Hej, piątoklasisto! Nadchodzi sprawdzian z Czasów Średniowiecza. Nie martw się, razem damy radę! Ten przewodnik pomoże Ci się przygotować.
Podstawowe Informacje o Średniowieczu
Pamiętaj, Średniowiecze to długa epoka. Trwała od upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego (476 r. n.e.) do odkrycia Ameryki przez Krzysztofa Kolumba (1492 r.). To ponad 1000 lat!
Podział Średniowiecza
Dzielimy je na trzy okresy:
Wczesne Średniowiecze (V-X wiek) – powstają nowe państwa.
Rozkwit Średniowiecza (XI-XIII wiek) – rozwija się kultura i gospodarka.
Późne Średniowiecze (XIV-XV wiek) – epidemie i wojny.
Społeczeństwo Średniowieczne
Społeczeństwo było zorganizowane hierarchicznie. To znaczy, że ludzie mieli różne role i obowiązki.
Stany Średniowieczne
Ważne były stany:
Duchowieństwo – modlili się i dbali o religię.
Rycerstwo – walczyli i bronili królestwa.
Chłopi – pracowali na roli i utrzymywali wszystkich.
Mieszczaństwo – zajmowali się handlem i rzemiosłem w miastach.
Życie w Średniowieczu
Życie różniło się w zależności od stanu.
Życie na Wsi
Chłopi żyli ciężko. Pracowali od świtu do nocy. Ich życie było związane z ziemią.
Życie w Mieście
Mieszczanie mieli więcej możliwości. Zajmowali się rzemiosłem (np. kowalstwem, tkactwem) i handlem. Miasta były otoczone murami.
Życie Rycerza
Rycerze byli wojownikami. Przechodzili specjalne szkolenie. Bronili swojego pana i przestrzegali kodeksu rycerskiego. Ważny był honor i odwaga.
Kultura i Sztuka Średniowiecza
Sztuka była związana z religią.
Architektura
Powstawały kościoły romańskie (grube mury, małe okna) i gotyckie (wysokie, strzeliste, z witrażami).
Sztuka
Popularne były freski (malowidła na ścianach) i rzeźby. Wszystko miało służyć chwale Boga.
Literatura
Powstawały legendy i pieśni rycerskie. Ważna była kronika, czyli zapis wydarzeń historycznych.
Polska w Średniowieczu
Teraz trochę o historii Polski.
Początki Państwa Polskiego
Mieszko I – pierwszy historyczny władca Polski. Przyjął chrzest w 966 roku. To bardzo ważne wydarzenie!
Bolesław Chrobry
Bolesław Chrobry – pierwszy król Polski. Koronował się w 1025 roku.
Rozbicie Dzielnicowe
Po śmierci Bolesława Krzywoustego Polska została podzielona na dzielnice. To osłabiło kraj.
Zjednoczenie Państwa
Władysław Łokietek zjednoczył Polskę. Został koronowany w 1320 roku.
Kazimierz Wielki
Kazimierz Wielki – "zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną". Rozbudował kraj i założył Akademię Krakowską (Uniwersytet Jagielloński).
Ważne Pojęcia
Zapamiętaj te pojęcia:
Lenno – ziemia nadawana przez seniora wasalowi w zamian za służbę.
Wasal – osoba zależna od seniora.
Senior – osoba nadająca lenno wasalowi.
Inwestytura – nadawanie godności kościelnych przez władcę.
Krucjaty – wyprawy krzyżowe do Ziemi Świętej.
Herezja – pogląd sprzeczny z nauką Kościoła.
Inkwizycja – sąd kościelny zajmujący się zwalczaniem herezji.
Powtórzenie i Podsumowanie
Średniowiecze to epoka trwająca od V do XV wieku. Dzieli się na wczesne, rozkwit i późne. Społeczeństwo było hierarchiczne: duchowieństwo, rycerstwo, chłopi i mieszczaństwo. Sztuka i architektura były związane z religią. W Polsce ważni władcy to Mieszko I, Bolesław Chrobry, Władysław Łokietek i Kazimierz Wielki. Zapamiętaj ważne pojęcia, takie jak lenno, wasal, senior i krucjaty.
Pamiętaj! Ucz się regularnie. Powtarzaj materiał. Powodzenia na sprawdzianie!
