Hej ósmoklasisto! Gotowy na sprawdzian z WOS dział 1? Super! Razem damy radę.
Czym jest Społeczeństwo?
Zacznijmy od podstaw. Społeczeństwo to grupa ludzi, która żyje razem i współpracuje ze sobą.
Mają wspólne cele i zasady.
Ważne słowo: interakcje społeczne. To nasze wzajemne relacje.
Pomagamy sobie, rywalizujemy, rozmawiamy – to wszystko interakcje.
Rodzaje Więzi Społecznych
Więzi to to, co nas łączy. Mamy różne rodzaje więzi.
Więzi naturalne – np. rodzina. Jesteśmy ze sobą powiązani od urodzenia.
Więzi zrzeszeniowe – np. szkoła, klub sportowy. Wybieramy te grupy.
Więzi terytorialne – np. mieszkanie w tej samej miejscowości.
Więzi ideologiczne – np. wspólne poglądy polityczne.
Kultura
Kultura to wszystko, co stworzył człowiek. Materialne i niematerialne rzeczy.
Mówimy o kulturze materialnej: domy, narzędzia, ubrania.
I o kulturze niematerialnej: język, zwyczaje, wierzenia.
Wartości są bardzo ważne w kulturze. Mówią nam, co jest dobre, a co złe.
Na przykład: uczciwość, sprawiedliwość, tolerancja.
Składniki Kultury
Na kulturę składa się wiele elementów. Zwróć na nie uwagę!
Język – umożliwia komunikację.
Wierzenia i religie – systemy przekonań.
Normy i wartości – zasady postępowania.
Symbole – znaki, które mają szczególne znaczenie.
Socjalizacja
Socjalizacja to proces, w którym uczymy się, jak żyć w społeczeństwie.
Uczymy się zasad, norm i wartości.
Dzięki socjalizacji stajemy się pełnoprawnymi członkami społeczeństwa.
Etapy Socjalizacji
Socjalizacja trwa całe życie, ale ma swoje etapy.
Socjalizacja pierwotna – w dzieciństwie, głównie w rodzinie.
Socjalizacja wtórna – w późniejszym życiu, np. w szkole, w pracy.
Agenci Socjalizacji
Agenci socjalizacji to osoby i instytucje, które nas socjalizują.
Rodzina jest najważniejszym agentem socjalizacji.
Szkoła uczy nas wiedzy i umiejętności społecznych.
Grupa rówieśnicza wpływa na nasze zachowanie i poglądy.
Media – telewizja, internet – przekazują nam informacje i wartości.
Grupy Społeczne
Grupa społeczna to co najmniej trzy osoby, które mają wspólny cel i regularnie ze sobą oddziałują.
Mamy różne rodzaje grup społecznych.
Grupy pierwotne – małe, z silnymi więziami, np. rodzina, grupa przyjaciół.
Grupy wtórne – większe, z mniej osobistymi relacjami, np. klasa szkolna, organizacja.
Grupy formalne – mają ustaloną strukturę i zasady, np. partia polityczna.
Grupy nieformalne – powstają spontanicznie, bez sformalizowanych zasad, np. grupa kibiców.
Role Społeczne
W grupie społecznej każdy pełni jakąś rolę społeczną.
To zbiór oczekiwań wobec osoby zajmującej daną pozycję.
Np. uczeń, nauczyciel, lekarz, rodzic.
Czasem możemy mieć konflikt ról, gdy oczekiwania wobec różnych naszych ról są sprzeczne.
Zachowania Społeczne
Zachowania społeczne to sposób, w jaki ludzie zachowują się w interakcjach z innymi.
Mamy różne rodzaje zachowań.
Konformizm – dostosowywanie się do norm grupowych.
Nonkonformizm – przeciwstawianie się normom grupowym.
Altruizm – bezinteresowna pomoc innym.
Agresja – zachowanie mające na celu wyrządzenie komuś krzywdy.
Podsumowanie
Uff, sporo tego! Ale dasz radę! Pamiętaj:
- Społeczeństwo to grupa ludzi żyjących razem.
- Kultura to wszystko, co stworzył człowiek.
- Socjalizacja to proces uczenia się życia w społeczeństwie.
- Grupy społeczne to co najmniej trzy osoby, które mają wspólny cel.
- Zachowania społeczne to sposób, w jaki zachowujemy się w interakcjach z innymi.
Powodzenia na sprawdzianie! Przeczytaj jeszcze raz notatki, rozwiąż kilka zadań i bądź pewny siebie. Trzymam kciuki!
