Hej! Witajcie w naszym przewodniku po Chemii Atomów i Cząsteczek dla klasy 7. Razem przygotujemy się do egzaminu!
Co to jest materia?
Materia to wszystko, co nas otacza. Ma masę i zajmuje przestrzeń.
Może występować w różnych stanach skupienia: stałym, ciekłym i gazowym.
Substancje Czyste i Mieszaniny
Substancje czyste to materia składająca się z jednego rodzaju cząsteczek lub atomów. Przykładem jest woda destylowana (H2O) lub czysty tlen (O2).
Mieszaniny to połączenie dwóch lub więcej substancji czystych. Na przykład powietrze jest mieszaniną azotu, tlenu i innych gazów.
Mieszaniny jednorodne mają jednolity skład w całej objętości. Przykładem jest roztwór soli w wodzie.
Mieszaniny niejednorodne nie mają jednorodnego składu. Na przykład piasek z wodą.
Atomy: Podstawowe cegiełki materii
Atomy to najmniejsze jednostki pierwiastków chemicznych. Nie da się ich podzielić na mniejsze części za pomocą zwykłych metod chemicznych.
Każdy atom składa się z trzech podstawowych cząstek subatomowych: protonów, neutronów i elektronów.
Budowa atomu
Protony mają ładunek dodatni (+) i znajdują się w jądrze atomowym.
Neutrony są elektrycznie obojętne (nie mają ładunku) i również znajdują się w jądrze atomowym.
Elektrony mają ładunek ujemny (-) i krążą wokół jądra atomowego na orbitach.
Jądro atomowe zawiera protony i neutrony. To ono skupia prawie całą masę atomu.
Liczba atomowa (Z) to liczba protonów w jądrze atomu. Określa, jaki to pierwiastek.
Liczba masowa (A) to suma protonów i neutronów w jądrze atomu.
Możemy zapisać symbol atomu w następujący sposób: AZX, gdzie X to symbol pierwiastka.
Pierwiastki chemiczne
Pierwiastki chemiczne to substancje, które składają się z atomów o tej samej liczbie atomowej.
Pierwiastki są uporządkowane w układzie okresowym pierwiastków.
W układzie okresowym pierwiastki są ułożone według rosnącej liczby atomowej.
Układ okresowy dzieli się na grupy (kolumny pionowe) i okresy (rzędy poziome).
Pierwiastki w tej samej grupie mają podobne właściwości chemiczne.
Cząsteczki: Połączenie atomów
Cząsteczki to połączenia dwóch lub więcej atomów połączonych wiązaniami chemicznymi.
Wzór chemiczny to zapis, który pokazuje, jakie atomy i w jakiej liczbie wchodzą w skład cząsteczki. Na przykład H2O (woda), CO2 (dwutlenek węgla).
Wzór strukturalny pokazuje, jak atomy są połączone w cząsteczce.
Rodzaje wiązań chemicznych
Wiązanie kowalencyjne powstaje, gdy atomy dzielą się elektronami. Tworzy się między niemetalami.
Wiązanie jonowe powstaje, gdy jeden atom oddaje elektron drugiemu atomowi. Tworzy się między metalem i niemetalem.
Reakcje chemiczne
Reakcja chemiczna to proces, w którym substancje (reagenty) przekształcają się w inne substancje (produkty).
Równanie reakcji chemicznej zapisuje reakcję chemiczną za pomocą wzorów chemicznych reagentów i produktów.
Reagenty to substancje, które wchodzą w reakcję.
Produkty to substancje, które powstają w wyniku reakcji.
Równanie reakcji musi być zbilansowane, co oznacza, że liczba atomów każdego pierwiastka musi być taka sama po obu stronach równania.
Przykłady reakcji chemicznych
Spalanie to reakcja chemiczna, w której substancja reaguje z tlenem, wydzielając ciepło i światło.
Synteza to reakcja, w której z dwóch lub więcej substancji powstaje jedna substancja.
Analiza to reakcja, w której jedna substancja rozkłada się na dwie lub więcej substancji.
Podsumowanie
Pamiętaj! Materia to wszystko, co ma masę i zajmuje przestrzeń. Składa się z atomów, które tworzą cząsteczki.
Atomy składają się z protonów, neutronów i elektronów.
Pierwiastki są uporządkowane w układzie okresowym.
Reakcje chemiczne to procesy, w których substancje przekształcają się w inne substancje.
Powodzenia na egzaminie! Jesteś świetny!
