Drodzy nauczyciele języka angielskiego,
Przygotowałem artykuł o zdaniach definiujących i niedefiniujących. Ma on pomóc Wam w klarownym przekazaniu tego tematu uczniom.
Zdania Definiujące (Defining Relative Clauses)
Zdania definiujące identyfikują, o kogo lub o co chodzi. Bez nich zdanie byłoby niekompletne.
Przykład: The book that I borrowed from the library is very interesting.
Zauważcie, że informacja "that I borrowed from the library" jest kluczowa. Precyzuje, o którą książkę chodzi. Bez niej nie wiemy, która książka jest interesująca.
Używamy zaimków względnych: who (dla osób), which (dla rzeczy), that (dla osób i rzeczy), whose (dla przynależności).
Często that można zastąpić who lub which.
Bardzo ważne: Nie oddzielamy zdania definiującego przecinkami.
Jak to wytłumaczyć uczniom?
Wyjaśnijcie, że to zdanie, które jest *niezbędne* do zrozumienia. To tak jak imię i nazwisko – bez nazwiska nie wiemy, o którego "Janka" chodzi.
Używajcie prostych przykładów z życia codziennego. Np. "The student who is wearing a red shirt raised his hand."
Poproście uczniów o tworzenie własnych zdań definiujących na temat przedmiotów w klasie. To ułatwi zrozumienie.
Zdania Niedefiniujące (Non-Defining Relative Clauses)
Zdania niedefiniujące dodają dodatkowe informacje. Można je pominąć, a zdanie nadal będzie miało sens.
Przykład: My sister, who lives in London, is a doctor.
Wiemy, że mówimy o mojej siostrze. Informacja "who lives in London" jest dodatkowa. Mówi nam, gdzie mieszka, ale nie jest niezbędna do identyfikacji.
Używamy zaimków względnych: who (dla osób), which (dla rzeczy), whose (dla przynależności).
Uwaga: NIE używamy that w zdaniach niedefiniujących.
Bardzo ważne: Oddzielamy zdanie niedefiniujące przecinkami.
Jak to wytłumaczyć uczniom?
Powiedzcie, że to zdanie jak "ciekawostka" lub "dopowiedzenie". Możemy je usunąć, a nadal wiemy, o kim lub o czym mówimy.
Używajcie przykładów z osobami, które uczniowie znają. Np. "Our headmaster, who is very tall, is a nice person."
Poproście uczniów o dodawanie zdań niedefiniujących do prostych zdań. To ćwiczenie pomoże im zrozumieć, jak działają przecinki.
Częste Błędy i Wskazówki
Błąd 1: Używanie that w zdaniach niedefiniujących.
Rozwiązanie: Wyraźnie podkreślcie, że that NIE występuje w zdaniach niedefiniujących. Tylko who, which, i whose.
Błąd 2: Pomijanie przecinków w zdaniach niedefiniujących.
Rozwiązanie: Nauczcie ich, że przecinki są jak "pauzy". Bez pauzy zdanie traci sens.
Błąd 3: Nie potrafią odróżnić, czy informacja jest niezbędna, czy dodatkowa.
Rozwiązanie: Ćwiczcie zadawanie pytania "Czy mogę usunąć tę część zdania i nadal rozumieć, o czym mówię?".
Jak Uatrakcyjnić Lekcję?
Gra "Dwa Fakty i Kłamstwo": Uczniowie podają dwa prawdziwe zdania o sobie, jedno ze zdaniem definiującym i jedno ze zdaniem niedefiniującym, oraz jedno fałszywe. Reszta klasy zgaduje, które jest kłamstwem.
Ćwiczenie "Popraw Mnie": Przygotujcie zdania z błędami (np. brakujące przecinki, użycie that w zdaniu niedefiniującym). Uczniowie mają znaleźć i poprawić błędy.
Praca w parach: Jeden uczeń opisuje osobę lub przedmiot. Drugi uczeń musi zadać pytanie, używając zdania definiującego, aby dowiedzieć się, o kogo lub o co chodzi. Potem zamiana ról i tworzenie zdań niedefiniujących.
Użyjcie memów! Znajdźcie zabawne memy, które można opisać za pomocą zdań definiujących i niedefiniujących. To zawsze angażuje uczniów.
Podsumowanie
Pamiętajcie, aby cierpliwie tłumaczyć różnice między zdaniami definiującymi i niedefiniującymi. Używajcie prostych przykładów i angażujących ćwiczeń. Z czasem uczniowie zrozumieją tę gramatyczną konstrukcję.
Powodzenia!
