Hej! Sprawdzian z historii przed Tobą? Bez obaw. Rozłóżmy to na czynniki pierwsze.
Europa po Kongresie Wiedeńskim
Zacznijmy od tego, co to w ogóle był ten Kongres Wiedeński. Wyobraź sobie wielką imprezę. Ale zamiast tańców, są rozmowy polityków. I to nie byle jakich!
Mowa o najważniejszych władcach Europy.
Kiedy? 1814-1815. Dokładnie po upadku Napoleona Bonaparte.
Po co? Ustalenie nowego porządku w Europie. Po latach wojen.
Kluczowe zasady
Uczestnicy Kongresu kierowali się kilkoma zasadami. To tak jak zasady gry w planszówkę.
Zasada restauracji: Przywracanie na trony obalonych władców. Myśl o tym jak o oddawaniu skradzionej korony.
Zasada legitymizmu: Władza monarchy pochodzi od Boga. Nie od ludu. To tak jakby powiedzieć, że król ma pozwolenie od samego szefa.
Zasada równowagi europejskiej: Żadne państwo nie może być zbyt silne. Inaczej znowu będzie wojna. To jak układanie klocków – żadna wieża nie może być za wysoka.
Nowy porządek
Europa została "posprzątana". Granice zmienione. Powstały nowe państwa. Niektóre zniknęły.
Francja wróciła do granic sprzed rewolucji. Straciła podbite terytoria.
Utworzono Królestwo Niderlandów (Holandia i Belgia).
Związek Niemiecki zastąpił Związek Reński. Był to luźny związek państw.
Rosja umocniła swoją pozycję. Zyskała część Polski.
Ziemie Polskie po Kongresie Wiedeńskim
A co z Polską? Niestety, zniknęła z mapy Europy. Ale Polacy dalej żyli na tych ziemiach. I chcieli wolności.
Kongres Wiedeński "podzielił" Polskę między Rosję, Prusy i Austrię. To tak jakby ktoś pokroił tort i dał kawałki trzem różnym osobom. Tylko że to nie był tort. To była Polska.
Podział ziem polskich
Ziemie polskie podzielono na kilka części. Każda z nich trafiła pod panowanie innego mocarstwa.
Królestwo Polskie (tzw. Kongresówka): Pod panowaniem Rosji. Miał pewną autonomię. Ale car był królem Polski.
Wielkie Księstwo Poznańskie: Pod panowaniem Prus. Niemiecka administracja. Germanizacja.
Rzeczpospolita Krakowska (tzw. Wolne Miasto Kraków): "Wolne" miasto pod kontrolą trzech zaborców. Mała namiastka niepodległości.
Galicja: Pod panowaniem Austrii. Najbiedniejsza i najbardziej zacofana część Polski.
Sytuacja Polaków
Życie pod zaborami nie było łatwe. Polacy tracili swoją tożsamość. Język. Kulturę.
Rusyfikacja: Próba narzucenia kultury rosyjskiej. W Kongresówce.
Germanizacja: Próba narzucenia kultury niemieckiej. W Wielkopolsce i na Śląsku.
Mimo to Polacy walczyli o zachowanie swojej tożsamości. Organizowali tajne stowarzyszenia. Zakładali szkoły. Uczyli się historii i języka polskiego w ukryciu. To jakby potajemnie uczyć się gry na gitarze, mimo że rodzice tego zabraniają.
Powstania
Nieraz dochodziło do wybuchów powstań. Polacy chwytali za broń. Walczyli o wolność.
Powstanie Listopadowe (1830-1831): W Królestwie Polskim. Przeciwko Rosji.
Powstanie Styczniowe (1863-1864): Na ziemiach zaboru rosyjskiego. Przeciwko Rosji.
Powstania te kończyły się klęską. Ale pokazywały determinację Polaków. Ich chęć do walki o niepodległość.
Podsumowanie
Kongres Wiedeński na nowo ukształtował Europę. Polska została podzielona między zaborców. Polacy walczyli o zachowanie swojej tożsamości. Organizowali powstania. Ich walka o wolność trwała dalej.
Pamiętaj, żeby na sprawdzianie skupić się na datach, nazwach, zasadach i podziałach. Powodzenia!
I pamiętaj, że historia to nie tylko suche fakty. To opowieść o ludziach. O ich marzeniach. O ich walce o lepszy świat.
