Hej! Witam w krainie Złotego Wieku Polski. Razem odkryjemy fascynujący dział 2 z historii klasy 6.
Co to w ogóle ten "Złoty Wiek"?
Wyobraź sobie, że Polska jest jak superbohater. Wtedy, w Złotym Wieku, ma swoje największe moce.
To czas prosperity, rozwoju kultury, nauki i potęgi państwa. Trwało to mniej więcej od początku XVI wieku do połowy XVII wieku.
Pomyśl o tym, jak o szczycie góry. Polska była wtedy na samym jej wierzchołku.
Kiedy dokładnie to było?
Mówimy o latach 1506-1648. Z grubsza, szesnaste i początek siedemnastego wieku.
Takie "złote czasy" nie trwają wiecznie. Potem przyszły trudniejsze chwile.
Królowie, którzy rządzili
Złoty Wiek to przede wszystkim panowanie dynastii Jagiellonów.
Wyobraź sobie ich jak rodzinę królewską, która przekazywała sobie władzę. Tak jak w filmach!
Najważniejsi z nich to Zygmunt I Stary i jego syn Zygmunt II August.
Zygmunt I Stary to taki król-budowniczy. Dbał o rozwój kraju i wzmacniał go.
Zygmunt II August był królem, który bardzo interesował się kulturą i sztuką. Prawdziwy mecenas!
Co dobrego zrobili?
Zygmunt I Stary przebudował Wawel. Teraz to piękny zamek, ale wtedy był jeszcze piękniejszy!
Wyobraź sobie Wawel jak lśniącą, nową siedzibę króla. Centrum życia w Polsce!
Zygmunt II August dbał o tolerancję religijną. To znaczy, że ludzie różnych wyznań mogli żyć obok siebie w pokoju.
Pomyśl o tym jak o klasie, w której każdy ma prawo być sobą i nikt się z nikogo nie wyśmiewa.
Kultura i nauka kwitną!
W Złotym Wieku rozwijała się kultura renesansu.
Renesans to taki "powrót do korzeni". Ludzie inspirowali się starożytną Grecją i Rzymem.
Wyobraź sobie, że znajdujesz stary, zakopany skarb. I nagle zaczynasz tworzyć nowe, wspaniałe rzeczy, inspirując się tym skarbem.
Kto wtedy tworzył?
Najsłynniejszy poeta to Jan Kochanowski. Pisał piękne wiersze po polsku!
Pomyśl o nim jak o współczesnym raperze, tylko że zamiast rapu pisał wiersze. I to jakie wiersze!
Był też Mikołaj Kopernik. Udowodnił, że Ziemia krąży wokół Słońca.
Wyobraź sobie, że odkrywasz, że wszystko, co wiesz o kosmosie, jest na opak. To właśnie zrobił Kopernik!
Gospodarka się rozwija
Polska eksportowała zboże. To znaczy, że sprzedawała je innym krajom.
Wyobraź sobie Polskę jako wielką farmę, która karmi Europę!
Handel był ważny. Kupcy jeździli po całym kraju i za granicę.
Myśl o nich jak o dostawcach pizzy, tylko że zamiast pizzy wozili zboże i inne towary.
Szlachta ma coraz większą władzę
Szlachta to taka grupa uprzywilejowanych ludzi. Mieli więcej praw niż zwykli ludzie.
Wyobraź sobie, że w klasie jest grupa uczniów, która ma więcej przywilejów niż reszta.
Dostali od króla różne przywileje. Na przykład, mogli wybierać króla.
Pomyśl o tym jak o losowaniu, w którym tylko niektórzy mają prawo wziąć udział. I to oni decydują, kto wygra!
Dlaczego to był "Złoty Wiek"?
Bo Polska była silna, bogata i rozwijała się pod każdym względem.
Kultura, nauka, gospodarka, wszystko kwitło. Jak kwiaty na wiosnę!
Były to czasy, o których Polacy pamiętają z dumą.
Pomyśl o tym jak o zwycięstwie drużyny w mistrzostwach. Chwalisz się tym przez lata!
Ale pamiętaj, że Złoty Wiek miał też swoje cienie. Nie wszyscy żyli tak samo dobrze.
Szlachta miała więcej praw niż chłopi. To nie było sprawiedliwe.
To trochę tak, jakby jedni uczniowie dostawali lepsze oceny za to samo zadanie niż inni.
Jednak pomimo tych problemów, Złoty Wiek to ważny i fascynujący okres w historii Polski.
Teraz znasz już podstawy. Gratulacje!
