Często w zadaniach szkolnych spotykamy się z poleceniem typu: "Wstaw X przy informacjach dotyczących obu tekstów z ćwiczenia 2". Zrozumienie tego polecenia jest kluczowe do poprawnego wykonania zadania. Przyjrzyjmy się temu bliżej.
Co to właściwie oznacza? Chodzi o analizę porównawczą. Musimy przeczytać uważnie dwa teksty. Następnie, porównać je ze sobą pod kątem różnych cech.
Zadanie zwykle polega na ocenie, czy dana cecha występuje w obu tekstach jednocześnie. Jeśli tak, stawiamy "X". Jeśli cecha występuje tylko w jednym tekście, lub w żadnym, nie stawiamy "X".
Krok po kroku: jak to zrobić?
Krok 1: Uważne przeczytanie obu tekstów. To podstawa. Zrozumienie treści każdego tekstu jest absolutnie niezbędne. Notujmy najważniejsze informacje.
Krok 2: Zapoznanie się z listą cech do sprawdzenia. W zadaniu zazwyczaj mamy listę informacji. Na przykład: "Tekst zawiera dialogi", "Tekst opisuje krajobraz", "Tekst jest napisany w pierwszej osobie".
Krok 3: Analiza pierwszego tekstu. Sprawdzamy, czy pierwsza informacja z listy pasuje do pierwszego tekstu. Czy tekst faktycznie zawiera dialogi?
Krok 4: Analiza drugiego tekstu. Sprawdzamy, czy pierwsza informacja z listy pasuje również do drugiego tekstu. Czy ten tekst również zawiera dialogi?
Krok 5: Podjęcie decyzji. Jeśli *oba* teksty zawierają dialogi, stawiamy "X" przy tej informacji. Jeśli tylko jeden tekst, lub żaden, nie stawiamy znaku.
Krok 6: Powtórzenie kroków 3-5 dla wszystkich informacji z listy. Sprawdzamy każdą cechę, porównując oba teksty.
Przykładowe cechy do porównania
Jakie cechy możemy porównywać w tekstach? Oto kilka przykładów:
Tematyka: Czy oba teksty traktują o tym samym? Na przykład, czy oba opisują podróże, przyrodę, historię?
Gatunek literacki: Czy oba teksty to opowiadania, wiersze, artykuły naukowe?
Styl: Czy oba teksty są napisane językiem formalnym, potocznym, poetyckim?
Punkt widzenia: Czy narrator w obu tekstach jest pierwszoosobowy, trzecioosobowy?
Elementy fabuły: Czy oba teksty mają podobny schemat fabularny (np. wprowadzenie, rozwinięcie, zakończenie)? Czy występuje konflikt?
Emocje: Czy oba teksty wywołują podobne emocje u czytelnika (np. smutek, radość, napięcie)?
Figury stylistyczne: Czy w obu tekstach występują podobne figury stylistyczne (np. porównania, metafory, epitety)?
Przykładowe zadanie
Tekst 1: Krótkie opowiadanie o podróży pociągiem. Narrator obserwuje mijane krajobrazy. Używa języka poetyckiego.
Tekst 2: Artykuł naukowy o historii kolei w Polsce. Opisuje rozwój sieci kolejowej na przestrzeni lat. Używa języka formalnego.
Lista cech:
- Tekst opisuje podróż.
- Tekst używa języka poetyckiego.
- Tekst jest artykułem naukowym.
- Tekst jest napisany w pierwszej osobie.
Rozwiązanie:
- Tekst opisuje podróż. X (tekst 1 opisuje podróż pociągiem, tekst 2 opisuje historyczny "rozwój" podróży pociągiem)
- Tekst używa języka poetyckiego. (tylko tekst 1)
- Tekst jest artykułem naukowym. (tylko tekst 2)
- Tekst jest napisany w pierwszej osobie. (tylko tekst 1)
Na co zwrócić uwagę?
Dokładność: Czytaj uważnie i nie pomijaj żadnych szczegółów. Często detale decydują o poprawnej odpowiedzi.
Obiektywizm: Staraj się być obiektywny w swojej ocenie. Nie sugeruj się swoimi osobistymi preferencjami.
Zrozumienie: Upewnij się, że rozumiesz znaczenie każdej cechy z listy. Jeśli masz wątpliwości, poszukaj definicji lub zapytaj nauczyciela.
Spójność: Upewnij się, że twoje odpowiedzi są spójne z treścią obu tekstów. Nie zaprzeczaj sam sobie.
Cierpliwość: Porównywanie tekstów wymaga czasu i skupienia. Nie spiesz się, aby uniknąć błędów.
Pamiętaj! "X" stawiamy tylko wtedy, gdy dana cecha występuje *dokładnie* w obu tekstach. Nawet jeśli podobieństwo jest bliskie, ale nie identyczne, nie stawiamy "X".
Wykonując zadania typu "Wstaw X przy informacjach dotyczących obu tekstów...", ćwiczysz umiejętność analizy, porównywania i wnioskowania. To cenne umiejętności, które przydadzą się nie tylko w szkole, ale i w życiu codziennym.
Zatem, do dzieła! Uważna lektura, systematyczność i odrobina cierpliwości to klucz do sukcesu.
