Hej! Gotowi na sprawdzian z soli w chemii dla klasy 8? Super! Przejdziemy przez wszystko krok po kroku, żeby nic Was nie zaskoczyło. Powodzenia!
Co to są sole?
Sole to związki chemiczne, które powstają w wyniku reakcji kwasu z zasadą. Pamiętajcie, to reakcja neutralizacji!
Sole składają się z kationu metalu (lub kationu amonu NH4+) i anionu reszty kwasowej.
Przykłady soli:
Chlorek sodu (NaCl) – sól kuchenna.
Siarczan(VI) wapnia (CaSO4) – gips.
Węglan wapnia (CaCO3) – kreda, marmur.
Nazywanie soli
Nazwa soli składa się z dwóch części: nazwy reszty kwasowej i nazwy metalu. Ważna jest wartościowość.
Na przykład: Chlorek żelaza(III) – FeCl3. Żelazo jest trójwartościowe.
Jak nazwać sole?
1. Zidentyfikuj metal i resztę kwasową.
2. Określ wartościowość metalu (jeśli ma więcej niż jedną).
3. Utwórz nazwę: nazwa reszty kwasowej + nazwa metalu z uwzględnieniem wartościowości (w nawiasie cyframi rzymskimi).
Przykłady:
K2SO4 – Siarczan(VI) potasu.
CuCl2 – Chlorek miedzi(II).
Otrzymywanie soli
Sole można otrzymać na kilka sposobów. Zobaczmy:
1. Reakcja metalu z kwasem:
Metal + Kwas → Sól + Wodór
Przykład: Mg + 2HCl → MgCl2 + H2
2. Reakcja tlenku metalu z kwasem:
Tlenek metalu + Kwas → Sól + Woda
Przykład: CuO + H2SO4 → CuSO4 + H2O
3. Reakcja zasady z kwasem (Neutralizacja):
Zasada + Kwas → Sól + Woda
Przykład: NaOH + HCl → NaCl + H2O
4. Reakcja metalu z niemetalem:
Metal + Nimetal → Sól (beztlenowa)
Przykład: 2Na + Cl2 → 2NaCl
5. Reakcja tlenku kwasowego z tlenkiem zasadowym:
Tlenek kwasowy + Tlenek zasadowy → Sól
Przykład: CaO + CO2 → CaCO3
6. Reakcja soli z kwasem:
Sól1 + Kwas → Sól2 + Kwas2
Przykład: CaCO3 + 2HCl → CaCl2 + H2CO3 (H2O + CO2)
7. Reakcja soli z zasadą:
Sól + Zasada → Sól2 + Zasada2
Przykład: CuSO4 + 2NaOH → Cu(OH)2 + Na2SO4
8. Reakcja dwóch soli:
Sól1 + Sól2 → Sól3 + Sól4 (Warunkiem jest powstanie osadu)
Przykład: AgNO3 + NaCl → AgCl↓ + NaNO3
Właściwości soli
Sole mają różne właściwości. Zależą one od rodzaju kationu i anionu, z których są zbudowane.
Stan skupienia: Zwykle ciała stałe.
Kolor: Różny, mogą być białe, kolorowe.
Rozpuszczalność w wodzie: Niektóre sole są dobrze rozpuszczalne, inne słabo, a jeszcze inne wcale.
Przewodnictwo elektryczne: Rozpuszczone w wodzie lub stopione sole przewodzą prąd elektryczny.
Rozpuszczalność soli
Rozpuszczalność to zdolność substancji do rozpuszczania się w rozpuszczalniku, np. w wodzie.
Sprawdź tabelę rozpuszczalności soli! Pomoże Ci przewidzieć, czy dana sól rozpuści się w wodzie.
Sole dobrze rozpuszczalne oznaczamy literą r, trudno rozpuszczalne tr, a nierozpuszczalne n.
Zastosowanie soli
Sole mają wiele zastosowań w różnych dziedzinach życia.
Chlorek sodu (NaCl) – sól kuchenna, konserwant żywności.
Węglan wapnia (CaCO3) – produkcja cementu, kreda.
Siarczan(VI) wapnia (CaSO4) – gips, budownictwo.
Azotan(V) potasu (KNO3) – nawóz sztuczny.
Fosforan(V) wapnia (Ca3(PO4)2) – produkcja nawozów.
Reakcje charakterystyczne
Niektóre sole dają charakterystyczne reakcje, które pozwalają na ich identyfikację.
Wykrywanie chlorków (Cl-) – reakcja z azotanem(V) srebra(I) (AgNO3) – powstaje biały, serowaty osad AgCl.
Wykrywanie siarczanów(VI) (SO42-) – reakcja z chlorkiem baru (BaCl2) – powstaje biały osad BaSO4.
Hydroliza soli
Hydroliza soli to reakcja soli z wodą, w wyniku której zmienia się odczyn roztworu (pH).
Hydrolizie ulegają sole słabych kwasów i mocnych zasad oraz sole słabych zasad i mocnych kwasów.
Sole mocnych kwasów i mocnych zasad nie ulegają hydrolizie.
Podsumowanie
Pamiętaj o najważniejszych rzeczach:
- Sole to związki powstałe w wyniku reakcji kwasu z zasadą (neutralizacji).
- Nazewnictwo soli: nazwa reszty kwasowej + nazwa metalu (z uwzględnieniem wartościowości).
- Sposoby otrzymywania soli: reakcja metalu z kwasem, tlenku metalu z kwasem, zasady z kwasem, metalu z niemetalem, tlenku kwasowego z tlenkiem zasadowym i inne.
- Właściwości soli: stan skupienia, kolor, rozpuszczalność w wodzie, przewodnictwo elektryczne.
- Zastosowanie soli: w kuchni, budownictwie, rolnictwie.
- Rozpuszczalność soli.
- Hydroliza soli
Mam nadzieję, że to pomoże! Uczcie się pilnie i powodzenia na sprawdzianie! Jesteście świetni!
![SPRAWDZIAN Chemia. Klasa 7: Tlenki i wodorotlenki [5] - YouTube Sprawdzian Chemia Sole Klasa 8](https://margaretweigel.com/storage/img/sprawdzian-chemia-klasa-7-tlenki-i-wodorotlenki-5-youtube-6844e8b67238e.jpg)
