Cześć! Zastanawiasz się, co to znaczy, gdy widzisz wykres zależności prędkości od czasu?
Spokojnie, zaraz to wszystko rozłożymy na czynniki pierwsze.
Co to jest prędkość?
Zacznijmy od podstaw: czym w ogóle jest prędkość?
Wyobraź sobie, że biegniesz. Prędkość mówi nam, jak szybko się poruszasz.
To odległość, jaką pokonujesz w danym czasie.
Jednostką prędkości jest często kilometr na godzinę (km/h) lub metr na sekundę (m/s).
Na przykład, jeśli biegniesz z prędkością 5 m/s, to znaczy, że w ciągu jednej sekundy pokonujesz 5 metrów.
Czym jest czas?
Czas to po prostu miara upływu zdarzeń.
Mierzymy go w sekundach, minutach, godzinach, dniach, latach…
Na wykresie zależności prędkości od czasu, czas zazwyczaj umieszczony jest na osi poziomej (osi x).
Wykres zależności prędkości od czasu - co to jest?
Taki wykres pokazuje, jak zmienia się prędkość jakiegoś obiektu w czasie.
Na osi poziomej (x) mamy czas, a na osi pionowej (y) mamy prędkość.
Każdy punkt na wykresie reprezentuje prędkość w konkretnym momencie.
Na przykład, punkt (2, 10) oznacza, że po 2 sekundach prędkość obiektu wynosiła 10 m/s.
Jak czytać wykres?
Teraz najważniejsze: jak interpretować taki wykres?
Spójrzmy na kilka przykładów:
Linia pozioma
Jeśli linia na wykresie jest pozioma, oznacza to, że prędkość jest stała.
Samochód jedzie ze stałą prędkością, rowerzysta nie zmienia tempa.
Nie przyspiesza, nie zwalnia.
Linia wznosząca się
Jeśli linia wznosi się do góry, oznacza to, że prędkość rośnie. Obiekt przyspiesza.
Pomyśl o samochodzie, który rusza ze świateł.
Im bardziej stroma linia, tym większe przyspieszenie.
Linia opadająca
Jeśli linia opada w dół, oznacza to, że prędkość maleje. Obiekt zwalnia.
Wyobraź sobie hamujący samochód.
Im bardziej stroma linia opadająca, tym większe opóźnienie (ujemne przyspieszenie).
Przykład z samochodem zabawkowym
Załóżmy, że mamy samochód zabawkowy.
Narysowaliśmy wykres zależności prędkości tego samochodu od czasu.
Na początku (od 0 do 2 sekund) linia wznosi się. Oznacza to, że samochód przyspiesza.
Od 2 do 5 sekund linia jest pozioma. Samochód jedzie ze stałą prędkością.
Od 5 do 7 sekund linia opada. Samochód zwalnia.
Po 7 sekundach linia jest na poziomie zera. Samochód się zatrzymał.
Przyspieszenie
Wspominaliśmy o przyspieszeniu. Co to takiego?
Przyspieszenie to zmiana prędkości w czasie.
Jeśli prędkość rośnie, mamy przyspieszenie dodatnie.
Jeśli prędkość maleje, mamy przyspieszenie ujemne (opóźnienie).
Przyspieszenie obliczamy, dzieląc zmianę prędkości przez czas, w którym ta zmiana nastąpiła.
Jednostką przyspieszenia jest metr na sekundę kwadrat (m/s²).
Pole pod wykresem
Ciekawostka: pole pod wykresem zależności prędkości od czasu daje nam drogę, jaką przebył obiekt.
Jeśli obliczymy pole pod linią na wykresie, dowiemy się, ile metrów (lub kilometrów) przejechał samochód zabawkowy.
Dla linii prostej (stała prędkość) to po prostu pole prostokąta (prędkość * czas).
Dla linii wznoszącej się lub opadającej, możemy podzielić figurę na prostokąty i trójkąty i obliczyć pola oddzielnie, a następnie je dodać.
Podsumowanie
Wykres zależności prędkości od czasu to bardzo przydatne narzędzie do analizy ruchu.
Pozwala zrozumieć, jak prędkość obiektu zmienia się w czasie, czy przyspiesza, zwalnia, czy jedzie ze stałą prędkością.
Pamiętaj o osiach, interpretacji linii i pojęciach takich jak prędkość, czas i przyspieszenie.
Mam nadzieję, że teraz wykresy zależności prędkości od czasu nie będą miały przed Tobą żadnych tajemnic!
