Witaj uczniu klasy 6! Przygotuj się do sprawdzianu z geografii. Dział 1 czeka!
Świat wokół nas
Ziemia – nasz dom
Ziemia to planeta, na której żyjemy. Jest częścią Układu Słonecznego. Pamiętaj o tym!
Kształt Ziemi to geoida. To nieregularna bryła. Nie jest idealną kulą.
Dowiedz się, czym jest globus. To model Ziemi. Oddaje jej kształt.
Ruchy Ziemi
Ruch obrotowy Ziemi trwa 24 godziny. Powoduje dzień i noc. Zapamiętaj to!
Ruch obiegowy Ziemi trwa 365 dni i 6 godzin. To jeden rok. Powoduje pory roku.
Pamiętaj o osi Ziemi. Jest nachylona. To ważne!
Dzięki nachyleniu osi mamy różne pory roku. Zrozum to dobrze.
Słońce – źródło życia
Słońce to gwiazda. Daje nam ciepło i światło. Jest niezbędne do życia.
Promieniowanie słoneczne dociera do Ziemi. Nie wszędzie tak samo. To ważne.
Kąt padania promieni słonecznych wpływa na temperaturę. Im większy kąt, tym cieplej.
Orientacja w terenie
Kierunki świata to: północ, południe, wschód i zachód. To podstawa orientacji.
Używamy kompasu i mapy. Pomagają nam się orientować. Naucz się ich używać!
Plan miasta to szczegółowa mapa. Pokazuje ulice i budynki.
Skala mapy informuje, ile razy mapa jest pomniejszona. To bardzo ważne.
Mapa – wierne odwzorowanie Ziemi?
Rodzaje map
Istnieją różne rodzaje map. Podział zależy od skali i treści.
Mapy ogólnogeograficzne pokazują ukształtowanie terenu. Również rzeki i miasta.
Mapy tematyczne prezentują konkretne zjawiska. Np. klimat lub rolnictwo.
Naucz się odczytywać mapy. To przydatna umiejętność.
Elementy mapy
Każda mapa ma legendę. Wyjaśnia symbole użyte na mapie.
Skala mapy pokazuje, ile razy teren został pomniejszony.
Siata kartograficzna to układ południków i równoleżników. Ułatwia lokalizację.
Południki to linie biegnące z północy na południe. Równoleżniki biegną ze wschodu na zachód.
Ukształtowanie powierzchni Ziemi
Niziny to obszary położone nisko nad poziomem morza.
Wyżyny są położone wyżej niż niziny. Ale niżej niż góry.
Góry to najwyższe formy terenu. Dzielimy je na niskie, średnie i wysokie.
Dolina to obniżenie terenu między wzniesieniami. Często płynie nią rzeka.
Kotlina to rozległe obniżenie terenu otoczone wzniesieniami.
Wody na Ziemi
Oceany pokrywają większą część powierzchni Ziemi. Jest ich pięć: Spokojny, Atlantycki, Indyjski, Arktyczny i Południowy.
Morza to części oceanów. Są płytsze i bardziej oddzielone od oceanu.
Rzeki płyną od źródeł do ujścia. Mają dorzecze i dział wodny.
Jeziora to naturalne zbiorniki wodne. Mogą być różne: polodowcowe, tektoniczne, wulkaniczne.
Lodowce to masy lodu. Powstają w wysokich górach i na obszarach polarnych.
Krajobrazy Polski
Krajobrazy nizin
Krajobraz nizinny charakteryzuje się płaskim terenem. W Polsce dominuje na północy.
Znajdują się tam pola uprawne i łąki. Często są też lasy.
W krajobrazie nizin występują liczne rzeki i jeziora.
Krajobrazy wyżyn
Krajobraz wyżynny jest bardziej urozmaicony. Są wzgórza i doliny.
Występują skały wapienne i lessowe. Tworzą malownicze formy.
Na wyżynach uprawia się zboża i warzywa. Hoduje się zwierzęta.
Krajobrazy gór
Krajobraz górski jest bardzo zróżnicowany. Występują strome zbocza i szczyty.
Roślinność zmienia się wraz z wysokością. Tworzą się piętra roślinności.
W górach uprawia się turystykę i narciarstwo. To ważna gałąź gospodarki.
Krajobrazy nadmorskie
Krajobraz nadmorski charakteryzuje się obecnością morza. Są plaże, wydmy i klify.
Występują porty i miasta nadmorskie. Rozwija się turystyka.
Morze Bałtyckie wpływa na klimat obszarów nadmorskich.
Podsumowanie
Brawo! Przeszliśmy przez cały dział 1.
Pamiętaj o najważniejszych zagadnieniach:
- Kształt Ziemi i ruchy Ziemi.
- Kierunki świata i orientacja w terenie.
- Rodzaje map i ich elementy.
- Ukształtowanie powierzchni Ziemi.
- Krajobrazy Polski.
Powodzenia na sprawdzianie! Wierzę w Ciebie!
