Zacznijmy od podstaw. Czym jest obszar? To po prostu powierzchnia danego terenu. W przypadku Polski, obszar wynosi 312 696 km². To całkiem sporo miejsca!
Teraz ludność. To liczba osób zamieszkujących dany obszar. Polska ma około 38 milionów mieszkańców. Ta liczba zmienia się z roku na rok.
Urbanizacja to proces rozwoju miast. Oznacza wzrost liczby ludności miejskiej i powiększanie się obszarów miejskich. W Polsce urbanizacja trwa od dawna.
Obszar Polski
Polska leży w Europie Środkowej. Graniczy z Niemcami, Czechami, Słowacją, Ukrainą, Białorusią, Rosją (obwód kaliningradzki) i Litwą. Ma dostęp do Morza Bałtyckiego.
Obszar Polski jest zróżnicowany. Mamy góry (Tatry, Sudety), niziny (Nizina Mazowiecka), pojezierza (Pojezierze Mazurskie) i wybrzeże morskie.
Podział administracyjny Polski to 16 województw. Każde województwo ma swoją stolicę i własną administrację.
Ludność Polski
Gęstość zaludnienia w Polsce jest nierównomierna. Najwięcej osób mieszka w dużych miastach i aglomeracjach. Najmniej – na terenach górskich i słabo rozwiniętych gospodarczo.
Największe miasta w Polsce to Warszawa, Kraków, Łódź, Wrocław, Poznań, Gdańsk i Szczecin. W tych miastach koncentruje się życie gospodarcze, kulturalne i edukacyjne.
Polska to kraj jednolity pod względem narodowościowym. Zdecydowana większość mieszkańców to Polacy. Mamy jednak również mniejszości narodowe i etniczne.
Ważnym wskaźnikiem demograficznym jest przyrost naturalny. To różnica między liczbą urodzeń a liczbą zgonów. W Polsce od pewnego czasu obserwuje się niski przyrost naturalny, a nawet ubytek.
Starzenie się społeczeństwa
To jedno z wyzwań demograficznych. Coraz więcej osób starszych, a coraz mniej osób młodych. To wpływa na system emerytalny, służbę zdrowia i rynek pracy.
Migracje również wpływają na liczbę ludności. Zarówno emigracja (wyjazd za granicę), jak i imigracja (przyjazd do Polski) mają znaczenie.
Urbanizacja w Polsce
Urbanizacja rozpoczęła się w Polsce na dobre w XIX wieku. Wtedy to rozwój przemysłu spowodował napływ ludności do miast.
Proces urbanizacji ma zarówno pozytywne, jak i negatywne skutki. Pozytywne to rozwój gospodarczy, dostęp do edukacji i kultury. Negatywne to zanieczyszczenie środowiska, problemy komunikacyjne i społeczne.
W Polsce wyróżnia się aglomeracje miejskie. To duże obszary miejskie, które składają się z kilku lub kilkunastu miast i gmin. Przykładem jest Aglomeracja Śląska.
Suburbanizacja to proces odwrotny do urbanizacji. Oznacza wyprowadzanie się ludności z centrów miast na obrzeża. Powstają tzw. przedmieścia.
Wpływ urbanizacji na środowisko
Urbanizacja ma duży wpływ na środowisko naturalne. Zwiększa się zanieczyszczenie powietrza, wody i gleby. Powstaje problem odpadów.
Ważne jest zrównoważone planowanie przestrzenne. Trzeba dbać o tereny zielone, komunikację publiczną i efektywne gospodarowanie zasobami.
Sprawdzian - Nowa Era
Pytania na sprawdzianie z geografii mogą dotyczyć tych zagadnień. Trzeba znać definicje, wskaźniki i procesy związane z obszarem, ludnością i urbanizacją.
Na przykład, mogą pojawić się pytania o: gęstość zaludnienia w różnych regionach Polski, przyczyny i skutki urbanizacji, problemy demograficzne, podział administracyjny Polski.
Warto zapamiętać najważniejsze pojęcia, takie jak: przyrost naturalny, migracje, suburbanizacja, aglomeracja miejska, gęstość zaludnienia. Dobrze jest też znać mapę Polski i położenie największych miast.
Powodzenia na sprawdzianie!
