Ziemia to Niebieska Planeta. Dlaczego? Bo woda pokrywa około 71% jej powierzchni!
Zasoby Wodne Ziemi
Woda to podstawa życia. Znajduje się wszędzie – w oceanach, morzach, rzekach, jeziorach, a nawet w powietrzu i pod ziemią.
Ocean – Wielki Wszechświat Wody
Ocean to ogromna masa słonej wody. Wyobraź sobie olbrzymią miskę, tak dużą, że widzisz tylko wodę w każdym kierunku. To właśnie ocean!
Mamy pięć oceanów: Spokojny (Pacyfik), Atlantycki, Indyjski, Arktyczny i Południowy (Antarktyczny). Ocean Spokojny jest największy i najgłębszy.
Wyobraź sobie górę Mount Everest. Gdybyś wrzucił ją do najgłębszego miejsca Oceanu Spokojnego – Rowu Mariańskiego – nadal brakowałoby ponad 2 kilometry do powierzchni wody!
Oceany regulują klimat Ziemi. Działają jak gigantyczne systemy ogrzewania i chłodzenia. Prądy oceaniczne przenoszą ciepło z okolic równika do chłodniejszych regionów, i odwrotnie.
Prądy oceaniczne to jak rzeki w oceanie. Na przykład, Golfsztrom przenosi ciepłą wodę z Zatoki Meksykańskiej wzdłuż wschodniego wybrzeża Ameryki Północnej, aż do Europy. Dzięki niemu w krajach takich jak Wielka Brytania panuje łagodniejszy klimat, niż w innych miejscach na tej samej szerokości geograficznej.
Morze – Mniejszy Brat Oceanu
Morze to część oceanu, zwykle położona blisko lądu. Może być częściowo odseparowane od oceanu przez ląd, wyspy lub półwyspy.
Na przykład, Morze Bałtyckie jest połączone z Oceanem Atlantyckim przez wąskie cieśniny duńskie. Ma też znacznie mniejsze zasolenie niż ocean.
Morza są często bogatsze w życie niż oceany. Bliskość lądu oznacza więcej składników odżywczych i światła słonecznego, co sprzyja rozwojowi roślin i zwierząt morskich.
Pomyśl o morzu jak o ogrodzie w oceanie, gdzie rośnie wiele roślin i żyje wiele zwierząt.
Zasolenie Wody – Słone Czy Słodkie?
Zasolenie to ilość soli rozpuszczonej w wodzie. Oceany i morza są słone. Woda słodka znajduje się w rzekach, jeziorach i lodowcach.
Wyobraź sobie łyżeczkę soli. Teraz wsyp ją do szklanki wody. To woda słona. A teraz wyobraź sobie jezioro bez soli - to woda słodka.
Różnice w zasoleniu wpływają na gęstość wody. Woda słona jest gęstsza niż woda słodka. Dlatego statki łatwiej unoszą się na morzu niż na jeziorze.
Morze Martwe jest bardzo słone – tak bardzo, że możesz się na nim unosić bez żadnego wysiłku! Ma bardzo wysokie zasolenie, prawie dziesięć razy większe niż przeciętny ocean.
Znaczenie Oceanów i Mórz
Oceany i morza są niezwykle ważne dla życia na Ziemi. Dostarczają tlenu, regulują klimat, są źródłem pożywienia i transportu.
Fotosynteza, czyli proces wytwarzania tlenu przez rośliny, zachodzi także w oceanach. Maleńkie rośliny morskie, zwane fitoplanktonem, produkują ogromne ilości tlenu – więcej niż wszystkie lasy deszczowe razem wzięte!
Ryby, skorupiaki i inne organizmy morskie są ważnym źródłem pożywienia dla ludzi na całym świecie. Rybołówstwo i akwakultura dostarczają miliony ton żywności każdego roku.
Transport morski jest bardzo ważny dla handlu międzynarodowego. Statki przewożą towary między kontynentami – od ubrań i elektroniki po ropę naftową i zboże.
Zagrożenia dla Zasobów Wodnych
Niestety, oceany i morza są zagrożone przez zanieczyszczenia, zmiany klimatyczne i nadmierne rybołówstwo.
Zanieczyszczenia pochodzą z różnych źródeł – ścieków, odpadów przemysłowych, plastiku. Plastik w oceanach jest szczególnie niebezpieczny dla zwierząt morskich, które mylą go z jedzeniem.
Zmiany klimatyczne powodują wzrost temperatury wody i zakwaszenie oceanów. To zagraża rafom koralowym i innym wrażliwym ekosystemom.
Nadmierne rybołówstwo prowadzi do wyczerpywania się zasobów ryb. Jeśli będziemy łowić więcej ryb, niż się rodzi, w końcu zabraknie ich w oceanach.
Co Możemy Zrobić?
Każdy z nas może przyczynić się do ochrony zasobów wodnych Ziemi.
Oszczędzaj wodę w domu. Zakręcaj kran podczas mycia zębów. Bierz krótsze prysznice.
Ogranicz zużycie plastiku. Używaj wielorazowych toreb na zakupy, butelek i pojemników na żywność.
Wybieraj ryby i owoce morza pochodzące ze zrównoważonych źródeł. Sprawdzaj etykiety, aby upewnić się, że produkt został złowiony w sposób odpowiedzialny.
Edukuj innych na temat znaczenia ochrony oceanów i mórz. Rozmawiaj z rodziną, przyjaciółmi i znajomymi o tym, co możemy zrobić, aby pomóc.
Pamiętajmy, że Niebieska Planeta potrzebuje naszej pomocy. Chrońmy oceany i morza dla przyszłych pokoleń.
