Hej siódmoklasiści! Gotowi na Sprawdzian z Geografii z Działu 3? Bez obaw, przygotowałem dla Was ten przewodnik. Razem damy radę! Uważnie przeczytajcie wszystko, a na pewno pójdzie Wam świetnie!
I. Ludność na Ziemi
Rozmieszczenie ludności jest nierównomierne. Pamiętajcie o tym! Główne czynniki wpływające na to to:
Czynniki Przyrodnicze
To przede wszystkim klimat. Ludzie unikają ekstremalnych temperatur. Gleba jest też ważna. Żyzne gleby sprzyjają osadnictwu. Dostęp do wody to podstawa! Ukształtowanie terenu również ma znaczenie. Równiny są bardziej preferowane niż góry.
Czynniki Społeczno-Gospodarcze
Tutaj w grę wchodzi historia. Dawne szlaki handlowe wpływają na obecne rozmieszczenie. Rozwój przemysłu przyciąga ludzi do miast. Poziom bezrobocia ma wpływ na migracje. Dostęp do edukacji i opieki zdrowotnej jest bardzo ważny.
Gęstość zaludnienia to liczba osób na kilometr kwadratowy. Obliczamy ją, dzieląc liczbę ludności przez powierzchnię obszaru.
Obszary o wysokiej gęstości zaludnienia to np. Azja Południowa i Wschodnia, Europa Zachodnia, wschodnie wybrzeże Ameryki Północnej.
Obszary o niskiej gęstości zaludnienia to np. pustynie, obszary okołobiegunowe, niektóre góry wysokie, Amazonia.
II. Migracje Ludności
Migracje to przemieszczanie się ludności z jednego miejsca na drugie, na stałe lub na dłuższy czas. Rozróżniamy migracje:
Migracje Wewnętrzne
Przemieszczanie się w obrębie jednego kraju. Np. ze wsi do miasta (urbanizacja), z jednego miasta do drugiego.
Migracje Zewnętrzne (Międzynarodowe)
Przemieszczanie się między krajami. Emigracja to wyjazd z kraju, a imigracja to przyjazd do kraju.
Przyczyny migracji mogą być różne:
- Ekonomiczne (szukanie pracy, lepszych zarobków)
- Polityczne (wojny, prześladowania)
- Społeczne (łączenie rodzin, lepszy dostęp do edukacji)
- Religijne (prześladowania religijne)
- Klimatyczne (katastrofy naturalne)
Skutki migracji odczuwają zarówno kraje emigracyjne, jak i imigracyjne. Mogą to być:
- Zmniejszenie bezrobocia (w kraju emigracyjnym)
- Braki w kadrze (w kraju emigracyjnym)
- Wzrost PKB (w kraju imigracyjnym)
- Problemy z integracją kulturową (w kraju imigracyjnym)
III. Struktura Wieku i Płci Ludności
Struktura wieku to udział poszczególnych grup wiekowych w ogólnej populacji. Zwykle wyróżniamy:
- Dzieci (0-14 lat)
- Ludność w wieku produkcyjnym (15-64 lat)
- Ludność w wieku poprodukcyjnym (65 lat i więcej)
Piramida wieku to graficzne przedstawienie struktury wieku i płci ludności. Pozwala zidentyfikować trendy demograficzne.
Społeczeństwo młode charakteryzuje się wysokim udziałem dzieci i niskim udziałem osób starszych. Problemy: wysokie koszty edukacji, opieki zdrowotnej.
Społeczeństwo starzejące się charakteryzuje się niskim udziałem dzieci i wysokim udziałem osób starszych. Problemy: wysokie koszty emerytur, opieki zdrowotnej, brak rąk do pracy.
Współczynnik feminizacji określa liczbę kobiet na 100 mężczyzn. Różnice w strukturze płci mogą wynikać z różnych przyczyn, np. wojen, migracji zarobkowych.
IV. Urbanizacja
Urbanizacja to proces rozwoju miast, wzrost liczby ludności miejskiej i powiększanie się obszarów miejskich.
Wskaźnik urbanizacji to procent ludności mieszkającej w miastach.
Fazy urbanizacji:
- Urbanizacja wstępna – powolny wzrost liczby ludności miejskiej.
- Urbanizacja – szybki wzrost liczby ludności miejskiej.
- Suburbanizacja – rozwój przedmieść, wyprowadzka ludności z centrów miast.
- Dezurbanizacja – spadek liczby ludności w centrach miast, upadek gospodarczy.
- Reurbanizacja - ponowny wzrost atrakcyjności centrów miast.
Aglomeracja to zespół miast i osiedli, które są ze sobą powiązane gospodarczo i społecznie.
Megalopolis to rozległy obszar zurbanizowany, powstały w wyniku połączenia się kilku aglomeracji.
Zalety miast:
- Lepszy dostęp do edukacji, opieki zdrowotnej
- Większe możliwości zatrudnienia
- Bogatsza oferta kulturalna
Wady miast:
- Zanieczyszczenie środowiska
- Korki uliczne
- Wysokie koszty życia
- Przestępczość
Podsumowanie
Pamiętajcie o najważniejszych definicjach: rozmieszczenie ludności, gęstość zaludnienia, migracje (wewnętrzne i zewnętrzne), struktura wieku, urbanizacja. Zrozumcie przyczyny i skutki migracji. Nauczcie się rozpoznawać typy piramid wieku. Zastanówcie się nad zaletami i wadami miast.
Powodzenia na sprawdzianie! Wierzę w Was!
