Hej Studencie! Przygotowujesz się do dyktanda "Nie Z Różnymi Częściami Mowy"? Super! Razem damy radę!
Wprowadzenie do "Nie"
Pamiętaj, "nie" to słowo, które może łączyć się z innymi słowami na różne sposoby. Czasem piszemy je łącznie, a czasem oddzielnie. Od czego to zależy?
Właśnie to musisz zrozumieć, żeby świetnie napisać dyktando. Zaczynamy!
"Nie" z Rzeczownikami
Z rzeczownikami "nie" piszemy łącznie. To proste, prawda?
Przykłady: nieszczęście, niepokój, niewiedza.
Zapamiętaj: "nie" + rzeczownik = piszemy łącznie.
Ćwiczenie: Jak napiszemy "nie + cierpliwość"? Odpowiedź: niecierpliwość.
"Nie" z Przymiotnikami
Tutaj też sprawa jest zazwyczaj prosta. Z przymiotnikami "nie" piszemy łącznie.
Przykłady: niedobry, niesprawiedliwy, niedostępny.
Zapamiętaj: "nie" + przymiotnik = piszemy łącznie.
Ćwiczenie: Jak napiszemy "nie + grzeczny"? Odpowiedź: niegrzeczny.
Wyjątki z Przymiotnikami
Ale uwaga! Są wyjątki! Kiedy występuje wyraźne przeciwstawienie, piszemy "nie" oddzielnie.
Przykład: To jest nie dobry, ale zły uczynek. (Widzisz przeciwstawienie "dobry" i "zły"?)
Przykład: On jest nie wysoki, lecz niski. (Znowu przeciwstawienie!)
Klucz: Szukaj słów, które wyraźnie się przeciwstawiają.
"Nie" z Przysłówkami Utworzonymi od Przymiotników
Przysłówki utworzone od przymiotników (zakończone na -o lub -e) piszemy z "nie" łącznie.
Przykłady: niedobrze, niesprawiedliwie, niedostępnie.
Zapamiętaj: "nie" + przysłówek od przymiotnika = piszemy łącznie.
Ćwiczenie: Jak napiszemy "nie + ładnie"? Odpowiedź: nieladnie.
Wyjątki z Przysłówkami
Tak jak z przymiotnikami, gdy występuje wyraźne przeciwstawienie, piszemy "nie" oddzielnie.
Przykład: On śpiewa nie ładnie, ale fałszywie.
"Nie" z Czasownikami
Z czasownikami "nie" piszemy oddzielnie. To jest bardzo ważne!
Przykłady: nie wiem, nie rozumiem, nie chcę.
Zapamiętaj: "nie" + czasownik = piszemy oddzielnie.
Ćwiczenie: Jak napiszemy "nie + spać"? Odpowiedź: nie spać.
Wyjątki z Czasownikami
Są czasowniki, z którymi "nie" piszemy łącznie. Trzeba je zapamiętać!
Należą do nich: nienawidzić, niedomagać, niepokoić, nieraz (chociaż w tym ostatnim przypadku to przysłówek).
To są wyjątki, więc ucz się ich na pamięć.
"Nie" z Przysłówkami Niepochodzącymi od Przymiotników
Z przysłówkami, które nie pochodzą od przymiotników, "nie" piszemy oddzielnie.
Przykłady: nie tutaj, nie zawsze, nie dziś.
Zapamiętaj: "nie" + przysłówek (nie od przymiotnika) = piszemy oddzielnie.
Ćwiczenie: Jak napiszemy "nie + daleko"? Odpowiedź: nie daleko.
"Nie" z Liczebnikami
Z liczebnikami "nie" piszemy oddzielnie.
Przykłady: nie pięć, nie dziesięć.
Zapamiętaj: "nie" + liczebnik = piszemy oddzielnie.
"Nie" z Zaimkami
Z zaimkami "nie" piszemy oddzielnie.
Przykłady: nie ja, nie ty, nie on, nie każdy.
Zapamiętaj: "nie" + zaimek = piszemy oddzielnie.
Wyjątki z Zaimkami
Ale jest zaimek "niejeden", który piszemy łącznie. To kolejny wyjątek!
Podsumowanie
Oto najważniejsze zasady pisowni "nie" z różnymi częściami mowy:
- "Nie" z rzeczownikami: łącznie (np. nieszczęście)
- "Nie" z przymiotnikami: łącznie (np. niedobry), ale z wyraźnym przeciwstawieniem oddzielnie.
- "Nie" z przysłówkami utworzonymi od przymiotników: łącznie (np. niedobrze), ale z wyraźnym przeciwstawieniem oddzielnie.
- "Nie" z czasownikami: oddzielnie (np. nie wiem), z wyjątkiem kilku (np. nienawidzić).
- "Nie" z przysłówkami niepochodzącymi od przymiotników: oddzielnie (np. nie tutaj).
- "Nie" z liczebnikami: oddzielnie (np. nie pięć).
- "Nie" z zaimkami: oddzielnie (np. nie ja), z wyjątkiem "niejeden".
Powodzenia na dyktandzie! Pamiętaj o uważnym czytaniu i analizowaniu każdego słowa. Jesteś świetny! Wierzę w Ciebie!
