Witaj! Dziś przeniesiemy się w czasie do dawnej drukarni. Zobaczymy, jak powstawały książki, gazety i ulotki, zanim nastała era komputerów i drukarek laserowych.
Etapy Pracy w Dawnej Drukarni
Proces druku był wtedy skomplikowany. Wymagał precyzji, cierpliwości i współpracy wielu osób.
1. Składanie Tekstu
Pierwszym krokiem było składanie tekstu. To bardzo ważny etap. Polegał na układaniu pojedynczych liter – czcionek – w wiersze i kolumny.
Czcionki to metalowe kostki z wypukłymi literami. Składacz, zwany także zecerem, wybierał odpowiednie czcionki z kaszty.
Kaszta to specjalna skrzynka podzielona na przegródki. Każda przegródka zawierała czcionki jednego rodzaju i wielkości.
Zecer używał kasztlika, czyli małej ramki. Umieszczał w niej czcionki w odpowiedniej kolejności, tworząc wiersz tekstu. Następnie wiersze układano obok siebie, tworząc kolumny. Kolumny formowano w strony. Tak przygotowane strony tworzyły skład.
To był proces ręczny i bardzo czasochłonny. Wymagał ogromnej wprawy i skupienia. Błąd jednej litery mógł zepsuć całą stronę!
2. Korekta
Po złożeniu tekstu następowała korekta. Korektorzy dokładnie czytali skład, szukając błędów.
Sprawdzali literówki, błędy ortograficzne i interpunkcyjne. Zaznaczali poprawki specjalnymi znakami korektorskimi.
Poprawki nanosił zecer. Musiał usunąć błędne czcionki i zastąpić je prawidłowymi.
Korekta była bardzo ważna. Zapewniała, że tekst będzie poprawny i czytelny.
3. Przygotowanie Formy Drukowej
Następny etap to przygotowanie formy drukowej. Skład trzeba było przenieść na formę, z której będzie drukowany tekst.
Najczęściej używano form wypukłych, tzw. wysokich druków. Formę drukową wykonywano z metalu. Skład był mocno ściskany i mocowany na ramie.
Czasami stosowano klisze z ilustracjami. Klisze były przygotowywane fotograficznie, a następnie trawione chemicznie, aby uzyskać wypukły obraz.
4. Drukowanie
Gdy forma drukowa była gotowa, można było rozpocząć drukowanie. Formę umieszczano na prasie drukarskiej.
Prasa drukarska dociskała papier do formy, przenosząc na niego farbę. Farba była nakładana na formę za pomocą wałka.
Proces drukowania był manualny. Drukarz umieszczał arkusz papieru na formie, dociskał go, a następnie zdejmował gotowy wydruk.
Każda strona była drukowana osobno. Po wydrukowaniu jednej strony, papier trzeba było obrócić i wydrukować drugą stronę.
Drukowanie wymagało siły i precyzji. Drukarz musiał dbać o równomierne nałożenie farby i odpowiedni nacisk prasy.
5. Suszenie i Introligatorstwo
Po wydrukowaniu arkusze papieru były suszone. Rozkładano je na specjalnych stojakach lub wieszano, aby farba dobrze wyschła.
Następnie arkusze były składane i zszywane w bloki książkowe. Gotowe bloki trafiały do introligatora.
Introligator oprawiał książki. Przycinał strony, zakładał okładki i zdobił je.
Oprawy mogły być proste, płócienne, lub bardziej ozdobne, skórzane, ze złoceniami.
Introligatorstwo to rzemiosło artystyczne. Wymagało umiejętności manualnych, znajomości materiałów i poczucia estetyki.
6. Dystrybucja
Ostatnim etapem była dystrybucja. Gotowe książki i gazety trafiały do księgarni i kiosków.
Sprzedawcy oferowali je czytelnikom. Dzięki temu wiedza i informacje mogły dotrzeć do szerokiego grona odbiorców.
Podsumowanie
Jak widzisz, praca w dawnej drukarni była bardzo złożona. Wymagała wielu etapów, umiejętności i współpracy.
Dziś, dzięki nowoczesnym technologiom, proces druku jest znacznie szybszy i łatwiejszy. Jednak warto pamiętać o tradycyjnych metodach, które pozwoliły na powstanie wielu wspaniałych dzieł.
Mam nadzieję, że ta podróż w czasie była dla Ciebie interesująca. Do zobaczenia!
