Witajcie, drodzy uczniowie! Przygotowujemy się do sprawdzianu z wirusów, bakterii, protistów i grzybów. Spokojnie, damy radę! Przejdziemy przez wszystko krok po kroku.
Wirusy
Wirusy to bardzo małe cząstki. Są mniejsze niż bakterie.
Budowa wirusa
Wirus składa się z materiału genetycznego (DNA lub RNA). Jest on otoczony białkową otoczką, zwaną kapsydem.
Działanie wirusa
Wirusy nie są komórkami. Są pasożytami. Muszą wniknąć do komórki, aby się rozmnażać. Wykorzystują komórkę do powielania swoich kopii. To powoduje chorobę.
Przykłady chorób wirusowych
Grypa, odra, różyczka, świnka, ospa wietrzna to choroby wywoływane przez wirusy.
Bakterie
Bakterie to jednokomórkowe organizmy. Są większe niż wirusy.
Budowa bakterii
Bakteria ma ścianę komórkową, błonę komórkową i cytoplazmę. W cytoplazmie znajduje się materiał genetyczny (DNA) w postaci nukleoidu. Nie mają jądra komórkowego.
Kształty bakterii
Bakterie mogą mieć różne kształty. Kuliście (ziarniaki), pałeczkowato (pałeczki), spiralnie (śrubowce).
Działanie bakterii
Niektóre bakterie są pożyteczne. Pomagają w trawieniu. Produkują witaminy. Uczestniczą w rozkładzie materii organicznej. Inne bakterie są chorobotwórcze. Powodują choroby.
Przykłady chorób bakteryjnych
Angina, salmonelloza, gruźlica to choroby wywoływane przez bakterie.
Protisty
Protisty to bardzo różnorodna grupa organizmów. Są eukariotyczne. Oznacza to, że ich komórki mają jądro.
Rodzaje protistów
Protisty dzielimy na pierwotniaki, glony i śluzowce.
Pierwotniaki
Pierwotniaki są jednokomórkowe. Często są drapieżnikami lub pasożytami. Przykładem jest ameba lub pantofelek.
Glony
Glony to protisty, które przeprowadzają fotosyntezę. Żyją w wodzie. Są ważnym ogniwem w łańcuchu pokarmowym. Przykładem jest spirulina.
Śluzowce
Śluzowce to protisty, które tworzą duże, wielojądrowe masy. Żywią się szczątkami organicznymi.
Grzyby
Grzyby to eukariotyczne organizmy. Mają ścianę komórkową zbudowaną z chityny.
Budowa grzyba
Grzyb składa się z strzępek. Strzępki tworzą grzybnię. Owocnik to część grzyba, którą widzimy na powierzchni.
Odżywianie grzybów
Grzyby są heterotrofami. Oznacza to, że pobierają gotowe związki organiczne. Mogą być saprofitami (rozkładają materię organiczną). Mogą być pasożytami (żyją na innych organizmach i im szkodzą). Mogą być symbiontami (żyją w symbiozie z innymi organizmami).
Przykłady grzybów
Pieczarka, borowik, drożdże, pleśnie to przykłady grzybów.
Znaczenie grzybów
Grzyby odgrywają ważną rolę w przyrodzie. Rozkładają materię organiczną. Są wykorzystywane w przemyśle spożywczym (np. drożdże do pieczenia). Niektóre grzyby są jadalne. Inne są trujące.
Podsumowanie
Wirusy: Bardzo małe, pasożyty, powodują choroby. Składają się z DNA lub RNA i kapsydu. Przykłady chorób: grypa, odra.
Bakterie: Jednokomórkowe, mają ścianę komórkową. Niektóre są pożyteczne, inne chorobotwórcze. Przykłady chorób: angina, salmonelloza. Różne kształty: ziarniaki, pałeczki, śrubowce.
Protisty: Różnorodna grupa, eukariotyczne. Dzielimy na pierwotniaki, glony i śluzowce. Glony przeprowadzają fotosyntezę.
Grzyby: Eukariotyczne, mają ścianę komórkową z chityny. Składają się z strzępek tworzących grzybnię. Mogą być saprofitami, pasożytami lub symbiontami. Przykłady: pieczarka, borowik, drożdże, pleśnie.
Pamiętajcie, aby dokładnie przeczytać notatki z lekcji. Powodzenia na sprawdzianie! Jestem pewien, że poradzicie sobie świetnie! Trzymam kciuki!
