Udar mózgu to poważny problem zdrowotny. Jest to nagłe zaburzenie krążenia krwi w mózgu. Może prowadzić do trwałych uszkodzeń.
Wytyczne Postępowania w Udarze Mózgu 2019 to zbiór rekomendacji. Pomagają lekarzom w leczeniu udaru. Mają na celu poprawę wyników leczenia pacjentów.
Rozpoznanie Udaru Mózgu
Szybkie rozpoznanie udaru jest kluczowe. Im szybciej rozpocznie się leczenie, tym lepiej. Wykorzystuje się skalę NIHSS (National Institutes of Health Stroke Scale).
Skala NIHSS ocenia różne funkcje neurologiczne. Obejmuje mowę, widzenie, siłę mięśni. Pomaga określić ciężkość udaru.
Ważne jest również zebranie dokładnego wywiadu od pacjenta. Należy zapytać o czas wystąpienia objawów, choroby towarzyszące i przyjmowane leki. Należy też wykluczyć inne przyczyny objawów.
Objawy Udaru Mózgu
Objawy udaru mogą być różne. Zależą od miejsca i rozległości uszkodzenia mózgu. Do najczęstszych objawów należą: nagłe osłabienie lub paraliż jednej strony ciała, trudności z mówieniem lub rozumieniem mowy, zaburzenia widzenia, zawroty głowy, utrata równowagi, silny ból głowy.
Pamiętaj o akronimie FAST: Face (opadanie kącika ust), Arm (osłabienie ręki), Speech (trudności z mówieniem), Time (czas - liczy się każda minuta). Jeśli zauważysz te objawy, natychmiast wezwij pomoc medyczną.
Diagnostyka Obrazowa
Po rozpoznaniu udaru konieczne jest wykonanie badań obrazowych mózgu. Najczęściej wykonuje się tomografię komputerową (TK) lub rezonans magnetyczny (MRI).
TK pozwala szybko wykluczyć krwawienie w mózgu. Jest to ważne, ponieważ krwawienie wyklucza niektóre metody leczenia. MRI jest bardziej czułe w wykrywaniu wczesnych zmian niedokrwiennych.
Badania obrazowe pomagają określić rodzaj udaru (niedokrwienny lub krwotoczny). Pomagają także zlokalizować obszar uszkodzenia. Na ich podstawie lekarz może podjąć decyzję o dalszym leczeniu.
Leczenie Udaru Niedokrwiennego
Udar niedokrwienny jest spowodowany zatrzymaniem dopływu krwi do mózgu. Celem leczenia jest przywrócenie przepływu krwi. Można to osiągnąć na dwa sposoby: farmakologicznie lub mechanicznie.
Leczenie Farmakologiczne - Tromboliza
Tromboliza to podanie leku rozpuszczającego skrzep. Lekiem z wyboru jest rekombinowany tkankowy aktywator plazminogenu (rt-PA).
Tromboliza musi być podana jak najszybciej po wystąpieniu objawów. Idealnie w ciągu 4,5 godziny. Im szybciej podany lek, tym większa szansa na poprawę stanu pacjenta.
Przed podaniem leku należy wykluczyć przeciwwskazania. Należą do nich m.in. krwawienie w mózgu, niedawny uraz głowy, ciężkie zaburzenia krzepnięcia krwi. Po podaniu leku pacjent musi być monitorowany.
Leczenie Mechaniczne - Trombektomia
Trombektomia to mechaniczne usunięcie skrzepu z naczynia mózgowego. Wykonuje się ją za pomocą specjalnych cewników.
Trombektomia jest stosowana w przypadku dużych skrzepów. Takich, które nie rozpuściły się po trombolizie. Może być również stosowana, gdy tromboliza jest przeciwwskazana.
Trombektomia może być wykonywana do 24 godzin od wystąpienia objawów. Pod warunkiem, że spełnione są określone kryteria. Zastosowanie trombektomii znacząco poprawia rokowania pacjentów z udarem.
Leczenie Udaru Krwotocznego
Udar krwotoczny jest spowodowany pęknięciem naczynia krwionośnego w mózgu. Leczenie ma na celu zatrzymanie krwawienia. Ograniczenie uszkodzeń mózgu.
Ważne jest obniżenie ciśnienia krwi. Należy monitorować stan pacjenta. W niektórych przypadkach konieczna jest interwencja chirurgiczna. Celem jest usunięcie krwiaka lub zamknięcie uszkodzonego naczynia.
Rehabilitacja po Udarze
Rehabilitacja jest ważnym elementem leczenia udaru. Ma na celu przywrócenie utraconych funkcji. Pomaga pacjentom odzyskać sprawność.
Rehabilitacja powinna rozpocząć się jak najwcześniej. Obejmuje ćwiczenia fizyczne, terapię zajęciową, terapię mowy. Ważne jest indywidualne podejście do każdego pacjenta.
Regularne ćwiczenia i terapia pomagają w poprawie siły mięśni, koordynacji ruchowej, mowy. Pomagają w powrocie do samodzielności.
Prewencja Udaru Mózgu
Prewencja jest kluczowa w zapobieganiu udarom mózgu. Obejmuje modyfikację czynników ryzyka.
Do czynników ryzyka należą: wysokie ciśnienie krwi, wysoki poziom cholesterolu, cukrzyca, palenie tytoniu, otyłość, brak aktywności fizycznej. Ważne jest regularne badanie ciśnienia krwi. Kontrola poziomu cholesterolu i cukru we krwi.
Zdrowy tryb życia, regularna aktywność fizyczna, odpowiednia dieta, unikanie palenia tytoniu. Wszystko to pomaga zmniejszyć ryzyko udaru.
Podsumowanie
Wytyczne Postępowania w Udarze Mózgu 2019 to ważny dokument. Pomaga lekarzom w skutecznym leczeniu udarów. Szybkie rozpoznanie, diagnostyka i leczenie są kluczowe.
Rehabilitacja i prewencja odgrywają istotną rolę. Poprawiają rokowania i zapobiegają kolejnym udarom. Pamiętaj, że czas jest kluczowy!
