Hej Studenci! Przygotowujecie się do egzaminu z historii starożytnej? Super! Dziś omówimy, jak powstały pierwsze państwa sumeryjskie. Bez obaw, wszystko wytłumaczę krok po kroku.
Warunki Naturalne Mezopotamii
Zacznijmy od geografii. Sumer leżał w Mezopotamii, między rzekami Tygrys i Eufrat. To bardzo ważny teren!
Wyobraźcie sobie: żyzne gleby, ale też regularne powodzie. Powodzie przynosiły wodę, ale też mogły niszczyć uprawy. Trzeba było się z nimi uporać!
Ten teren wymuszał współpracę. Potrzebne były systemy irygacyjne – kanały, tamy. To wymagało organizacji i kierowania.
Rewolucja Neolityczna i Rozwój Rolnictwa
Nastąpiła rewolucja neolityczna. Ludzie zaczęli uprawiać ziemię i hodować zwierzęta.
W Sumerze uprawiano jęczmień, pszenicę, daktyle. Hodowano owce, kozy, bydło. To zapewniło więcej jedzenia.
Nadwyżki żywności pozwoliły na rozwój osad. Ludzie nie musieli już tylko szukać pożywienia. Mogli zajmować się rzemiosłem, handlem, religią.
Powstanie Osad i Miast
Z małych osad rolniczych powstawały większe osady, a potem miasta.
Najważniejsze miasta Sumeryjskie to: Ur, Uruk, Lagasz, Kisz i Eridu. Zapamiętajcie je!
Miasta otaczano murami obronnymi. Chroniły one przed wrogami i powodziami. Mur to symbol organizacji i władzy.
Rola Świątyń i Kapłanów
W centrum miasta stała świątynia, czyli ziggurat. Był to dom boga i centrum życia społecznego.
Kapłani zarządzali świątynią i majątkiem. Organizowali prace rolnicze, nadzorowali budowę kanałów, prowadzili handel.
Z czasem kapłani zyskiwali coraz większą władzę. Stali się ważnymi postaciami w życiu miasta. Wiele wskazuje na to, że to oni pierwotnie sprawowali władzę.
Powstanie Władzy Świeckiej
Z czasem, obok władzy kapłanów, pojawiła się władza świecka.
Potrzebny był ktoś, kto poprowadzi wojsko w czasie wojny, kto będzie sprawiedliwie rozsądzał spory. Tak powstali królowie, zwani też ensi lub lugal.
Król sprawował władzę wojskową, polityczną i sądowniczą. Miał zapewnić bezpieczeństwo i dobrobyt mieszkańcom.
Organizacja Państwa-Miasta
Sumeryjskie państwa to były państwa-miasta. Każde miasto stanowiło odrębny organizm polityczny.
Państwo-miasto miało własnego boga, własnego króla, własne prawa i własną armię.
Miasta rywalizowały ze sobą o ziemię, wodę i wpływy. Często prowadziły ze sobą wojny. Mimo to, łączyła je wspólna kultura i język.
Podsumowanie Kluczowych Punktów
Oto najważniejsze czynniki, które doprowadziły do powstania pierwszych państw sumeryjskich:
- Warunki naturalne Mezopotamii – żyzne gleby, ale też konieczność radzenia sobie z powodziami, co wymuszało współpracę.
- Rewolucja neolityczna – rozwój rolnictwa i hodowli, co zapewniło nadwyżki żywności.
- Powstanie osad i miast – rozwój miast jako centrów życia społecznego, gospodarczego i religijnego.
- Rola świątyń i kapłanów – kapłani zarządzali świątyniami i majątkiem, zyskiwali coraz większą władzę.
- Powstanie władzy świeckiej – pojawienie się królów, którzy sprawowali władzę wojskową, polityczną i sądowniczą.
- Organizacja państwa-miasta – każde miasto stanowiło odrębny organizm polityczny.
Pamiętajcie! To był długi i skomplikowany proces. Nie stało się to z dnia na dzień.
Uczcie się pilnie, a na pewno zdacie egzamin! Powodzenia!
