Dzisiaj porozmawiamy o sprawdzianie z części mowy w klasie 3. Brzmi poważnie, ale spokojnie, damy radę! Spróbujemy to zrozumieć krok po kroku, aby nikt nie miał problemów.
Części mowy – co to takiego?
Części mowy to takie "klocki", z których budujemy zdania. Każdy "klock" ma swoje zadanie. Dzięki nim wiemy, o czym mówimy i co robimy.
W języku polskim mamy wiele części mowy. W klasie 3 poznajemy kilka najważniejszych. Zaraz je omówimy.
Rzeczownik
Rzeczownik to słowo, które odpowiada na pytania: kto? co? Rzeczowniki oznaczają osoby, zwierzęta, rzeczy i miejsca. Na przykład: mama, pies, stół, szkoła.
Możemy powiedzieć: Mama czyta książkę. Słowo mama jest rzeczą, więc to rzeczownik. Podobnie książka też jest rzeczą, więc również jest rzeczownikiem.
Spróbujmy znaleźć rzeczowniki w zdaniu: Na łące biega pies i motyl. Rzeczowniki to: łąka, pies, motyl.
Czasownik
Czasownik to słowo, które odpowiada na pytania: co robi? co się z nim dzieje? Czasowniki oznaczają czynności lub stany. Na przykład: biega, śpi, myśli, jest.
Powiedzmy: Dziecko śpi. Słowo śpi pokazuje, co robi dziecko, więc to czasownik. Albo: Słońce świeci. Świeci to czasownik, bo pokazuje, co robi słońce.
W zdaniu: Ptak śpiewa na drzewie., czasownik to śpiewa. Pokazuje on, co robi ptak.
Przymiotnik
Przymiotnik to słowo, które odpowiada na pytania: jaki? jaka? jakie? Przymiotniki opisują rzeczowniki. Dzięki nim wiemy więcej o osobach, zwierzętach i rzeczach. Na przykład: wysoki, mądra, kolorowe.
Zastanówmy się: Mam czerwony samochód. Słowo czerwony opisuje samochód, więc to przymiotnik. Albo: To jest miły pies. Miły to przymiotnik, bo opisuje psa.
W zdaniu: Zielone drzewo rośnie w parku., przymiotnik to zielone. Opisuje ono kolor drzewa.
Zaimek
Zaimek to słowo, które zastępuje rzeczownik, przymiotnik lub liczebnik. Używamy zaimków, żeby uniknąć powtarzania tych samych słów. Najpopularniejsze zaimki to: ja, ty, on, ona, ono, my, wy, oni, one. Pokazują one, o kim mówimy.
Na przykład, zamiast mówić "Kasia lubi lody. Kasia je zjadła." możemy powiedzieć "Kasia lubi lody. Ona je zjadła.". Słowo ona zastępuje imię Kasia.
Inny przykład: "To jest mój rower. Ja go lubię.". Ja to zaimek osobowy.
Jak przygotować się do sprawdzianu?
Przed sprawdzianem warto powtórzyć sobie definicje części mowy. Najlepiej na przykładach.
Spróbuj układać zdania i określać, jakie części mowy w nich występują. Możesz poprosić rodziców lub nauczyciela o pomoc. Dobrym ćwiczeniem jest także czytanie książek i szukanie różnych części mowy w tekście.
Możesz też zrobić sobie kartkówki z pytaniami. Na przykład: "Podaj trzy rzeczowniki.", "Ułóż zdanie z czasownikiem 'biega'."
Przykładowe zadania na sprawdzianie
Na sprawdzianie mogą pojawić się różne zadania. Często trzeba rozpoznać części mowy w zdaniu. Albo dopasować definicję do nazwy części mowy.
Inne zadanie może polegać na uzupełnianiu luk w zdaniach odpowiednimi częściami mowy. Na przykład: "Kot ... (czasownik) na drzewie." Możesz wpisać: "Kot śpi na drzewie."
Możesz też otrzymać polecenie, aby z podanych słów ułożyć zdanie. Pamiętaj wtedy, aby dobrać odpowiednie formy słów i zachować kolejność. Na przykład: "pies, duży, biega." Poprawne zdanie to: "Duży pies biega."
Pamiętaj!
Najważniejsze to zrozumieć, czym są części mowy i jak je rozpoznawać. Nie ucz się definicji na pamięć, tylko staraj się je zrozumieć.
Ćwicz regularnie, a sprawdzian nie będzie straszny! Powodzenia!
Jeśli masz jakieś pytania, zawsze możesz poprosić o pomoc nauczyciela lub rodziców. Oni chętnie Ci pomogą.
