Witajcie, drodzy uczniowie klasy 4! Przygotowujemy się do sprawdzianu z historii? Świetnie! Razem damy radę!
Dział 1: Najdawniejsze czasy
Co to jest historia?
Historia to nauka o przeszłości. Bada, jak żyli ludzie kiedyś. Analizuje wydarzenia i ich wpływ na teraźniejszość.
Źródła historyczne
Źródła historyczne to ślady przeszłości. Pomagają nam poznać historię. Dzielimy je na różne rodzaje.
Źródła pisane: np. kroniki, listy, dokumenty.
Źródła materialne: np. narzędzia, budowle, ubrania.
Źródła ustne: np. legendy, opowieści, wspomnienia.
Prehistoria
Prehistoria to okres przed wynalezieniem pisma. Dzieli się na epoki.
Epoka kamienia: ludzie używali narzędzi z kamienia.
Epoka brązu: ludzie nauczyli się wytapiać brąz.
Epoka żelaza: ludzie zaczęli używać żelaza.
Pierwsi ludzie
Australopitek to jeden z najstarszych przodków człowieka.
Homo habilis (człowiek zręczny) potrafił wytwarzać proste narzędzia.
Homo erectus (człowiek wyprostowany) używał ognia i wędrował po świecie.
Homo sapiens (człowiek rozumny) to my! Rozwinięta mowa i myślenie.
Dział 2: Starożytny Egipt
Położenie i środowisko
Egipt leży w północno-wschodniej Afryce. Nil to rzeka, która dawała życie Egiptowi.
Żyzne gleby dzięki wylewom Nilu. Uprawiano pszenicę, jęczmień, len.
Społeczeństwo
Na czele Egiptu stał faraon. Był uważany za boga.
Kapłani sprawowali funkcje religijne. Urzędnicy pomagali faraonowi w rządzeniu.
Żołnierze bronili kraju. Rzemieślnicy wytwarzali potrzebne przedmioty.
Chłopi uprawiali ziemię. Niewolnicy wykonywali najcięższe prace.
Kultura i wierzenia
Politeizm to wiara w wielu bogów. Re - bóg słońca. Ozyrys - bóg życia pozagrobowego.
Piramidy to grobowce faraonów. Budowane z kamiennych bloków.
Hieroglify to pismo starożytnych Egipcjan. Odczytał je Jean-François Champollion.
Mumifikacja to proces balsamowania zwłok. Miała zapewnić życie po śmierci.
Dział 3: Starożytna Grecja
Położenie i środowisko
Grecja leży na Półwyspie Bałkańskim. Ma dostęp do Morza Egejskiego, Jońskiego i Śródziemnego.
Górzysty teren utrudniał uprawę roli. Rozwinęło się żeglarstwo i handel.
Polis – miasta-państwa
Polis to greckie miasto-państwo. Każde polis miało własny rząd, armię i prawa.
Ateny – słynęły z demokracji i kultury. Sparta – słynęła z wojska i surowego wychowania.
Demokracja ateńska
Demokracja to rządy ludu. W Atenach obywatele mieli prawo do głosowania i decydowania o sprawach państwa.
Zgromadzenie ludowe – najważniejszy organ władzy.
Ostracyzm – wygnanie na 10 lat osoby zagrażającej demokracji.
Kultura grecka
Mitologia to zbiór opowieści o bogach i herosach. Zeus - król bogów. Atena - bogini mądrości.
Igrzyska olimpijskie - zawody sportowe ku czci bogów. Odbywały się w Olimpii.
Teatr - Grecy wymyślili tragedię i komedię. Sofokles, Eurypides - słynni dramatopisarze.
Filozofia - dążenie do poznania prawdy. Sokrates, Platon, Arystoteles - wielcy filozofowie.
Dział 4: Starożytny Rzym
Położenie i środowisko
Rzym leży na Półwyspie Apenińskim. Tyber to rzeka, nad którą powstał Rzym.
Żyzne gleby sprzyjały rolnictwu. Dogodne położenie dla handlu.
Powstanie Rzymu
Legenda o Romulusie i Remusie. Bracia wychowani przez wilczycę założyli Rzym.
Republika Rzymska
Republika to państwo, w którym władzę sprawują obywatele wybierani na określony czas.
Senat – najważniejszy organ władzy. Składał się z patrycjuszy.
Konsulowie – dwaj najwyżsi urzędnicy. Dowodzili armią i sprawowali władzę.
Imperium Rzymskie
Juliusz Cezar – wybitny wódz i polityk. Został zamordowany.
Oktawian August – pierwszy cesarz rzymski. Początek Pax Romana (pokoju rzymskiego).
Kultura rzymska
Prawo rzymskie – podstawa prawodawstwa w wielu krajach.
Architektura – budowle: akwedukty, termy, Koloseum, Panteon.
Literatura – Wergiliusz, Horacy, Owidiusz.
Język łaciński – język urzędowy i literacki. Dał początek językom romańskim.
Upadek Cesarstwa Rzymskiego
Podział Cesarstwa Rzymskiego na część zachodnią i wschodnią.
Najazdy barbarzyńców – przyczyną upadku Zachodniego Cesarstwa Rzymskiego w 476 roku.
Podsumowanie
Pamiętaj o najważniejszych pojęciach! Historia, źródła historyczne, prehistoria, Egipt, faraon, piramidy, Grecja, polis, demokracja, Rzym, republika, imperium.
Zwróć uwagę na najważniejsze postacie! Australopitek, Homo habilis, Homo erectus, Homo sapiens, Jean-François Champollion, Zeus, Atena, Sokrates, Platon, Arystoteles, Romulus i Remus, Juliusz Cezar, Oktawian August.
Powodzenia na sprawdzianie! Wierzę w Ciebie!
