Hej! Przygotowujesz się do egzaminu z zakresu zastrzyków przeciwtężcowych? Super! Rozłóżmy to na czynniki pierwsze. Zobaczysz, że to nic trudnego.
Gdzie się podaje zastrzyk przeciwtężcowy?
To kluczowe pytanie, prawda? Zacznijmy od podstaw.
Dostępne miejsca iniekcji
Zastrzyk przeciwtężcowy, w zależności od preparatu, podaje się na różne sposoby. Najczęściej domięśniowo (i.m.) lub podskórnie (s.c.).
Zastrzyk domięśniowy (i.m.) to najpopularniejsza metoda. Lek trafia bezpośrednio do mięśnia.
Zastrzyk podskórny (s.c.) wprowadza lek pod skórę, gdzie jest wolniej wchłaniany.
Najczęstsze miejsca podania domięśniowego
Gdzie dokładnie celujemy, gdy wybieramy drogę i.m.?
- Mięsień naramienny (musculus deltoideus): Górna część ramienia. To dobry wybór, gdy podajemy małą objętość leku. Pamiętaj o ryzyku uszkodzenia nerwu!
- Mięsień pośladkowy wielki (musculus gluteus maximus): Górna, zewnętrzna część pośladka. Duży mięsień, więc idealny dla większych objętości. Uważaj na nerw kulszowy!
- Mięsień uda (musculus vastus lateralis): Boczna część uda. Często wybierany u dzieci i niemowląt. Bezpieczne miejsce.
Najczęstsze miejsca podania podskórnego
A co z s.c.?
- Brzuch: Obszar wokół pępka, w odległości kilku centymetrów. Popularne miejsce ze względu na łatwość dostępu.
- Udo: Przednia lub boczna część uda. Podobnie jak przy i.m., łatwo dostępne.
- Ramię: Tylna część ramienia.
Które miejsce wybrać?
Wybór zależy od kilku czynników.
Wiek pacjenta
U niemowląt i małych dzieci preferuje się mięsień uda (musculus vastus lateralis). Jest bezpieczny i dobrze rozwinięty.
U dorosłych można stosować mięsień naramienny (musculus deltoideus) lub pośladkowy wielki (musculus gluteus maximus), pamiętając o ostrożności.
Objętość leku
Małe objętości (do 1 ml) można podawać w mięsień naramienny (musculus deltoideus) lub podskórnie.
Większe objętości wymagają większego mięśnia, np. pośladkowego wielkiego (musculus gluteus maximus) lub uda (musculus vastus lateralis).
Stan pacjenta
U osób otyłych trudniej trafić domięśniowo. Czasem lepszy będzie dłuższy igła.
U osób szczupłych trzeba uważać, żeby nie wstrzyknąć leku zbyt głęboko.
Rodzaj preparatu
Leki o przedłużonym działaniu często podaje się domięśniowo, żeby zapewnić powolne uwalnianie.
Preparaty, które mogą powodować podrażnienia, lepiej podawać domięśniowo, głęboko w mięsień.
Technika podawania zastrzyku
To równie ważne jak wybór miejsca.
Przygotowanie
Umyj ręce. Przygotuj strzykawkę z lekiem, gazik nasączony alkoholem i plaster.
Dezynfekcja
Oczyść miejsce wkłucia gazikiem nasączonym alkoholem. Wykonuj ruchy od środka na zewnątrz.
Wkłucie
Wprowadź igłę pod odpowiednim kątem. Dla i.m. to zazwyczaj 90 stopni, a dla s.c. 45 stopni.
Aspiracja
Przed wstrzyknięciem leku, delikatnie pociągnij tłok strzykawki. Jeśli pojawi się krew, wyjmij igłę i wkłuj się w innym miejscu. To ważne, żeby uniknąć podania leku do naczynia krwionośnego.
Wstrzyknięcie
Powoli wstrzyknij lek. Nagłe wstrzyknięcie może być bolesne.
Wyjęcie igły
Szybko wyjmij igłę i przyciśnij miejsce wkłucia gazikiem. Zabezpiecz plasterkiem.
O czym jeszcze pamiętać?
Bezpieczeństwo przede wszystkim!
Sterylność
Używaj tylko sterylnych strzykawek i igieł. Nigdy nie używaj ich ponownie!
Reakcje alergiczne
Obserwuj pacjenta po podaniu leku. Zwróć uwagę na ewentualne objawy alergii, takie jak wysypka, obrzęk lub trudności w oddychaniu.
Dokumentacja
Zapisz w dokumentacji pacjenta datę, godzinę, miejsce podania i nazwę leku.
Podsumowanie
Zastrzyk przeciwtężcowy można podawać domięśniowo (i.m.) lub podskórnie (s.c.). Wybór miejsca zależy od wieku pacjenta, objętości leku, stanu pacjenta i rodzaju preparatu. Pamiętaj o prawidłowej technice i bezpieczeństwie! Powodzenia na egzaminie!
