Hej! Gotowi na powtórkę z oddychania komórkowego? To bardzo ważny temat na egzaminie! Skupimy się na uzupełnianiu zdań i zaznaczaniu poprawnych odpowiedzi. Zaczynamy!
Oddychanie Komórkowe: Wprowadzenie
Oddychanie komórkowe to proces, w którym komórki uzyskują energię. Energia ta pochodzi z rozkładu glukozy i innych związków organicznych.
Celem oddychania komórkowego jest wytworzenie ATP. ATP to inaczej adenozynotrifosforan, "waluta energetyczna" komórki.
Oddychanie komórkowe zachodzi w mitochondriach. Mitochondria to "elektrownie" komórki.
Proces ten wymaga obecności tlenu (w oddychaniu tlenowym). Jest to aerobowy proces.
Rodzaje Oddychania Komórkowego
Wyróżniamy dwa główne rodzaje oddychania komórkowego: oddychanie tlenowe i oddychanie beztlenowe (fermentacja).
Oddychanie tlenowe jest bardziej wydajne. Daje więcej ATP niż oddychanie beztlenowe.
Oddychanie beztlenowe zachodzi, gdy brakuje tlenu. Jest to anaerobowy proces.
Oddychanie Tlenowe: Krok po Kroku
Oddychanie tlenowe składa się z kilku etapów. Każdy etap ma swoje specyficzne procesy.
Glikoliza
Glikoliza to pierwszy etap. Zachodzi w cytoplazmie komórki.
Podczas glikolizy, glukoza jest rozkładana na dwie cząsteczki pirogronianu.
Powstają również niewielkie ilości ATP i NADH.
NADH to nośnik elektronów.
Pomost Pirogronianowy
Pirogronian przekształcany jest w acetylo-CoA. Proces ten zachodzi w mitochondrium.
Uwalniany jest dwutlenek węgla (CO2).
Powstaje kolejna cząsteczka NADH.
Cykl Krebsa (Cykl Kwasu Cytrynowego)
Cykl Krebsa zachodzi w macierzy mitochondrialnej.
Acetylo-CoA wchodzi do cyklu. Następuje szereg reakcji chemicznych.
Powstają ATP, NADH i FADH2.
Uwalniany jest dwutlenek węgla (CO2).
FADH2 to kolejny nośnik elektronów.
Łańcuch Transportu Elektronów i Fosforylacja Oksydacyjna
Łańcuch transportu elektronów znajduje się w wewnętrznej błonie mitochondrialnej.
NADH i FADH2 przekazują elektrony. Elektrony wędrują przez kompleksy białkowe.
Energia uwalniana podczas transportu elektronów pompuje protony (H+) do przestrzeni międzybłonowej.
Powstaje gradient protonowy. Gradient napędza syntezę ATP.
Tlen jest ostatecznym akceptorem elektronów. Łączy się z protonami, tworząc wodę (H2O).
Fosforylacja oksydacyjna to proces syntezy ATP dzięki gradientowi protonowemu.
Oddychanie Beztlenowe: Fermentacja
Fermentacja zachodzi w cytoplazmie.
Jest mniej wydajna niż oddychanie tlenowe.
Pirogronian jest przekształcany w inne związki. Dzieje się tak bez udziału tlenu.
Wyróżniamy różne rodzaje fermentacji.
Fermentacja Mlekowa
Fermentacja mlekowa zachodzi w mięśniach podczas intensywnego wysiłku.
Pirogronian jest przekształcany w kwas mlekowy.
Wykorzystywana jest przy produkcji jogurtów i kiszonek.
Fermentacja Alkoholowa
Fermentacja alkoholowa zachodzi w drożdżach.
Pirogronian jest przekształcany w etanol (alkohol) i dwutlenek węgla (CO2).
Wykorzystywana jest przy produkcji piwa i wina.
Przykładowe Zadania (Dokończ Zdanie)
Zadanie 1: Oddychanie komórkowe zachodzi głównie w...
Odpowiedź: ...mitochondriach.
Zadanie 2: Produktem końcowym glikolizy jest...
Odpowiedź: ...pirogronian.
Zadanie 3: ATP to...
Odpowiedź: ...adenozynotrifosforan.
Zadanie 4: Cykl Krebsa zachodzi w...
Odpowiedź: ...macierzy mitochondrialnej.
Zadanie 5: Ostatecznym akceptorem elektronów w łańcuchu transportu elektronów jest...
Odpowiedź: ...tlen.
Podsumowanie
Oddychanie komórkowe to proces uzyskiwania energii z glukozy.
Wyróżniamy oddychanie tlenowe i oddychanie beztlenowe (fermentacja).
Oddychanie tlenowe jest bardziej wydajne. Składa się z glikolizy, pomostu pirogronianowego, cyklu Krebsa i łańcucha transportu elektronów z fosforylacją oksydacyjną.
Fermentacja zachodzi bez udziału tlenu. Dzielimy ją na fermentację mlekową i fermentację alkoholową.
Pamiętaj o kluczowych pojęciach! ATP, NADH, FADH2, mitochondria, glukoza, pirogronian.
Powodzenia na egzaminie! Wierzę w Ciebie!
