Hej! Chcesz zamienić liczbę z przecinkiem, czyli ułamek dziesiętny, na zwykły ułamek? To super! Zobacz, jakie to proste.
Krok 1: Zobacz, co po przecinku
Popatrz na liczbę. Co jest po przecinku? Ile jest cyfr?
Na przykład: 0,5. Jest jedna cyfra po przecinku – 5.
Inny przykład: 0,25. Tu są dwie cyfry po przecinku – 2 i 5.
Jeszcze jeden: 0,123. A tu aż trzy cyfry: 1, 2 i 3.
Krok 2: Zapisz bez przecinka
Teraz wyobraź sobie, że tego przecinka w ogóle nie ma. Zapisz liczbę bez niego.
0,5 staje się po prostu 5.
0,25 zmienia się w 25.
A 0,123 zamienia się w 123.
Krok 3: Zrób ułamek
Liczba bez przecinka to teraz licznik ułamka. Czyli to, co jest na górze kreski ułamkowej.
Teraz potrzebujemy mianownika. To, co będzie na dole.
Pamiętasz, ile było cyfr po przecinku? Od tego zależy mianownik. To będzie 10, 100, 1000, itd.
Jeśli była jedna cyfra po przecinku, mianownik to 10. (Jak jeden palec = jedna dziesiątka)
Jeśli były dwie cyfry po przecinku, mianownik to 100. (Dwa palce = sto)
Jeśli były trzy cyfry po przecinku, mianownik to 1000. (Trzy palce = tysiąc)
Widzisz? Dodajemy po jednym zerze do jedynki za każdym razem, jak jest więcej cyfr po przecinku.
Więc:
- 0,5 to 5/10 (pięć dziesiątych).
- 0,25 to 25/100 (dwadzieścia pięć setnych).
- 0,123 to 123/1000 (sto dwadzieścia trzy tysięczne).
Krok 4: Uprość ułamek (jeśli się da!)
Czasem ułamek można uprościć. To znaczy znaleźć taką liczbę, przez którą da się podzielić i licznik, i mianownik.
Na przykład, 5/10. Zarówno 5, jak i 10 da się podzielić przez 5.
5 podzielone przez 5 to 1.
10 podzielone przez 5 to 2.
Więc 5/10 to to samo co 1/2 (jedna druga). Wyobraź sobie pizzę. Połowa pizzy to to samo co 5 kawałków z 10, prawda?
A jak z 25/100?
I 25, i 100 da się podzielić przez 25.
25 podzielone przez 25 to 1.
100 podzielone przez 25 to 4.
Zatem 25/100 to to samo co 1/4 (jedna czwarta). Pomyśl o torcie. Jeden kawałek z czterech to to samo co 25 kawałeczków ze 100.
Czy da się uprościć 123/1000? W tym przypadku nie tak łatwo! Czasem ułamki są już tak proste, że nic się z nimi nie da zrobić.
Przykłady z życia
Wyobraź sobie, że masz 0,75 czekolady.
To znaczy, że masz 75/100 czekolady. Czyli 3/4 czekolady. Czyli prawie całą czekoladę! (mniej o jedną czwartą)
Albo masz 0,1 ciasta.
To jest 1/10 ciasta. Malutki kawałek! Pomyśl o cieście podzielonym na 10 równych części.
Podsumowanie
Zamiana ułamka dziesiętnego na zwykły to jak układanka! Zaczynasz od spojrzenia na cyfry po przecinku.
Potem zapisujesz liczbę bez przecinka. To jest góra ułamka.
Na dole (mianownik) masz 10, 100, 1000 – w zależności od tego, ile było cyfr po przecinku.
Na koniec – uprość ułamek, jeśli to możliwe! Dzięki temu Twój ułamek będzie wyglądał jeszcze lepiej.
Ćwicz, a zobaczysz, że to naprawdę proste! I pamiętaj, że matematyka może być fajna!
