Witajcie, przyszli przyrodnicy! Przygotowujemy się do sprawdzianu z działu 3. Dział ten nosi tytuł: Poznajemy świat Organizmów. Będzie super!
Co musimy wiedzieć?
Zacznijmy od podstaw. Skupimy się na najważniejszych zagadnieniach. Bądźcie czujni!
Życie na Ziemi
Organizm to każda istota żywa. Roślina, zwierzę, bakteria – wszystko to organizmy.
Życie potrzebuje pewnych warunków. Mówimy o czynnikach środowiska. To np. woda, światło, temperatura i powietrze.
Bez wody nie ma życia. Pamiętaj o tym! Woda jest niezbędna dla wszystkich organizmów.
Światło jest ważne dla roślin. Używają go do fotosyntezy. O fotosyntezie powiemy więcej później.
Temperatura też ma znaczenie. Zbyt wysoka lub zbyt niska temperatura może być zabójcza.
Powietrze jest nam potrzebne do oddychania. Zarówno ludziom, jak i zwierzętom.
Budowa Organizmu
Każdy organizm ma swoją budowę. Jest ona różna u różnych grup.
Komórka to podstawowy element budulcowy. Jest jak cegła w domu.
Rośliny mają komórki roślinne. Mają one chloroplasty, gdzie zachodzi fotosynteza. Mają też ścianę komórkową, która daje im sztywność.
Zwierzęta mają komórki zwierzęce. Nie mają chloroplastów ani ściany komórkowej.
Tkanki to zespoły komórek. Wykonują one określone funkcje.
Organy to części ciała. Mają one konkretne zadania. Na przykład serce pompuje krew.
Funkcje Życiowe
Odżywianie się to pobieranie pokarmu. Potrzebujemy energii do życia.
Rośliny produkują swój pokarm w procesie fotosyntezy. Potrzebują do tego światła, wody i dwutlenku węgla.
Zwierzęta jedzą rośliny lub inne zwierzęta. Są roślinożercami, mięsożercami lub wszystkożercami.
Oddychanie to pobieranie tlenu i wydalanie dwutlenku węgla. Potrzebujemy tlenu do uzyskania energii.
Ruch to przemieszczanie się. Rośliny poruszają się wolniej niż zwierzęta.
Rozmnażanie się to wydawanie potomstwa. Dzięki temu gatunki mogą przetrwać.
Wydalanie to pozbywanie się zbędnych produktów przemiany materii.
Reagowanie na bodźce to odpowiadanie na zmiany w otoczeniu. Na przykład zamykanie oczu, gdy jest jasno.
Różnorodność Organizmów
Świat organizmów jest bardzo różnorodny. Mamy rośliny, zwierzęta, grzyby i bakterie.
Rośliny dzielimy na różne grupy. Np. drzewa, krzewy, trawy.
Zwierzęta to ssaki, ptaki, ryby, gady i płazy.
Grzyby to osobna grupa organizmów. Nie są ani roślinami, ani zwierzętami.
Bakterie są bardzo małe. Wiele z nich jest pożytecznych.
Relacje między Organizmami
Organizmy żyją w różnych relacjach. Mogą sobie pomagać lub szkodzić.
Symbioza to współżycie, w którym obie strony czerpią korzyści. Np. mrówki i mszyce.
Drapieżnictwo to polowanie na inne organizmy. Np. lew i zebra.
Pasożytnictwo to życie kosztem innego organizmu. Np. kleszcz na psie.
Ochrona Przyrody
Musimy dbać o przyrodę. Jest to nasze wspólne dziedzictwo.
Ochrona gatunkowa to ochrona zagrożonych gatunków. Chronimy je przed wyginięciem.
Rezerwaty przyrody to obszary chronione. Tam przyroda ma się rozwijać bez ingerencji człowieka.
Parki narodowe to duże obszary chronione. Można je zwiedzać, ale trzeba przestrzegać zasad.
Podsumowanie
Pamiętajcie o:
- Czynnikach środowiska potrzebnych do życia.
- Budowie komórki roślinnej i zwierzęcej.
- Funkcjach życiowych organizmów.
- Różnorodności organizmów.
- Relacjach między organizmami.
- Ochronie przyrody.
Powodzenia na sprawdzianie! Jesteście świetni!
