Hej Studenci! Przygotowujecie się do egzaminu z historii Polski? Super! Skupimy się dziś na jednym z kluczowych momentów: kto podzielił Polskę na dzielnice.
Początki Rozbicia Dzielnicowego
Zacznijmy od początku. Mówimy o rozbiciu dzielnicowym. To okres w historii Polski, kiedy państwo podzieliło się na wiele księstw.
Kto za to odpowiada? Głównym "sprawcą" jest Bolesław III Krzywousty. Zapamiętajcie to imię!
Dlaczego "Krzywousty"? To przydomek! Miał... krzywe usta. Ale to nie ma wpływu na historię rozbicia!
Testament Bolesława Krzywoustego
Ważnym dokumentem jest Testament Bolesława Krzywoustego. To on zapoczątkował rozbicie dzielnicowe.
Testament powstał w 1138 roku. To ważna data!
Bolesław chciał uniknąć walk o władzę między swoimi synami. Podzielił więc Polskę na dzielnice.
Każdy z jego synów otrzymał swoją dzielnicę. Miało to zapewnić pokój.
Niestety, plan się nie powiódł. Rozpoczęła się era walk i rywalizacji.
Synowie Krzywoustego i Ich Dzielnice
Kto konkretnie otrzymał które dzielnice? To ważne!
Władysław II Wygnaniec otrzymał dzielnicę senioralną. To była najważniejsza dzielnica.
W skład dzielnicy senioralnej wchodziły: Kraków, część Wielkopolski, ziemia łęczycka i sieradzka.
Bolesław IV Kędzierzawy dostał Mazowsze. Zapamiętajcie: Kędzierzawy = Mazowsze!
Mieszko III Stary otrzymał Wielkopolskę. Stary = Wielkopolska. Proste, prawda?
Henryk Sandomierski dostał ziemię sandomierską. To łatwe do zapamiętania!
Salomea z Bergu, wdowa po Bolesławie, otrzymała ziemię łęczycką. Rządziła nią do swojej śmierci.
Pamiętajcie! Był jeszcze jeden syn, Kazimierz II Sprawiedliwy. On początkowo nie otrzymał nic. Był najmłodszy i urodził się już po sporządzeniu testamentu.
Zasada Senioratu
W Testamencie Krzywoustego ważna była zasada senioratu. Najstarszy z rodu Piastów miał być seniorem, czyli księciem zwierzchnim.
Senior sprawował władzę w dzielnicy senioralnej i miał dbać o jedność państwa.
Niestety, seniorat nie działał tak, jak planowano. Synowie Krzywoustego walczyli ze sobą o władzę.
Konsekwencje Rozbicia Dzielnicowego
Rozbicie dzielnicowe miało poważne konsekwencje dla Polski.
Osłabienie władzy centralnej. Książęta dzielnicowi walczyli ze sobą. Kraj był podzielony.
Spadek znaczenia Polski na arenie międzynarodowej. Państwo było słabe i narażone na ataki z zewnątrz.
Rozwój lokalnych ośrodków władzy. Książęta dzielnicowi dbali o rozwój swoich ziem.
Mimo negatywnych skutków, rozbicie dzielnicowe miało też pozytywne aspekty. Powstawały nowe miasta i wsie.
Rozwijała się kultura i sztuka na poszczególnych dworach książęcych.
Koniec Rozbicia Dzielnicowego
Rozbicie dzielnicowe trwało prawie 200 lat. To długi okres!
Dopiero Władysław I Łokietek zjednoczył Polskę na początku XIV wieku.
Ale to już inna historia! Skupmy się na początku – na Krzywoustym i jego testamencie.
Podsumowanie Kluczowych Punktów
Kto podzielił Polskę? Bolesław III Krzywousty.
Kiedy? W 1138 roku (Testament Krzywoustego).
Na jakie dzielnice? Dzielnica senioralna, Mazowsze, Wielkopolska, ziemia sandomierska, ziemia łęczycka.
Kto otrzymał dzielnice? Władysław II Wygnaniec, Bolesław IV Kędzierzawy, Mieszko III Stary, Henryk Sandomierski, Salomea z Bergu.
Co to jest zasada senioratu? Najstarszy z rodu Piastów jest księciem zwierzchnim.
Konsekwencje? Osłabienie państwa, rozwój lokalnych ośrodków władzy.
Pamiętajcie o tych informacjach. Powtórzcie je sobie kilka razy. Na pewno dacie radę!
Powodzenia na egzaminie!
