Podkreśl Model Cząsteczki Alkanu Którego Pochodną Jest Metanol

Hej! Zastanówmy się razem nad alkanamy i ich pochodnymi.

Szczególnie skupimy się na metanolu.

Co to jest alkan?

Wyobraź sobie łańcuch zbudowany z klocków. Każdy klocek to atom węgla (C).

Alkan to taki łańcuch węglowy. Do każdego atomu węgla doklejone są atomy wodoru (H).

Pomyśl o łańcuchu jako o drzewie, a wodorach jako o liściach.

Przykład: Metan. To najprostszy alkan. Jeden atom węgla i cztery atomy wodoru (CH₄).

Przykład: Etan. Dwa atomy węgla i sześć atomów wodoru (C₂H₆).

Alkan tworzy "szkielet", na którym mogą zachodzić różne zmiany.

Czym jest pochodna alkanu?

To alkan, w którym coś zmieniliśmy. Jeden z atomów wodoru został "zamieniony" na coś innego.

Wyobraź sobie, że z drzewa (alkanu) "odrywamy" liść (atom wodoru) i w jego miejsce przyczepiamy kwiatka.

Ten "kwiatek" to może być np. grupa hydroksylowa (-OH).

Grupa hydroksylowa składa się z atomu tlenu (O) i atomu wodoru (H).

Jeśli do alkanu przyłączymy grupę -OH, otrzymamy alkohol.

Metanol - alkohol pochodzący od alkanu

Metanol jest alkoholem. Dokładniej - alkoholem metylowym.

Jaki alkan jest "bazą" metanolu? Musimy cofnąć się o krok.

Metanol ma wzór CH₃OH. Zauważ grupę OH!

Ona "zajęła" miejsce jednego atomu wodoru.

Zatem "podstawowy" alkan musiał mieć jeden atom węgla i cztery atomy wodoru.

Czyli metan!

Zatem, metanol jest pochodną metanu.

Wyobraź sobie metan (CH₄) jak balonik z czterema sznurkami (atomami wodoru).

Teraz "odetnij" jeden sznurek (atom wodoru).

I "przywiąż" grupę -OH.

Masz metanol (CH₃OH)!

Jak to zapamiętać?

Metan → Metanol.

Patrz na nazwy. Mają podobne rdzenie.

Metan ma jeden atom węgla.

Metanol też ma jeden atom węgla. Tylko z grupą OH.

Pamiętaj o "zamianie" wodoru na grupę hydroksylową (-OH).

Porównanie

Metan (CH₄):

• Gaz.

• Główny składnik gazu ziemnego.

• Paliwo.

Metanol (CH₃OH):

• Ciecz.

• Rozpuszczalnik.

• Stosowany w produkcji tworzyw sztucznych i innych chemikaliów.

• Trujący!

Inne przykłady (dla utrwalenia)

Etan (C₂H₆) to alkan.

Etanol (C₂H₅OH) to alkohol pochodzący od etanu. Jeden atom wodoru został zastąpiony grupą -OH.

Etanol to alkohol, który znajduje się w piwie i winie.

Propan (C₃H₈) to alkan.

Propanol (C₃H₇OH) to alkohol pochodzący od propanu. Jeden atom wodoru został zastąpiony grupą -OH.

Podsumowanie

Metanol jest pochodną metanu. Powstaje przez zastąpienie jednego atomu wodoru w metanie grupą hydroksylową (-OH).

Szukaj podobieństw w nazwach i wzorach chemicznych.

Pamiętaj, że alkohole to alkany, w których jeden atom wodoru został zastąpiony grupą -OH.

Teraz już wiesz, który model cząsteczki alkanu, jest podstawą dla metanolu!