Sprawdzian Z Soli Klasa 8

Hej ósmoklasisto! Przygotowujesz się do sprawdzianu z soli? Super! Razem damy radę!

Czym są sole?

Sole to związki chemiczne. Powstają, gdy kwas reaguje z zasadą lub metalem.

Możemy je też uzyskać z reakcji tlenku kwasowego z tlenkiem zasadowym.

Budowa soli

Sole składają się z kationu metalu (lub kationu amonu NH₄⁺) oraz anionu reszty kwasowej.

Na przykład, w chlorku sodu (NaCl), kationem jest Na⁺, a anionem Cl^-.

Nazewnictwo soli

Nazwa soli składa się z dwóch części.

Pierwsza część to nazwa anionu reszty kwasowej, np. chlorek, siarczan(VI), azotan(V).

Druga część to nazwa kationu metalu, np. sodu, potasu, żelaza(II).

Jeśli metal tworzy kilka jonów, podajemy jego wartościowość w nawiasie, np. żelaza(II), żelaza(III).

Przykłady: chlorek sodu (NaCl), siarczan(VI) potasu (K₂SO₄), azotan(V) żelaza(III) (Fe(NO₃)₃).

Wzory sumaryczne soli

Układając wzór soli, pamiętaj o równoważeniu wartościowości kationu i anionu.

Przykład: żelazo(III) (Fe³⁺) i siarczan(VI) (SO₄^2-).

Aby wartościowości się zrównały, potrzebujemy 2 jony żelaza(III) i 3 jony siarczan(VI). Wzór to Fe₂(SO₄)₃.

Inny przykład: wapń (Ca²⁺) i fosforan(V) (PO₄^3-).

Aby wartościowości się zrównały, potrzebujemy 3 jony wapnia i 2 jony fosforan(V). Wzór to Ca₃(PO₄)₂.

Otrzymywanie soli

Sole można otrzymać na wiele sposobów.

1. Reakcja kwasu z zasadą (reakcja zobojętniania):

kwas + zasada → sól + woda

Przykład: HCl + NaOH → NaCl + H₂O

2. Reakcja metalu z kwasem:

metal + kwas → sól + wodór

Przykład: Zn + H₂SO₄ → ZnSO₄ + H₂

3. Reakcja tlenku metalu z kwasem:

tlenek metalu + kwas → sól + woda

Przykład: CuO + 2HCl → CuCl₂ + H₂O

4. Reakcja metalu z niemetalem:

metal + niemetal → sól

Przykład: 2Na + Cl₂ → 2NaCl

5. Reakcja tlenku kwasowego z tlenkiem zasadowym:

tlenek kwasowy + tlenek zasadowy → sól

Przykład: CaO + SO₃ → CaSO₄

6. Reakcja soli z kwasem (sól musi być nierozpuszczalna, a powstający kwas słabszy):

sól₁ + kwas → sól₂ + kwas₂

Przykład: CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + H₂CO₃ (H₂CO₃ rozkłada się na H₂O + CO₂)

7. Reakcja soli z zasadą (sól musi być rozpuszczalna, a powstająca zasada nierozpuszczalna):

sól₁ + zasada → sól₂ + zasada₂

Przykład: CuCl₂ + 2NaOH → 2NaCl + Cu(OH)₂↓

8. Reakcja soli z solą (obie sole muszą być rozpuszczalne, a powstająca sól nierozpuszczalna):

sól₁ + sól₂ → sól₃↓ + sól₄

Przykład: AgNO₃ + NaCl → AgCl↓ + NaNO₃

Właściwości soli

Sole mają różne właściwości. Zależą one od rodzaju kationu i anionu.

Wiele soli jest rozpuszczalnych w wodzie. Możesz to sprawdzić w tabeli rozpuszczalności soli.

Niektóre sole są higroskopijne, czyli pochłaniają wilgoć z otoczenia.

Sole mogą mieć różne barwy, np. chlorek miedzi(II) jest zielony, siarczan(VI) miedzi(II) jest niebieski.

Zastosowanie soli

Sole mają szerokie zastosowanie.

Chlorek sodu (NaCl), czyli sól kuchenna, jest używany w kuchni do przyprawiania potraw i konserwacji żywności.

Węglan sodu (Na₂CO₃), czyli soda kalcynowana, jest używany w przemyśle szklarskim, papierniczym i chemicznym.

Siarczan(VI) wapnia (CaSO₄), czyli gips, jest używany w budownictwie i medycynie.

Azotan(V) potasu (KNO₃), czyli saletra potasowa, jest używany jako nawóz.

Reakcje charakterystyczne

Naucz się rozpoznawać charakterystyczne reakcje dla poszczególnych anionów.

Na przykład, wykrywanie chlorków (Cl^-) polega na dodaniu roztworu azotanu(V) srebra (AgNO₃). Powstaje biały, serowaty osad chlorku srebra (AgCl), który ciemnieje pod wpływem światła.

AgNO₃ + Cl^- → AgCl↓ + NO₃^-

Wykrywanie siarczanów(VI) (SO₄^2-) polega na dodaniu roztworu chlorku baru (BaCl₂). Powstaje biały osad siarczanu(VI) baru (BaSO₄), nierozpuszczalny w kwasach.

BaCl₂ + SO₄^2- → BaSO₄↓ + 2Cl^-

Podsumowanie

Pamiętaj, że:

• Sole składają się z kationu metalu (lub kationu amonu) i anionu reszty kwasowej.
• Nazwy soli tworzymy od nazwy anionu reszty kwasowej i nazwy kationu metalu.
• Sole można otrzymać na wiele sposobów, np. w reakcji kwasu z zasadą, metalu z kwasem.
• Sole mają różne właściwości i zastosowania.

Powodzenia na sprawdzianie! Wierzę w Ciebie!