Wstęp
Hej! Przygotowujesz się do sprawdzianu z tworzenia pytań do podkreślonych części zdań? Świetnie! Ten poradnik pomoże Ci opanować tę umiejętność. Będzie łatwo i przyjemnie. Zaczynajmy!
Rozpoznawanie części zdania
Pierwszy krok to identyfikacja, co zostało podkreślone. To bardzo ważne.
Podmiot
Jeśli podkreślony jest podmiot (kto? co?), użyjemy pytania: Kto? Co?
Przykład: Ala czyta książkę. Pytanie: Kto czyta książkę?
Orzeczenie
Jeżeli podkreślone jest orzeczenie (co robi?), pytanie brzmi: Co robi? Co się dzieje?
Przykład: Ala czyta książkę. Pytanie: Co robi Ala?
Dopełnienie
Dopełnienie odpowiada na pytania przypadków zależnych. Pamiętaj o nich!
Mianownik (kto? co?): już omówiliśmy (podmiot).
Dopełniacz (kogo? czego?): Kogo? Czego? Przykład: Nie mam pieniędzy. Pytanie: Czego nie mam?
Celownik (komu? czemu?): Komu? Czemu? Przykład: Dałem kwiaty mamie. Pytanie: Komu dałem kwiaty?
Biernik (kogo? co?): Kogo? Co? Przykład: Lubię czekoladę. Pytanie: Co lubię?
Narzędnik (kim? czym?): Kim? Czym? Przykład: Piszę długopisem. Pytanie: Czym piszę?
Miejscownik (o kim? o czym?): O kim? O czym? Przykład: Myślę o wakacjach. Pytanie: O czym myślę?
Okolicznik
Okolicznik opisuje okoliczności. Jest ich sporo, ale dasz radę!
Miejsca (gdzie? skąd? dokąd?): Gdzie? Skąd? Dokąd? Przykład: Idę do szkoły. Pytanie: Dokąd idę?
Czasu (kiedy? jak długo? od kiedy? do kiedy?): Kiedy? Jak długo? Od kiedy? Do kiedy? Przykład: Wrócę jutro. Pytanie: Kiedy wrócę?
Sposobu (jak? w jaki sposób?): Jak? W jaki sposób? Przykład: Uczę się pilnie. Pytanie: Jak się uczę?
Przyczyny (dlaczego? z jakiego powodu?): Dlaczego? Z jakiego powodu? Przykład: Płaczę ze smutku. Pytanie: Dlaczego płaczę?
Celu (po co? w jakim celu?): Po co? W jakim celu? Przykład: Uczę się aby zdać egzamin. Pytanie: Po co się uczę?
Warunku (pod jakim warunkiem?): Pod jakim warunkiem? Przykład: Pójdę, jeśli skończę pracę. Pytanie: Pod jakim warunkiem pójdę?
Przyzwolenia (mimo co? pomimo czego?): Mimo co? Pomimo czego? Przykład: Poszedłem, mimo deszczu. Pytanie: Mimo czego poszedłem?
Szyk wyrazów w pytaniu
Pamiętaj o poprawnym szyku wyrazów! W języku polskim pytania często zaczynają się od partykuły pytajnej (czy, jak, gdzie, kiedy).
Przykład: Czy Ala czyta książkę?
Kilka trików
Uważaj na zaimki! Często trzeba je zamienić na rzeczowniki.
Przykład: Daję jej kwiaty. Pytanie: Komu daję kwiaty? (zamiast "Kogo daję kwiaty?")
Zwróć uwagę na liczbę i osobę. Pytanie musi pasować do odpowiedzi!
Przykład: My śpiewamy. Pytanie: Kto śpiewa? (nie: "Kto śpiewam?")
Jeśli podkreślone jest całe zdanie, zwykle pytamy o przyczynę lub skutek.
Przykład: Pada deszcz, więc zostaję w domu. Pytanie: Dlaczego zostajesz w domu?
Przykładowe ćwiczenie
Rozwiążmy razem jedno zadanie. Spróbuj sam, zanim zobaczysz odpowiedź!
Zdanie: Poszedłem do kina wczoraj.
Co zostało podkreślone? Okolicznik czasu. Jakie pytanie zadamy? Kiedy poszedłem do kina?
Podsumowanie
Gratulacje! Dotarliśmy do końca. Pamiętaj:
- Rozpoznaj, jaka część zdania została podkreślona.
- Użyj odpowiedniego pytania (kto? co? gdzie? kiedy? dlaczego?).
- Zwróć uwagę na szyk wyrazów, zaimki, liczbę i osobę.
Powodzenia na sprawdzianie! Wierzę w Ciebie!
