Wyobraź sobie budowlę – wysoki drapacz chmur albo solidny, stary zamek. Co sprawia, że te konstrukcje są tak wytrzymałe? To szkielet! W świecie roślin, rolę takiego szkieletu pełni tkanka wzmacniająca, chroniąc roślinę przed wiatrem, ciężarem owoców i innymi uszkodzeniami. Spróbujmy rozpoznać, która z przedstawionych ilustracji najlepiej ją reprezentuje.
Jak Wygląda Tkanka Wzmacniająca? Dwa Kluczowe Typy
Tkanki wzmacniające w roślinach występują w dwóch głównych typach: kolenchyma i sklerenchyma. Każda z nich ma nieco inną budowę i pełni nieco inną rolę, ale obie są odpowiedzialne za to, by roślina była mocna i elastyczna.
Kolenchyma – Elastyczna Siła
Pomyśl o kolenchymie jak o gumowej opasce podtrzymującej młodą, rosnącą roślinę. Jej komórki są żywe i mają nierównomiernie zgrubiałe ściany komórkowe. Te zgrubienia, szczególnie w rogach komórek, sprawiają, że tkanka jest elastyczna i odporna na rozciąganie.
Wyobraź sobie łodygę młodego słonecznika. Jest giętka, ale nie łamie się łatwo, kiedy delikatnie ją zegniesz. To właśnie kolenchyma pozwala jej na to. Daje roślinie możliwość wzrostu i wyginania się, bez ryzyka uszkodzenia. Gdzie najczęściej ją znajdziemy? W młodych łodygach, ogonkach liściowych, a nawet w nerwach liści. Szukaj obrazka, na którym widać komórki z wyraźnie zgrubionymi ścianami, zwłaszcza w narożnikach. Komórki kolenchymy są zazwyczaj wydłużone i ściśle do siebie przylegają.
Sklerenchyma – Twarda i Wytrzymała
Sklerenchyma to twardziel w świecie roślinnych tkanek! Jest jak beton w budowli. Komórki sklerenchymy mają bardzo grube, zdrewniałe ściany komórkowe, dzięki czemu są niezwykle sztywne i wytrzymałe. Często są martwe w momencie pełnej dojrzałości, ponieważ ich głównym zadaniem jest zapewnienie maksymalnego wsparcia.
Wyobraź sobie orzech kokosowy. Jego twarda skorupa to w dużej mierze właśnie sklerenchyma! Chroni ona delikatne wnętrze orzecha przed uszkodzeniami. Sklerenchyma występuje w dwóch postaciach: włóknach sklerenchymatycznych i komórkach kamiennych (sklereidach).
Włókna sklerenchymatyczne są długie i cienkie, przypominają włókna lnu lub konopi. Używane są do produkcji lin, tkanin i papieru. Jeśli na obrazku widzisz długie, smukłe komórki ze bardzo grubymi ścianami, to najprawdopodobniej masz do czynienia z włóknami sklerenchymatycznymi.
Sklereidy, zwane również komórkami kamiennymi, mają bardziej nieregularny kształt i są krótsze od włókien. Dają twardość na przykład gruszkom (te małe, twarde grudki, które czujesz podczas jedzenia to właśnie sklereidy!). Szukaj na obrazku komórek o grubych, nieregularnych ścianach, które mogą być okrągłe, owalne lub gwiazdkowate.
Na Co Zwrócić Uwagę?
Podsumowując, szukając obrazka przedstawiającego tkankę wzmacniającą, zwróć uwagę na następujące cechy:
* Grube ściany komórkowe: To najważniejszy znak rozpoznawczy. Zarówno kolenchyma, jak i sklerenchyma mają komórki o znacznie grubszych ścianach niż inne typy tkanek roślinnych. * Rodzaj zgrubień: W kolenchymie zgrubienia są nierównomierne, często skoncentrowane w rogach komórek. W sklerenchymie zgrubienia są jednolite i bardzo grube, obejmują całą ścianę komórkową. * Kształt komórek: Kolenchyma ma komórki wydłużone i ściśle do siebie przylegające. Sklerenchyma może występować w postaci długich, cienkich włókien lub krótkich, nieregularnych komórek kamiennych. * Żywe czy martwe komórki: Komórki kolenchymy są żywe, natomiast komórki sklerenchymy często są martwe w momencie dojrzałości. (Trudne do rozpoznania na zwykłym mikroskopowym obrazku).Pamiętaj, że funkcja tkanki wzmacniającej to zapewnienie roślinie stabilności i odporności. Obrazek, który najlepiej oddaje komórki o grubych ścianach, zapewniające mechaniczną wytrzymałość, będzie najprawdopodobniej przedstawiał tkankę wzmacniającą, czyli albo kolenchymę, albo sklerenchymę.
Powodzenia w rozpoznawaniu!
