Hej! Przygotujmy się razem do ćwiczenia: "Do podanych czasowników w formie osobowej dopisz ich bezokoliczniki." Brzmi strasznie? Spokojnie, rozłożymy to na czynniki pierwsze.
Czym jest forma osobowa czasownika?
Forma osobowa czasownika to taka, która odmienia się przez osoby: ja, ty, on/ona/ono, my, wy, oni/one.
Np. "jem", "czytasz", "idzie". Widzisz te końcówki? One mówią nam, kto wykonuje czynność.
A co to jest bezokolicznik?
Bezokolicznik to podstawowa forma czasownika. Nie wskazuje na osobę ani czas. Odpowiada na pytanie: co robić?
Zazwyczaj kończy się na: -ć, -c, -źć, -ść, -źć. Przykłady: jeść, móc, gryźć, nieść, paść.
Jak zamienić formę osobową w bezokolicznik?
To proste! Zadaj sobie pytanie: co robić?
Przykład: "pisałem" (forma osobowa). Pytanie: co robić? Odpowiedź: pisać (bezokolicznik).
Krok po kroku:
- Zidentyfikuj czasownik w formie osobowej.
- Zadaj pytanie: co robić?
- Udziel odpowiedzi. To Twój bezokolicznik!
Przykłady w praktyce:
Spójrzmy na kilka przykładów, żeby to utrwalić:
- Widzę -> Co robić? -> Widzieć
- Myślisz -> Co robić? -> Myśleć
- Poszliśmy -> Co robić? -> Pójść
- Zrobią -> Co robić? -> Zrobić
- Biegłem -> Co robić? -> Biec
Zauważ, że czasem pisownia może się trochę zmienić. Na przykład "biegłem" zmienia się w "biec".
Uważaj na pułapki!
Czasami forma osobowa i bezokolicznik mogą być bardzo podobne. Zwróć uwagę na końcówki!
Na przykład:
- Gryzę (forma osobowa) -> Gryźć (bezokolicznik)
- Mogę (forma osobowa) -> Móc (bezokolicznik)
Ćwiczenia – spróbuj sam!
Teraz Twoja kolej! Spróbuj zamienić te formy osobowe na bezokoliczniki:
- Czytam
- Jesteśmy
- Wiedziałeś
- Mówią
- Robię
Rozwiązania znajdziesz na końcu artykułu.
Synonimy i wyrazy bliskoznaczne
Znajomość synonimów może pomóc! Jeśli nie jesteś pewien bezokolicznika, spróbuj pomyśleć o innych słowach o podobnym znaczeniu.
Na przykład:
Zamiast "mówią" możesz pomyśleć "opowiadają". Bezokolicznik od "opowiadają" to "opowiadać". Pomocne, prawda?
Kiedy masz wątpliwości...
Użyj słownika! Słownik języka polskiego to Twój najlepszy przyjaciel.
Sprawdź, czy forma, którą uważasz za bezokolicznik, faktycznie istnieje.
Podsumowanie
Pamiętaj:
- Forma osobowa czasownika odmienia się przez osoby.
- Bezokolicznik to podstawowa forma czasownika, kończąca się zazwyczaj na -ć.
- Żeby zamienić formę osobową w bezokolicznik, zadaj pytanie: co robić?
- Uważaj na podobieństwa w pisowni.
- Korzystaj ze słownika w razie wątpliwości.
Dasz radę! Powodzenia na egzaminie!
Rozwiązania ćwiczeń:
- Czytam -> Czytać
- Jesteśmy -> Być
- Wiedziałeś -> Wiedzieć
- Mówią -> Mówić
- Robię -> Robić
