Geografia Skala Klasa 5 Sprawdzian

Witaj w świecie skali geograficznej! To bardzo ważna umiejętność w klasie 5, a wcale nie jest taka trudna, jak się wydaje. Wyobraź sobie, że masz zdjęcie swojego domu. Jest ono o wiele mniejsze niż Twój dom w rzeczywistości, prawda? Skala geograficzna działa podobnie.

Czym więc jest skala geograficzna? To nic innego jak sposób na pokazanie, jak bardzo coś zostało pomniejszone na mapie lub planie. Dzięki skali wiemy, ile centymetrów na mapie odpowiada ilu centymetrom lub kilometrom w terenie. To taka "ściągawka" do odczytywania odległości.

Rodzaje skal

Istnieją trzy główne rodzaje skal: liczbowa, mianowana i liniowa. Zacznijmy od skali liczbowej. Wygląda ona jak ułamek, na przykład 1:1000. Co to znaczy? To proste! Oznacza to, że 1 centymetr na mapie to 1000 centymetrów w rzeczywistości. Wyobraź sobie mrówkę, która idzie po mapie. Każdy jej krok (centymetr) odpowiada 1000 jej krokom w realnym świecie.

Skala mianowana jest łatwiejsza do zrozumienia na pierwszy rzut oka. Wygląda na przykład tak: 1 cm - 10 m. Czyli jeden centymetr na mapie odpowiada 10 metrom w terenie. To tak, jakbyś powiedział/a: "Jeden mój palec na mapie to 10 kroków w rzeczywistości!"

Ostatni rodzaj to skala liniowa. To po prostu linia podzielona na równe odcinki, gdzie każdy odcinek oznaczony jest odległością w terenie. Wyobraź sobie linijkę na mapie, gdzie każdy centymetr jest wyraźnie opisany, np. 0 km, 1 km, 2 km. Dzięki temu możesz szybko zmierzyć odległość na mapie przykładając do niej linijkę.

Jak korzystać ze skali?

Wyobraź sobie, że na mapie w skali 1:100 000 odległość między Twoim domem a szkołą wynosi 5 cm. Jak obliczyć, ile to w rzeczywistości? Pamiętaj, że 1 cm na mapie to 100 000 cm w rzeczywistości. Czyli 5 cm to 5 x 100 000 cm = 500 000 cm. Ale nikt nie mówi o odległościach w centymetrach! Zamieńmy to na kilometry. 500 000 cm to 5 000 metrów, a 5 000 metrów to 5 kilometrów. Więc odległość między Twoim domem a szkołą to 5 km.

Im mniejsza liczba po dwukropku (np. 1:100), tym większa skala. Mapa w skali 1:100 pokaże Ci bardzo szczegółowy widok małego obszaru, np. Twój ogród. Zobaczysz dokładnie wszystkie kwiatki i drzewa. Z kolei im większa liczba po dwukropku (np. 1:1 000 000), tym mniejsza skala. Mapa w skali 1:1 000 000 pokaże Ci duży obszar, np. całą Polskę, ale bez wielu szczegółów.

Pamiętaj, że skala geograficzna jest Twoim przyjacielem podczas czytania map. Ćwicz i baw się z różnymi mapami, a szybko staniesz się ekspertem od skal! Teraz śmiało możesz sprawdzić swoje umiejętności podczas sprawdzianu!