Hej Ósmoklasisto! Gotowy na sprawdzian z soli? Nie martw się, pomogę Ci się przygotować. Zaczynamy!
Co to są sole?
Sole to związki chemiczne. Powstają w wyniku reakcji kwasu z zasadą. To reakcja neutralizacji.
Możemy je też zdefiniować jako związki zbudowane z kationu metalu (lub kationu amonu, NH4+) i anionu reszty kwasowej.
Przykłady soli: chlorek sodu (NaCl), siarczan potasu (K2SO4), azotan wapnia (Ca(NO3)2).
Nazewnictwo soli
Nazwa soli składa się z dwóch części. Najpierw nazwa anionu reszty kwasowej. Potem nazwa kationu metalu.
Na przykład: chlorek sodu. Chlorek to anion pochodzący od kwasu solnego (HCl). Sodu to kation sodu (Na+).
Jeśli metal tworzy kilka kationów, dodajemy w nawiasie wartościowość metalu. Na przykład: chlorek żelaza(II) (FeCl2) i chlorek żelaza(III) (FeCl3).
Kilka przykładów nazw soli:
- Siarczan(VI) miedzi(II) - CuSO4
- Azotan(V) potasu - KNO3
- Węglan wapnia - CaCO3
Otrzymywanie soli
Soli możemy otrzymać na wiele sposobów. Oto najważniejsze:
Reakcja kwasu z zasadą (neutralizacja)
Kwas + Zasada -> Sól + Woda
Przykład: HCl + NaOH -> NaCl + H2O
Reakcja metalu z kwasem
Metal + Kwas -> Sól + Wodór
Przykład: Zn + H2SO4 -> ZnSO4 + H2
Reakcja tlenku metalu z kwasem
Tlenek metalu + Kwas -> Sól + Woda
Przykład: CuO + 2HCl -> CuCl2 + H2O
Reakcja metalu z niemetalem
Metal + Niemetal -> Sól (beztlenowa)
Przykład: 2Na + Cl2 -> 2NaCl
Reakcja tlenku kwasowego z zasadą
Tlenek kwasowy + Zasada -> Sól + Woda
Przykład: CO2 + 2KOH -> K2CO3 + H2O
Reakcja soli z kwasem
Sól1 + Kwas1 -> Sól2 + Kwas2
Reakcja zachodzi, gdy powstaje słabszy kwas lub osad.
Przykład: CaCO3 + 2HCl -> CaCl2 + H2CO3 (H2CO3 rozkłada się na CO2 i H2O)
Reakcja soli z zasadą
Sól1 + Zasada1 -> Sól2 + Zasada2
Reakcja zachodzi, gdy powstaje nierozpuszczalna zasada (osad).
Przykład: CuCl2 + 2NaOH -> Cu(OH)2↓ + 2NaCl
Reakcja soli z solą
Sól1 + Sól2 -> Sól3 + Sól4
Reakcja zachodzi, gdy powstaje trudno rozpuszczalna sól (osad).
Przykład: AgNO3 + NaCl -> AgCl↓ + NaNO3
Właściwości soli
Sole mają różne właściwości. Zależą one od rodzaju kationu i anionu, z których są zbudowane.
Ogólnie sole są ciałami stałymi. Często tworzą kryształy.
Wiele soli jest rozpuszczalnych w wodzie. Rozpuszczalność zależy od temperatury. Można to sprawdzić w tabeli rozpuszczalności.
Roztwory soli przewodzą prąd elektryczny. Są to elektrolity.
Niektóre sole mają charakterystyczny smak (np. NaCl). Inne są bez smaku.
Niektóre sole są higroskopijne. Oznacza to, że pochłaniają wilgoć z otoczenia.
Zastosowanie soli
Sole mają bardzo szerokie zastosowanie. Oto kilka przykładów:
- Chlorek sodu (NaCl) - sól kuchenna, konserwant, produkcja chloru i wodorotlenku sodu.
- Węglan sodu (Na2CO3) - produkcja szkła, środków piorących.
- Siarczan(VI) wapnia (CaSO4) - gips, nawozy.
- Azotan(V) potasu (KNO3) - saletra potasowa, nawóz, produkcja prochu.
- Fosforan(V) wapnia (Ca3(PO4)2) - nawóz.
Podsumowanie
Super! Przeszliśmy przez najważniejsze zagadnienia dotyczące soli. Pamiętaj o:
- Definicji soli.
- Nazewnictwie soli.
- Sposobach otrzymywania soli.
- Właściwościach soli.
- Zastosowaniach soli.
Powodzenia na sprawdzianie! Wierzę w Ciebie!
