Wodne Roztwory Wodorotlenku Sodu Wykazują Odczyn

Wodne roztwory wodorotlenku sodu, czyli roztwory NaOH w wodzie, wykazują odczyn zasadowy, nazywany też alkalicznym. To bardzo ważna właściwość, która determinuje ich zastosowanie w wielu dziedzinach.

Co to jest odczyn?

Odczyn to właściwość roztworu, która określa, czy jest on kwasowy, zasadowy, czy obojętny. Skala pH służy do pomiaru odczynu. Ma wartości od 0 do 14.

Wartości pH poniżej 7 oznaczają odczyn kwasowy. pH równe 7 to odczyn obojętny. Wartości pH powyżej 7 wskazują na odczyn zasadowy.

W wodnych roztworach, odczyn zależy od stężenia jonów wodorowych (H⁺) i jonów wodorotlenkowych (OH^-). W roztworach kwasowych przeważają jony H⁺, a w zasadowych jony OH^-. W roztworze obojętnym stężenia tych jonów są równe.

Wodorotlenek sodu (NaOH) i jego dysocjacja

Wodorotlenek sodu, znany również jako soda kaustyczna lub soda żrąca, jest związkiem jonowym. Ma postać białych, higroskopijnych granulek lub płatków. Jest bardzo dobrze rozpuszczalny w wodzie.

Rozpuszczanie NaOH w wodzie to proces dysocjacji jonowej. Polega on na rozpadzie związku na jony. NaOH rozpada się na jony sodu (Na⁺) i jony wodorotlenkowe (OH^-).

Równanie dysocjacji wodorotlenku sodu wygląda następująco: NaOH → Na⁺ + OH^-. Oznacza to, że każda cząsteczka NaOH, która rozpuści się w wodzie, oddaje jeden jon Na⁺ i jeden jon OH^- do roztworu.

Dlaczego roztwory NaOH są zasadowe?

W roztworze wodnym NaOH, dysocjacja prowadzi do znacznego wzrostu stężenia jonów OH^-. Stężenie jonów OH^- jest znacznie wyższe niż stężenie jonów H⁺ pochodzących z autodysocjacji wody (H₂O ⇌ H⁺ + OH^-).

Przewaga jonów OH^- nad jonami H⁺ powoduje, że roztwór wykazuje odczyn zasadowy. Im wyższe stężenie NaOH w roztworze, tym wyższe stężenie jonów OH^- i tym bardziej zasadowy jest odczyn.

Można to sprawdzić za pomocą wskaźników pH. Na przykład, papierek uniwersalny zanurzony w roztworze NaOH zabarwi się na kolor niebieski lub fioletowy, co wskazuje na odczyn zasadowy. Fenoloftaleina, wskaźnik pH, w roztworze NaOH przybierze malinową barwę.

Przykłady zastosowań roztworów NaOH

Ze względu na swój odczyn zasadowy, roztwory wodorotlenku sodu mają szerokie zastosowanie w różnych gałęziach przemysłu i w życiu codziennym.

W przemyśle chemicznym, NaOH używany jest do produkcji mydeł, detergentów, papieru, sztucznego jedwabiu oraz wielu innych związków chemicznych. Jest również wykorzystywany w procesach neutralizacji kwasów.

W przemyśle spożywczym, NaOH stosuje się do czyszczenia i dezynfekcji maszyn i urządzeń. Jest również używany w procesie produkcji niektórych produktów spożywczych, takich jak oliwki.

W gospodarstwach domowych, roztwory NaOH znajdują się w preparatach do udrażniania rur kanalizacyjnych. Reagują z tłuszczami i innymi zanieczyszczeniami, rozpuszczając je i ułatwiając ich usunięcie.

W laboratoriach, roztwory NaOH są powszechnie używane jako odczynniki w analizach chemicznych, np. w miareczkowaniu.

Zasady bezpieczeństwa

Wodorotlenek sodu jest substancją żrącą. Należy zachować szczególną ostrożność podczas pracy z nim. Roztwory NaOH mogą powodować poważne oparzenia skóry i oczu.

Podczas pracy z NaOH, należy zawsze nosić okulary ochronne, rękawice ochronne oraz odzież ochronną. Należy unikać wdychania pyłów i oparów NaOH.

W przypadku kontaktu NaOH ze skórą lub oczami, należy natychmiast przemyć je dużą ilością wody i skontaktować się z lekarzem.

Przechowywać wodorotlenek sodu w szczelnie zamkniętych pojemnikach, w miejscu niedostępnym dla dzieci i zwierząt.

Podsumowanie

Wodne roztwory wodorotlenku sodu wykazują odczyn zasadowy ze względu na obecność dużej ilości jonów wodorotlenkowych (OH^-) powstałych w wyniku dysocjacji NaOH. Ta właściwość znajduje szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach, od przemysłu chemicznego po gospodarstwa domowe. Pamiętajmy jednak o zachowaniu ostrożności podczas pracy z NaOH, ponieważ jest to substancja żrąca.