Sprawdzian Chemia Sole Klasa 8 Nowa Era Odpowiedzi

Zacznijmy od podstaw. Czym w ogóle są sole? To związki chemiczne, które powstają w wyniku reakcji kwasu z zasadą, a bardziej precyzyjnie, w wyniku zastąpienia atomów wodoru w kwasie przez metal.

Sole to bardzo liczna grupa związków. Mają różne właściwości i zastosowania. Występują w naszym otoczeniu. Otaczają nas każdego dnia. Z pewnością znasz chlorek sodu, czyli sól kuchenną.

Budowa soli

Sole składają się z kationu metalu (lub kationu amonu NH₄⁺) i anionu reszty kwasowej. Kation to jon o ładunku dodatnim. Anion to jon o ładunku ujemnym. Połączenie tych jonów tworzy sieć krystaliczną.

Przykładowo, w chlorku sodu (NaCl) mamy kation sodu (Na⁺) i anion chlorkowy (Cl^-). W siarczanie (VI) potasu (K₂SO₄) mamy kation potasu (K⁺) i anion siarczanowy (VI) (SO₄^2-).

Nazewnictwo soli

Nazwy soli tworzymy od nazwy kwasu, od którego pochodzi reszta kwasowa, oraz nazwy metalu. Ważna jest także wartościowość metalu, jeśli ma on więcej niż jedną. Na przykład:

• Chlorek sodu (NaCl) - pochodzi od kwasu chlorowodorowego (HCl) i sodu (Na).
• Siarczan (VI) miedzi (II) (CuSO₄) - pochodzi od kwasu siarkowego (VI) (H₂SO₄) i miedzi (Cu), która w tym związku jest dwuwartościowa.
• Azotan (V) potasu (KNO₃) - pochodzi od kwasu azotowego (V) (HNO₃) i potasu (K).

Pamiętaj o rzymskich cyfrach w nazwach soli. Wskazują one stopień utlenienia metalu lub niemetalu tworzącego resztę kwasową. Bez tego nazwa soli byłaby nieprecyzyjna.

Otrzymywanie soli

Istnieje kilka sposobów otrzymywania soli. Najważniejsze z nich to:

• Reakcja kwasu z zasadą (reakcja zobojętniania): np. HCl + NaOH → NaCl + H₂O
• Reakcja metalu z kwasem: np. Zn + H₂SO₄ → ZnSO₄ + H₂
• Reakcja tlenku metalu z kwasem: np. CaO + 2HCl → CaCl₂ + H₂O
• Reakcja metalu z niemetalem: np. 2Na + Cl₂ → 2NaCl
• Reakcja wodorotlenku z tlenkiem kwasowym: np. 2NaOH + SO₂ → Na₂SO₃ + H₂O
• Reakcja soli z kwasem: np. CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + H₂O + CO₂
• Reakcja soli z zasadą: np. CuCl₂ + 2NaOH → Cu(OH)₂ + 2NaCl
• Reakcja dwóch soli: np. AgNO₃ + NaCl → AgCl + NaNO₃

Zwróć uwagę, że niektóre reakcje zachodzą tylko wtedy, gdy powstaje osad, gaz lub słaby elektrolit.

Właściwości soli

Sole to substancje stałe o wysokich temperaturach topnienia. Zazwyczaj tworzą kryształy. Często dobrze rozpuszczają się w wodzie. Roztwory soli przewodzą prąd elektryczny. Są to elektrolity.

Niektóre sole mają charakterystyczne barwy. Na przykład, siarczan (VI) miedzi (II) jest niebieski, a dichromian (VI) potasu jest pomarańczowy. Barwa soli zależy od jonów metali, które je tworzą.

Rozpuszczalność soli

Rozpuszczalność soli w wodzie jest różna. Zależy od rodzaju soli i temperatury. Istnieją tablice rozpuszczalności, które pomagają określić, czy dana sól rozpuszcza się w wodzie. Pamiętaj, aby z nich korzystać podczas rozwiązywania zadań.

Zastosowania soli

Sole mają bardzo szerokie zastosowanie. Wykorzystuje się je w różnych dziedzinach życia. Przykłady:

• Chlorek sodu (NaCl) - sól kuchenna, konserwant żywności, produkcja chloru i wodorotlenku sodu.
• Węglan sodu (Na₂CO₃) - produkcja szkła, proszków do prania.
• Siarczan (VI) wapnia (CaSO₄) - gips, materiał budowlany.
• Azotan (V) potasu (KNO₃) - nawóz sztuczny, produkcja prochu.
• Fosforany - nawozy sztuczne, dodatki do żywności.

Sole są niezbędne w wielu procesach przemysłowych. Odgrywają ważną rolę w rolnictwie i medycynie. Bez nich nasz świat wyglądałby zupełnie inaczej.

Reakcje charakterystyczne jonów

W chemii analitycznej wykorzystuje się reakcje charakterystyczne do identyfikacji jonów w roztworach. Przykładem jest reakcja wykrywania jonów chlorkowych (Cl^-) za pomocą azotanu (V) srebra (AgNO₃). Powstaje wtedy biały, serowaty osad chlorku srebra (AgCl), który ciemnieje pod wpływem światła.

Innym przykładem jest reakcja wykrywania jonów siarczanowych (VI) (SO₄^2-) za pomocą chlorku baru (BaCl₂). Powstaje wtedy biały, trudno rozpuszczalny osad siarczanu (VI) baru (BaSO₄).

Podsumowanie

Sole to związki chemiczne o bardzo szerokim zastosowaniu. Zrozumienie ich budowy, właściwości i sposobów otrzymywania jest kluczowe do opanowania chemii. Pamiętaj o nauce nazw i wzorów soli. Ćwicz rozwiązywanie zadań. Powodzenia na sprawdzianie!