Cześć! Przygotuj się na przygodę w świecie łańcuchów pokarmowych.
Nauczymy się analizować schematy i odpowiadać na pytania. To jak rozwiązywanie zagadek!
Co to jest łańcuch pokarmowy?
Wyobraź sobie linię. Ta linia to łańcuch pokarmowy. Pokazuje, kto kogo zjada.
Na początku jest zawsze producent. To roślina, trawa, algi. Używają słońca do produkcji energii.
Następnie pojawia się konsument pierwszego rzędu. Zjada producenta. To może być królik jedzący marchewkę.
Potem mamy konsumenta drugiego rzędu. Zjada konsumenta pierwszego rzędu. Lis jedzący królika.
I tak dalej! Może być konsument trzeciego rzędu, a nawet wyższych. To drapieżniki na szczycie.
Na końcu są dekompozytorzy. To bakterie i grzyby. Rozkładają martwe organizmy. Uwalniają składniki odżywcze do gleby.
Przykład: Prosty łańcuch pokarmowy
Słońce -> Trawa -> Konik polny -> Żaba -> Wąż -> Orzeł -> Bakterie
Trawa korzysta ze słońca. Konik polny je trawę. Żaba je konika. Wąż je żabę. Orzeł je węża. Bakterie rozkładają orła.
Schemat sieci pokarmowej
Łańcuchy pokarmowe rzadko działają same. One się łączą.
Tworzą sieć pokarmową. To bardziej skomplikowany obraz.
Wyobraź sobie pajęczynę. W każdym węźle jest organizm. Linie pokazują, kto kogo zjada.
Jeden organizm może mieć wiele źródeł pożywienia. I sam może być pożywieniem dla wielu drapieżników.
Przykład: Sieć pokarmowa w jeziorze
Algi (producenci) -> Zooplankton (konsument 1 rzędu) -> Małe ryby (konsument 2 rzędu) -> Duże ryby (konsument 3 rzędu) -> Człapla (konsument 4 rzędu)
Zooplankton je algi. Małe ryby jedzą zooplankton. Duże ryby jedzą małe ryby. Czapla je duże ryby. To jeden łańcuch.
Ale... Małe ryby jedzą też owady. Duże ryby jedzą też żaby. Czapla je też myszy. Widzisz? To się łączy!
Analiza schematu sieci pokarmowej
Jak analizować schemat? Trzeba patrzeć na strzałki.
Strzałka zawsze pokazuje przepływ energii. Od zjadającego do zjadającego.
Jeśli strzałka idzie od trawy do królika, to znaczy, że królik je trawę. Energia z trawy idzie do królika.
Patrz na kierunek strzałek. To klucz do zrozumienia sieci.
Pytania i odpowiedzi:
Pytanie 1: Kto jest producentem w tej sieci pokarmowej?
Odpowiedź: Poszukaj organizmu, od którego wychodzą strzałki, a do którego nie wchodzą żadne (oprócz strzałek od słońca, jeśli jest na schemacie). To producent. Często to rośliny.
Pytanie 2: Kto jest konsumentem drugiego rzędu?
Odpowiedź: Znajdź organizm, który zjada konsumenta pierwszego rzędu. Królik je marchewkę (konsument 1 rzędu). Lis je królika. Lis jest konsumentem 2 rzędu.
Pytanie 3: Co się stanie, jeśli znikną wszystkie żaby?
Odpowiedź: To trudniejsze. Trzeba pomyśleć! Kto je żaby? Węże i ptaki. Jeśli żaby znikną, węże i ptaki będą miały mniej jedzenia. Ich populacja może się zmniejszyć. Koniki polne, które żaby zjadały, będą miały mniej drapieżników, więc ich populacja może wzrosnąć. Zmiany w jednym miejscu wpływają na całą sieć!
Pytanie 4: Jaki jest główny drapieżnik w tej sieci pokarmowej?
Odpowiedź: Spójrz na szczyt. Kto nie jest zjadany przez nikogo innego? To główny drapieżnik. Często to orzeł, wilk, rekin.
Wskazówki do analizy
Użyj różnych kolorów, żeby zaznaczyć różne poziomy troficzne. Producenci na zielono, konsumenci 1 rzędu na niebiesko, itd.
Narysuj strzałki większe lub grubsze, żeby pokazać, które połączenia są ważniejsze. Na przykład, jeśli królik je głównie trawę, strzałka od trawy do królika powinna być grubsza niż strzałka od innych roślin do królika.
Zwróć uwagę na słowa kluczowe: producent, konsument, drapieżnik, ofiara, dekompozytor.
Spróbuj narysować swoją własną sieć pokarmową! Wybierz ekosystem (las, łąka, ocean) i dodaj organizmy.
Podsumowanie
Analiza schematu sieci pokarmowej to jak układanie puzzli. Trzeba patrzeć na detale i myśleć o całości.
Strzałki pokazują, kto kogo zjada. Od producenta do drapieżnika.
Zmiany w jednym miejscu wpływają na całą sieć.
Ćwicz! Im więcej schematów przeanalizujesz, tym lepiej będziesz to robić.
Powodzenia w odkrywaniu tajemnic łańcuchów i sieci pokarmowych!
