Witajcie, drodzy uczniowie klasy 6! Przygotowujemy się do sprawdzianu z obliczania czasu słonecznego. To wcale nie jest takie trudne, jak się wydaje! Zaczynamy!
Czym jest czas słoneczny?
To bardzo proste. Czas słoneczny pokazuje położenie Słońca na niebie.
Wyobraź sobie, że Słońce wschodzi i przesuwa się po niebie. Kiedy jest najwyżej, mamy południe słoneczne.
Południe słoneczne
Południe słoneczne to moment, kiedy cień rzucany przez pionowy przedmiot jest najkrótszy.
To właśnie wtedy Słońce znajduje się dokładnie nad nami, patrząc wzdłuż południka.
Pamiętaj! Czas słoneczny zależy od położenia geograficznego.
Długość geograficzna a czas słoneczny
Długość geograficzna to odległość mierzona w stopniach na wschód lub zachód od południka zerowego (Greenwich).
Każdy stopień długości geograficznej odpowiada 4 minutom różnicy czasu słonecznego.
Im dalej na wschód, tym czas słoneczny jest późniejszy. Im dalej na zachód, tym czas słoneczny jest wcześniejszy.
Obliczanie różnicy czasu
Jak obliczyć różnicę czasu?
Najpierw oblicz różnicę długości geograficznej między dwoma miejscami.
Potem pomnóż tę różnicę przez 4.
Wynik to różnica czasu w minutach!
Na przykład: Miasto A ma długość 20°E, a miasto B ma długość 30°E. Różnica długości to 10°. 10° * 4 minuty/stopień = 40 minut. Czas w mieście B jest o 40 minut późniejszy niż w mieście A.
Zadania praktyczne
Czas na zadania! Przygotowałem kilka przykładów.
Przykład 1
Jaką godzinę czasu słonecznego wskaże zegar w Warszawie (21°E), jeżeli w Greenwich jest godzina 12:00?
Różnica długości geograficznej: 21°E - 0° = 21°
Różnica czasu: 21° * 4 minuty/stopień = 84 minuty = 1 godzina i 24 minuty
Czas w Warszawie: 12:00 + 1 godzina i 24 minuty = 13:24
Przykład 2
Która godzina czasu słonecznego jest w Nowym Jorku (74°W), jeżeli w Londynie (Greenwich) jest południe słoneczne?
Różnica długości geograficznej: 74°W - 0° = 74°
Różnica czasu: 74° * 4 minuty/stopień = 296 minut = 4 godziny i 56 minut
Czas w Nowym Jorku: 12:00 - 4 godziny i 56 minut = 7:04
Przykład 3
W Gdańsku (18°E) Słońce góruje o godzinie 12:12 czasu urzędowego. Oblicz, kiedy Słońce góruje w Warszawie (21°E).
Różnica długości geograficznej: 21°E - 18°E = 3°
Różnica czasu: 3° * 4 minuty/stopień = 12 minut
Ponieważ Warszawa leży na wschód od Gdańska, Słońce góruje tam wcześniej. Zatem w Warszawie Słońce góruje o 12:12 + 12 minut = 12:24 czasu urzędowego. *Pamiętaj o dodaniu tej różnicy czasu, ponieważ musimy to odnieść do czasu urzędowego!*
Czas urzędowy a czas słoneczny
Czas urzędowy to jednolity czas obowiązujący na danym obszarze.
W Polsce obowiązuje czas środkowoeuropejski (CET), czyli czas południka 15°E.
Czas słoneczny i urzędowy rzadko się pokrywają!
Dlatego trzeba pamiętać o poprawkach związanych z położeniem geograficznym.
Przeliczanie czasu słonecznego na urzędowy
Żeby przeliczyć czas słoneczny na urzędowy (lub odwrotnie), musimy uwzględnić różnicę między długością geograficzną danego miejsca a długością geograficzną, dla której ustalono czas urzędowy.
Na przykład, czas urzędowy w Polsce odnosi się do 15°E. Jeżeli chcemy przeliczyć czas słoneczny dla Warszawy (21°E) na czas urzędowy, musimy uwzględnić różnicę 6° (21°E - 15°E = 6°).
6° * 4 minuty/stopień = 24 minuty. Czas słoneczny w Warszawie jest o 24 minuty późniejszy niż czas środkowoeuropejski.
Wskazówki na sprawdzian
Czytaj uważnie polecenia. Zwróć uwagę na kierunki (wschód, zachód).
Sprawdź jednostki. Upewnij się, że wszystko jest w minutach lub godzinach.
Rysuj! Narysuj sobie mapkę i zaznacz położenie miast. To pomaga!
Pamiętaj o różnicy między czasem słonecznym a urzędowym.
Sprawdź swoje obliczenia. Upewnij się, że nie popełniłeś błędów.
Podsumowanie
Czas słoneczny zależy od położenia Słońca na niebie i długości geograficznej.
Południe słoneczne to moment, kiedy Słońce jest najwyżej.
Każdy stopień długości geograficznej to 4 minuty różnicy czasu.
Czas urzędowy jest jednolity dla danego obszaru i może różnić się od czasu słonecznego.
Pamiętaj o przeliczaniu czasu słonecznego na urzędowy i odwrotnie.
Dasz radę! Powodzenia na sprawdzianie!
