Zacznijmy od serca. Wyobraź sobie je jako dwupiętrowy dom.
Każda strona ma pokoje na górze i na dole. Te pokoje to przedsionki (atria) i komory (ventricles).
Pomiędzy piętrami są drzwi. Te drzwi to zastawki.
Zastawka trójdzielna znajduje się po prawej stronie serca. Oddziela prawy przedsionek od prawej komory.
Jej zadaniem jest przepuszczanie krwi tylko w jednym kierunku: z góry (prawy przedsionek) na dół (prawa komora).
Wyobraź sobie zastawkę trójdzielną jako jednokierunkową bramkę. Krew ma płynąć przez nią tylko w dół.
Co się stanie, jeśli ta bramka zacznie przeciekać?
To właśnie jest problem z nieprawidłowym przepływem na zastawce trójdzielnej z falą wsteczną.
Przepływ na zastawce trójdzielnej nieprawidłowy fala wsteczna, czyli niedomykalność zastawki trójdzielnej. Oznacza, że krew cofa się z powrotem do prawego przedsionka, zamiast płynąć w dół do prawej komory.
Wyobraź sobie teraz hydrant strażacki. Woda powinna płynąć tylko w jednym kierunku – do węża strażackiego.
Ale jeśli hydrant jest uszkodzony, część wody tryska na boki, zamiast płynąć prosto do węża. To jak niedomykalność zastawki.
Jak to wykryć?
Lekarze używają echokardiografii, czyli USG serca.
Wyobraź sobie echokardiografię jako radar dla serca. Wysyła fale dźwiękowe i odbiera je z powrotem.
Dzięki temu powstaje obraz serca w ruchu. Lekarz może zobaczyć, czy zastawka trójdzielna działa prawidłowo, czy też przecieka.
Na obrazie USG, cofająca się krew (fala wsteczna) będzie widoczna jako kolorowy strumień.
Możesz to sobie wyobrazić jako barwnik w wodzie. Jeśli woda płynie tylko w jednym kierunku, barwnik też płynie w jednym kierunku.
Ale jeśli woda cofa się, barwnik również będzie się cofał, tworząc nieregularny wzór.
Dlaczego to się dzieje?
Przyczyn niedomykalności zastawki trójdzielnej może być wiele.
Czasami jest to wrodzona wada serca. To jakby bramka była źle zbudowana od samego początku.
Inne przyczyny to:
- Zwiększone ciśnienie w płucach (nadciśnienie płucne). Wyobraź sobie, że masz za dużo balonów w pokoju. Ciężko się poruszać, a wszystko jest ściśnięte. Podobnie zwiększone ciśnienie w płucach obciąża prawą stronę serca i może uszkodzić zastawkę trójdzielną.
- Choroba wieńcowa. To jakby rury doprowadzające wodę do domu były zatkane. Serce nie dostaje wystarczająco dużo tlenu i może osłabnąć.
- Zapalenie wsierdzia (infekcja serca). Wyobraź sobie, że do domu weszły szkodniki i uszkadzają ściany i drzwi. Infekcja może uszkodzić zastawki serca.
- Reumatyczna gorączka. To rzadka choroba, która może uszkodzić serce po infekcji gardła.
Jakie są objawy?
W wielu przypadkach niedomykalność zastawki trójdzielnej nie daje żadnych objawów.
Ale w cięższych przypadkach mogą wystąpić:
- Zmęczenie. Serce musi ciężej pracować, żeby pompować krew, więc możesz się szybko męczyć.
- Obrzęki nóg i kostek. Krew cofa się i gromadzi w nogach.
- Duszność. Serce nie pompuje wystarczająco dużo krwi do płuc.
- Powiększenie wątroby. Krew może się cofać do wątroby, powodując jej powiększenie.
Jak się to leczy?
Leczenie zależy od stopnia nasilenia niedomykalności zastawki trójdzielnej.
W łagodnych przypadkach wystarczy obserwacja.
Lekarz może zalecić leki, które zmniejszą obciążenie serca.
W ciężkich przypadkach konieczna może być operacja.
Operacja może polegać na naprawie lub wymianie zastawki.
Naprawa to jak załatanie dziury w bramce. Lekarz stara się naprawić zastawkę, żeby znów działała prawidłowo.
Wymiana to jak zamontowanie nowej bramki. Lekarz usuwa uszkodzoną zastawkę i zastępuje ją nową, mechaniczną lub biologiczną.
Leki
Leki mogą pomóc w kontrolowaniu objawów i zmniejszeniu obciążenia serca.
- Diuretyki (leki moczopędne). Pomagają usunąć nadmiar płynów z organizmu, zmniejszając obrzęki. Wyobraź sobie, że to jak odwadnianie podmokłego terenu.
- Leki obniżające ciśnienie krwi. Zmniejszają obciążenie serca i ułatwiają mu pompowanie krwi.
Operacja
Operacja jest konieczna, gdy niedomykalność jest ciężka i powoduje poważne objawy.
Rodzaje operacji:
- Annuloplastyka. To naprawa pierścienia (annulus) zastawki trójdzielnej. Wyobraź sobie, że to jak wzmocnienie ramy drzwi.
- Rekonstrukcja płatków zastawki. Lekarz naprawia same płatki zastawki, żeby lepiej się zamykały.
- Wymiana zastawki. Jak wspomniano, zastępuje się uszkodzoną zastawkę nową.
Pamiętaj, że wiedza to potęga. Zrozumienie, czym jest przepływ na zastawce trójdzielnej nieprawidłowy fala wsteczna, pozwala lepiej dbać o swoje zdrowie.
