Witajcie! Dzisiaj przygotowujemy się do egzaminu z Latarnika Henryka Sienkiewicza. Skupimy się na gatunku i rodzaju literackim.
Gatunek Literacki
Gatunek literacki to kategoria utworów literackich. Określa ją zbiór cech formalnych i tematycznych.
Latarnik: Nowela
Latarnik to nowela. Co to znaczy?
Nowela to krótki utwór prozatorski. Ma zwartą kompozycję.
Charakterystyczne cechy noweli:
- Krótka akcja.
- Niewielka liczba bohaterów.
- Punkt kulminacyjny i zaskakujące zakończenie.
- Ograniczenie opisów i dialogów.
- Obecność motywu (tzw. sokole oko noweli).
W Latarniku akcja skupia się na losach Skawińskiego.
Mamy wyraźny punkt kulminacyjny: otrzymanie książek.
Zaskakujące zakończenie to utrata pracy przez Skawińskiego.
Motyw latarni jest ważny. Symbolizuje nadzieję i samotność.
Pamiętajcie! Latarnik spełnia wszystkie kryteria noweli.
Rodzaj Literacki
Rodzaj literacki to jedna z trzech głównych kategorii. Obejmuje utwory o podobnej budowie i funkcji.
Mamy trzy rodzaje literackie: epika, liryka i dramat.
Latarnik: Epika
Latarnik to epika. Dlaczego?
Epika charakteryzuje się narracją. Opowiada o wydarzeniach z udziałem bohaterów.
Cechy epiki:
- Obecność narratora.
- Opowiadanie o wydarzeniach.
- Rozbudowana fabuła (choć w noweli uproszczona).
- Występowanie bohaterów.
- Przedstawienie czasu i miejsca akcji.
W Latarniku mamy narratora, który opowiada o życiu Skawińskiego.
Poznajemy jego przeszłość, tułaczkę i pracę latarnika.
Akcja rozgrywa się w Aspinwall, w Panamie.
Narrator jest trzecioosobowy. Zna myśli i uczucia Skawińskiego.
Latarnik zdecydowanie należy do epiki.
Podsumowanie
Powtórzmy najważniejsze informacje.
Latarnik Henryka Sienkiewicza to nowela (gatunek literacki) i epika (rodzaj literacki).
Nowela to krótki utwór prozatorski z punktem kulminacyjnym i zaskakującym zakończeniem.
Epika charakteryzuje się obecnością narratora i opowiadaniem o wydarzeniach.
Zapamiętajcie cechy charakterystyczne dla każdego z tych pojęć.
Powodzenia na egzaminie! Pamiętajcie, aby dokładnie analizować teksty i zwracać uwagę na detale.
Dodatkowe Wskazówki
Aby lepiej zrozumieć Latarnika, warto zwrócić uwagę na kilka dodatkowych kwestii.
Kontekst Historyczny
Latarnik został napisany w okresie zaborów. Skawiński symbolizuje polskiego patriotę, który tuła się po świecie w poszukiwaniu swojego miejsca. Jego historia jest metaforą losów Polaków, którzy walczyli o wolność.
Symbolika
Latarnia morska symbolizuje nadzieję, bezpieczeństwo i stałość. Dla Skawińskiego praca latarnika to szansa na spokojne życie po latach tułaczki. Książki, które otrzymuje, przypominają mu o ojczyźnie i budzą tęsknotę.
Uniwersalne Przesłanie
Latarnik porusza uniwersalne tematy, takie jak samotność, tęsknota za domem, patriotyzm i siła słowa pisanego. To historia o człowieku, który mimo przeciwności losu nie traci nadziei i wiary w lepsze jutro.
Analiza Postaci
Zastanów się nad motywacjami Skawińskiego. Dlaczego wybrał tak samotne i odizolowane życie? Jakie wartości są dla niego najważniejsze? Jak wydarzenia z przeszłości wpłynęły na jego charakter?
Pamiętajcie, dokładna analiza tekstu i zrozumienie kontekstu historycznego to klucz do sukcesu na egzaminie!
