Zacznijmy przygodę z zaimkami dzierżawczymi. Myśl o nich jak o etykietkach "należy do". To takie małe słówka, które mówią, komu coś się należy.
Porównajmy to do garderoby. Masz koszulkę. To *twoja* koszulka, prawda?
Co to są zaimki dzierżawcze?
Zaimki dzierżawcze (zaimki posesywne) w języku polskim pokazują, że coś do kogoś należy.
Pomyśl o nich jak o wskazaniu właściciela. "To jest *mój* rower" – "mój" pokazuje, że rower należy do mnie.
Popatrzmy na przykłady. "To jest *mój* dom." "To jest *twój* samochód." Widzisz, jak one działają?
Formy zaimków dzierżawczych
Zaimki dzierżawcze różnią się w zależności od osoby. Czyli *kto* jest właścicielem.
Oto kilka podstawowych form:
- mój, moja, moje (należące do mnie)
- twój, twoja, twoje (należące do ciebie)
- jego, jej, jego (należące do niego, do niej, do niego)
- nasz, nasza, nasze (należące do nas)
- wasz, wasza, wasze (należące do was)
- ich, ich, ich (należące do nich)
Zauważ, że niektóre zaimki mają różne formy. To dlatego, że muszą pasować do rodzaju (męski, żeński, nijaki) i liczby (pojedyncza, mnoga) rzeczownika, do którego się odnoszą.
Wyobraź sobie klocki LEGO. Muszą pasować, żeby całość się trzymała. Zaimki dzierżawcze działają podobnie.
Rodzaj i liczba
Jeśli mówisz o *książce* (rodzaj żeński, liczba pojedyncza), użyjesz formy "moja". Na przykład: "To jest *moja* książka."
Ale jeśli mówisz o *psach* (liczba mnoga), użyjesz formy "moje". Na przykład: "To są *moje* psy."
Dla rodzaju męskiego i liczby pojedynczej masz "mój". "To jest *mój* brat."
Zapamiętaj! Zaimki dzierżawcze "dopasowują się" do rzeczy, do której się odnoszą, jak ubranie do osoby!
Jego, jej, ich
Te zaimki są trochę inne. "Jego" odnosi się do rzeczy należącej do mężczyzny. "Jej" – do rzeczy należącej do kobiety.
"To jest *jego* samochód" – samochód należy do niego (np. Jana).
"To jest *jej* lalka" – lalka należy do niej (np. Ani).
Zaimek "ich" jest prostszy, bo nie zmienia się ze względu na rodzaj. "To jest *ich* dom" – dom należy do nich (do grupy osób).
Użycie w zdaniach
Najlepiej uczyć się na przykładach. Spróbujmy uzupełnić zdania:
- To jest ______ rower. (ty)
- To jest ______ pies. (ja)
- To jest ______ szkoła. (my)
Rozwiązania:
- To jest *twój* rower.
- To jest *mój* pies.
- To jest *nasza* szkoła.
Widzisz? Wybraliśmy odpowiednią formę zaimka, żeby pasowała do właściciela i do rzeczy, do której się odnosi.
Praktyczne ćwiczenia
Wyobraź sobie, że jesteś detektywem. Musisz znaleźć właścicieli różnych rzeczy!
Zadanie 1: Znajdujesz długopis. Należy do Marka. Jak powiesz, że to jego długopis?
Odpowiedź: To jest *jego* długopis.
Zadanie 2: Widzisz książkę. Należy do Zosi. Jak powiesz, że to jej książka?
Odpowiedź: To jest *jej* książka.
Zadanie 3: Widzisz piłkę. Należy do ciebie i twojego brata. Jak powiesz, że to wasza piłka?
Odpowiedź: To jest *nasza* piłka.
Najczęstsze błędy
Najczęstszy błąd to zapominanie o dopasowaniu rodzaju i liczby! Pamiętaj o tym!
Unikaj mieszania "jego" i "jej". Zastanów się, do kogo coś należy!
Podsumowanie
Zaimki dzierżawcze są jak etykiety z imionami. Pomagają nam określić, do kogo coś należy.
Pamiętaj o dopasowaniu do rodzaju i liczby. I ćwicz! Im więcej ćwiczysz, tym łatwiej będzie Ci używać zaimków dzierżawczych.
Graj w gry, uzupełniaj luki, twórz zdania. Powodzenia!
