W architekturze klasycznej, szczególnie starożytnej Grecji, porządek dorycki zajmuje ważne miejsce. Jest to jeden z trzech głównych porządków architektonicznych. Charakteryzuje się prostotą i surowością. Przyjrzyjmy się bliżej górnej części głowicy kolumny doryckiej.
Czym jest głowica kolumny?
Głowica kolumny to element architektoniczny. Znajduje się na szczycie kolumny. Stanowi jej zwieńczenie. Łączy trzon kolumny z belkowaniem. Belkowanie to pozioma część budowli spoczywająca na kolumnach.
Głowica dorycka – charakterystyka
Głowica dorycka wyróżnia się prostotą i brakiem ozdobników. Jest to jej najbardziej charakterystyczna cecha. W odróżnieniu od głowic jońskich czy korynckich, nie znajdziemy tutaj wolut ani motywów roślinnych. Ta prostota odzwierciedla ogólny charakter porządku doryckiego.
Budowa głowicy doryckiej
Głowica dorycka składa się z dwóch głównych elementów. Są to: echinus i abakus. Echinus to element o kształcie poduszki. Znajduje się bezpośrednio na szczycie trzonu kolumny. Abakus to kwadratowa płyta. Leży na echinusie. To na niej spoczywa belkowanie.
Echinus ma zazwyczaj prosty, wypukły profil. Jego kształt może się nieznacznie różnić w zależności od okresu i regionu. Ważne jest, że jest on pozbawiony dekoracji. Abakus z kolei jest prostą, kwadratową płytą. Zapewnia stabilną podstawę dla belkowania.
Prostota jako element piękna
Brak zdobień w głowicy doryckiej nie oznacza braku estetyki. Wręcz przeciwnie, prostota ta jest celowym zabiegiem. Ma podkreślać siłę i monumentalność budowli. Gładkie powierzchnie i geometryczne kształty nadają budowli dostojny wygląd. Jest on harmonijny i wyważony.
Porównanie z innymi porządkami
Aby lepiej zrozumieć specyfikę głowicy doryckiej, warto porównać ją z głowicami innych porządków architektonicznych. Porządek joński charakteryzuje się bardziej ozdobnymi głowicami. Znajdziemy tam woluty. To spiralne zdobienia przypominające baranie rogi. Porządek koryncki jest jeszcze bardziej bogaty w dekoracje. Jego głowice zdobią liście akantu.
Kontrast pomiędzy głowicą dorycką a jońską i koryncką jest wyraźny. Dorycka głowica jest prosta i surowa. Jońska jest bardziej elegancka i ozdobna. Koryncka jest natomiast bogata i wyszukana. Te różnice odzwierciedlają różne ideologie i style artystyczne starożytnej Grecji.
Przykłady zastosowania
Głowice doryckie możemy podziwiać w wielu starożytnych budowlach. Najbardziej znanym przykładem jest Partenon w Atenach. To świątynia poświęcona bogini Atenie. Jest symbolem starożytnej Grecji. Innym przykładem jest świątynia Posejdona na przylądku Sunion. Oba te budynki charakteryzują się doryckimi kolumnami. Podkreślają ich monumentalność i trwałość.
Porządek dorycki był popularny nie tylko w starożytnej Grecji. Wykorzystywano go również w innych kulturach i epokach. Znajdziemy go w architekturze rzymskiej. W renesansie i klasycyzmie również. Budowle inspirowane stylem doryckim można spotkać na całym świecie. Świadczy to o jego uniwersalności i ponadczasowym pięknie.
Znaczenie i symbolika
Prostota i surowość głowicy doryckiej nie są przypadkowe. Odzwierciedlają one wartości starożytnych Greków. Cenili oni umiar, harmonię i siłę. Porządek dorycki symbolizuje męskość, siłę i stabilność. Jest on często kojarzony z władzą i autorytetem.
Głowica dorycka, choć prosta w formie, ma bogatą symbolikę. Jest ważnym elementem architektonicznym. Pozwala zrozumieć filozofię i kulturę starożytnej Grecji. Jej wpływ na architekturę światową jest niepodważalny. Dalej inspiruje architektów i projektantów na całym świecie.
Podsumowanie
Górna część głowicy kolumny doryckiej, składająca się z echinusa i abakusa, jest przykładem prostoty i elegancji w architekturze. Brak zdobień, typowy dla porządku doryckiego, podkreśla monumentalność budowli. W kontraście do bardziej ozdobnych porządków, jak joński i koryncki, dorycki charakteryzuje się surowością i funkcjonalnością. To ważny element starożytnej architektury greckiej, który wpłynął na rozwój architektury na całym świecie.
