Cześć! Zaczynamy przygodę z pomiarami w fizyce. Będziemy mierzyć różne rzeczy.
Długość – Mierzymy odległość
Wyobraź sobie, że masz linijkę. To taki prosty przyrząd.
Linijka ma podziałkę. To te małe kreseczki z numerkami.
Przykład? Mierzymy długość książki. Przykładamy linijkę do książki. Patrzymy, gdzie kończy się książka na linijce. Odczytujemy wynik.
Centymetry (cm) i milimetry (mm) to jednostki długości. Jak schody: 1 cm to 10 mm.
A większe odległości? Używamy metra (m). 1 metr to 100 cm. Wyobraź sobie długi krok dorosłej osoby! To mniej więcej metr.
Jeszcze większe? Kilometr (km). 1 km to 1000 metrów. To jakby przejść 10 razy boisko do piłki nożnej!
Mierzymy linijką. Mierzymy taśmą mierniczą. Mierzymy dalmierzem laserowym (jak w filmach!).
Pamiętaj! Zawsze patrzymy prostopadle do linijki. Jak stoisz bokiem, wynik będzie zły!
Masa – Mierzymy, ile czegoś jest
Masa to, jak dużo "materii" ma dany przedmiot. Wyobraź sobie, że trzymasz piórko i kamień. Kamień ma większą masę.
Do mierzenia masy używamy wagi. Widziałeś wagę kuchenną? Albo wagę w sklepie?
Jednostką masy jest kilogram (kg). To mniej więcej masa litra wody.
Mniejsze masy mierzymy w gramach (g). 1 kg to 1000 g. Wyobraź sobie małą kostkę masła – ona waży około 200 g.
Ustawiamy przedmiot na wadze. Odczytujemy wynik. Proste!
Ważne! Waga musi być ustawiona na płaskiej powierzchni. Inaczej wynik będzie nieprawidłowy.
Czas – Mierzymy, ile trwa
Czas to, jak długo coś się dzieje. Ile trwa lekcja? Ile trwa mecz?
Do mierzenia czasu używamy zegara. Albo stopera. Albo kalendarza.
Jednostką czasu jest sekunda (s). To bardzo krótki czas. Jak mrugnięcie okiem!
Dłużej? Minuta (min). 1 minuta to 60 sekund. Tyle trwa umycie zębów!
Jeszcze dłużej? Godzina (h). 1 godzina to 60 minut. Tyle trwa większość lekcji.
A bardzo długo? Dzień, miesiąc, rok!
Uruchamiamy stoper. Zatrzymujemy stoper. Odczytujemy wynik.
Zwróć uwagę! Reakcja na wciśnięcie stopera nie jest idealna. Zawsze jest małe opóźnienie. Powtarzamy pomiar kilka razy i liczymy średnią.
Temperatura – Mierzymy, jak ciepło lub zimno
Temperatura to, jak bardzo coś jest gorące lub zimne. Lód ma niską temperaturę. Ogień ma wysoką temperaturę.
Do mierzenia temperatury używamy termometru. Widziałeś termometr za oknem? Albo termometr lekarski?
Jednostką temperatury jest stopień Celsjusza (°C). 0°C to temperatura zamarzania wody. 100°C to temperatura wrzenia wody.
Termometr rtęciowy. Termometr alkoholowy. Termometr elektroniczny.
Umieszczamy termometr w miejscu, które chcemy zmierzyć. Czekamy, aż termometr się ustabilizuje. Odczytujemy wynik.
Ważne! Nie dotykaj palcami części termometru, która mierzy temperaturę. Zafałszujesz wynik!
Objętość – Mierzymy, ile miejsca coś zajmuje
Objętość to, ile miejsca zajmuje dany przedmiot. Duża piłka ma większą objętość niż mała piłka.
Do mierzenia objętości używamy menzurki. To takie naczynie z podziałką.
Jednostką objętości jest litr (l). To mniej więcej objętość butelki wody.
Mniejsze objętości mierzymy w mililitrach (ml). 1 l to 1000 ml. Mała łyżeczka do herbaty ma około 5 ml.
Wlewamy ciecz do menzurki. Patrzymy na poziom cieczy. Odczytujemy wynik.
Pamiętaj! Poziom cieczy w menzurce układa się w menisk. Patrzymy na dolną część menisku!
Podsumowanie
Pomiary są ważne. Dzięki nim możemy opisywać świat. Musimy pamiętać o jednostkach. Musimy dbać o dokładność. Fizyka staje się wtedy bardziej zrozumiała.
Pamiętaj, że ćwiczenie czyni mistrza. Im więcej będziesz mierzyć, tym lepiej Ci to będzie wychodzić!
Powodzenia na lekcjach fizyki!
