hit tracker
Jak możemy Ci pomóc?

Sprawdzian Biologia Klasa 5 Dział 5

Sprawdzian Biologia Klasa 5 Dział 5

Hej! Gotowi na sprawdzian z biologii? Super! Przejdziemy razem przez najważniejsze zagadnienia z działu 5. Dasz radę!

Oddychanie i wymiana gazowa

Oddychanie jest bardzo ważne. To proces, w którym organizmy pobierają tlen i wydalają dwutlenek węgla.

Oddychanie u roślin

Rośliny oddychają przez aparaty szparkowe, które znajdują się głównie na liściach.

Pamiętaj, że rośliny oddychają cały czas!

W dzień, oprócz oddychania, przeprowadzają też fotosyntezę.

Oddychanie u zwierząt

Zwierzęta mają różne sposoby na oddychanie.

Ryby oddychają skrzelami.

Płazy mogą oddychać skórą oraz płucami.

Ptaki mają bardzo wydajny układ oddechowy z workami powietrznymi.

Ssaki oddychają płucami.

Krew i układ krwionośny

Krew to bardzo ważna ciecz w naszym ciele.

Transportuje tlen, substancje odżywcze i hormony.

Skład krwi

Krew składa się z kilku elementów:

  • Erytrocyty (czerwone krwinki) - transportują tlen.
  • Leukocyty (białe krwinki) - bronią organizm przed chorobami.
  • Trombocyty (płytki krwi) - biorą udział w krzepnięciu krwi.
  • Osocze - płynna część krwi, w której zawieszone są komórki krwi.

Układ krwionośny

Układ krwionośny to sieć naczyń krwionośnych i serca.

Serce jest pompą, która wprawia krew w ruch.

Naczynia krwionośne dzielimy na:

  • Tętnice - odprowadzają krew z serca.
  • Żyły - doprowadzają krew do serca.
  • Włośniczki - bardzo cienkie naczynia, w których zachodzi wymiana substancji między krwią a tkankami.

Odżywianie się

Odżywianie się to pobieranie pokarmu i wykorzystywanie go przez organizm.

Autotrofy i heterotrofy

Dzielimy organizmy na:

  • Autotrofy - same wytwarzają pokarm (np. rośliny).
  • Heterotrofy - pobierają gotowy pokarm (np. zwierzęta).

Sposoby odżywiania się zwierząt

Zwierzęta odżywiają się na różne sposoby:

  • Roślinożercy - jedzą rośliny.
  • Mięsożercy - jedzą mięso.
  • Wszystkożercy - jedzą zarówno rośliny, jak i mięso.
  • Drapieżniki - polują na inne zwierzęta.
  • Padlinożercy - żywią się martwymi zwierzętami.

Trawienie

Trawienie to rozkład pokarmu na mniejsze cząsteczki, które mogą być wchłonięte przez organizm.

Układ pokarmowy człowieka

Składa się z:

  • Jamy ustnej - gdzie pokarm jest rozdrabniany i mieszany ze śliną.
  • Przełyku - który transportuje pokarm do żołądka.
  • Żołądka - gdzie pokarm jest mieszany z kwasem żołądkowym i trawiony.
  • Jelita cienkiego - gdzie zachodzi główne trawienie i wchłanianie substancji odżywczych.
  • Jelita grubego - gdzie wchłaniana jest woda i formowane są kał.
  • Odwiertnicy - gdzie kał jest gromadzony przed wydaleniem.
  • Anusu - przez który kał jest wydalany.

Znaczenie enzymów

Enzymy to substancje, które przyspieszają reakcje chemiczne w organizmie, w tym trawienie.

Na przykład, amylaza trawi skrobię w jamie ustnej.

Wydalanie

Wydalanie to usuwanie z organizmu zbędnych i szkodliwych produktów przemiany materii.

Układ wydalniczy człowieka

Głównym narządem układu wydalniczego są nerki.

Nerki filtrują krew i produkują mocz.

Mocz jest następnie transportowany przez moczowody do pęcherza moczowego, gdzie jest magazynowany.

Mocz jest wydalany przez cewkę moczową.

Inne sposoby wydalania

Oprócz układu wydalniczego, w wydalaniu biorą udział również:

  • Płuca - wydalają dwutlenek węgla i parę wodną.
  • Skóra - wydala pot, który zawiera wodę, sole mineralne i mocznik.

Podsumowanie

Pamiętaj o najważniejszych pojęciach:

  • Oddychanie i wymiana gazowa (aparaty szparkowe, skrzela, płuca)
  • Krew (erytrocyty, leukocyty, trombocyty, osocze) i układ krwionośny (serce, tętnice, żyły, włośniczki)
  • Odżywianie się (autotrofy, heterotrofy, roślinożercy, mięsożercy, wszystkożercy)
  • Trawienie (układ pokarmowy, enzymy)
  • Wydalanie (nerki, moczowody, pęcherz moczowy, cewka moczowa)

Powodzenia na sprawdzianie! Wierzę w Ciebie!

Biologia Klasa 5 Sprawdzian Biologia Klasa 5 Dział 5
Funkcje Układu Krwionośnego Klasa 4
Cechy Podzielności Przez 2 5 10 3 9