"Wlazł kotek na płotek" to popularna rymowanka, wierszyk dla dzieci, znany w całej Polsce. Można powiedzieć, że jest to klasyka gatunku, obok takich utworów jak "Lokomotywa" Juliana Tuwima czy "Na straganie" Jana Brzechwy. Ale czym dokładnie jest ta rymowanka i dlaczego jest tak popularna?
Rozbiór Rymowanki
Zacznijmy od analizy tekstu. Najbardziej powszechna wersja wygląda następująco:
Wlazł kotek na płotek
I mruga,
Ładna to piosenka,
Niedługa.
Można spotkać też warianty, gdzie zamiast "I mruga" występuje "i piszczy" albo inne podobne określenia. Istnieją też dłuższe wersje, z dodatkowymi zwrotkami, ale to właśnie te cztery wersy stanowią rdzeń rymowanki. Spróbujmy zrozumieć, co się w nich kryje.
Słownictwo
Słownictwo użyte w wierszyku jest bardzo proste i zrozumiałe dla najmłodszych dzieci. Zacznijmy od definicji:
- Wlazł - czasownik oznaczający wchodzenie na coś, wspinanie się. W tym kontekście, kot wspina się na płot.
- Kotek - zdrobnienie od słowa kot, mały kot. Zdrobienia często używane są w języku kierowanym do dzieci, aby wzbudzić pozytywne emocje.
- Płotek - mały płot, ogrodzenie. Zwykle niższe niż płot "pełnowymiarowy".
- Mruga - zamyka i otwiera oczy, zazwyczaj powoli. Koty często mrugają, zwłaszcza gdy czują się komfortowo.
- Ładna - przyjemna, miła w odbiorze.
- Piosenka - utwór muzyczny, często śpiewany. Tutaj, rymowanka jest nazywana piosenką ze względu na swoją melodyjność i rytm.
- Niedługa - krótka.
Jak widać, każde słowo jest proste i opisuje coś konkretnego, co ułatwia dziecku zrozumienie treści.
Struktura i Rytm
Rymowanka charakteryzuje się prostą strukturą. Składa się z czterech wersów, z których dwa pierwsze opisują sytuację, a dwa kolejne stanowią komentarz. Rytm jest regularny i łatwy do zapamiętania, co jest kluczowe w edukacji dzieci. Rymy, choć proste ("mruga" - "niedługa"), nadają wierszykowi melodyjności i sprawiają, że łatwo wpada w ucho.
Dlaczego "Wlazł Kotek na Płotek" jest Tak Popularny?
Popularność tej rymowanki wynika z kilku czynników:
- Prostota i Zrozumiałość: Jak już wspomniano, język jest bardzo prosty, co czyni wierszyk łatwym do zrozumienia i zapamiętania nawet dla bardzo małych dzieci.
- Obrazowość: Rymowanka tworzy w umyśle dziecka prosty obraz – kotek siedzący na płocie. Dzieci lubią obrazkowe historie, a ta rymowanka, choć krótka, jest bardzo obrazowa.
- Melodyjność: Regularny rytm i proste rymy sprawiają, że rymowanka jest melodyjna i łatwo wpada w ucho. Dzieci lubią słuchać i powtarzać melodyjne utwory.
- Tradycja: Rymowanka jest przekazywana z pokolenia na pokolenie, co sprawia, że stała się elementem polskiej kultury dziecięcej. Rodzice, którzy sami uczyli się jej w dzieciństwie, chętnie przekazują ją swoim dzieciom.
- Edukacyjna Wartość: Uczy słownictwa, rytmu, rymów i rozwija wyobraźnię. To świetny sposób na wprowadzenie dziecka w świat poezji.
Zastosowania "Wlazł Kotek na Płotek"
Rymowanka "Wlazł kotek na płotek" ma wiele zastosowań w edukacji i zabawie z dziećmi:
- Nauka Słownictwa: Wierszyk pomaga w nauce podstawowych słów, takich jak "kotek", "płotek", "mruga". Można go wykorzystać do ilustrowania tych słów obrazkami lub zabawkami.
- Ćwiczenia Rytmiczne: Można klaskać, tupać lub wystukiwać rytm rymowanki. To świetny sposób na rozwijanie poczucia rytmu u dziecka.
- Zabawa Paluszkowa: Można pokazywać palcami wchodzenie kotka na płotek, mruganie oczami, śpiewanie piosenki. Zabawy paluszkowe rozwijają motorykę małą.
- Wprowadzenie do Poezji: Rymowanka może być pierwszym krokiem w zapoznawaniu dziecka z poezją. Można potem przejść do dłuższych i bardziej skomplikowanych wierszy.
- Zabawa w Teatrzyk: Można zorganizować mały teatrzyk, gdzie dziecko odgrywa rolę kotka na płocie. To rozwija kreatywność i umiejętności aktorskie.
Inne wersje i parafrazy
Jak wspomniałem, istnieje wiele wariacji rymowanki "Wlazł kotek na płotek". Często modyfikuje się drugi wers, dodając na przykład:
- I piszczy
- I skacze
- I woła
Powstają też parafrazy, czyli przeróbki rymowanki, często o charakterze humorystycznym. Na przykład:
Wlazł Kaczor na płotek,
I kwacze,
To jest krótki żarcik,
I płaczę.
Takie parafrazy pokazują, jak popularny i zakorzeniony w kulturze jest oryginalny wierszyk.
Podsumowanie
"Wlazł kotek na płotek" to prosta, melodyjna i edukacyjna rymowanka, która od pokoleń bawi i uczy dzieci w Polsce. Jej popularność wynika z prostoty, obrazowości, melodyjności i tradycji. Może być wykorzystywana w wielu zabawach i ćwiczeniach edukacyjnych, wspierając rozwój dziecka. To doskonały przykład tego, jak proste utwory mogą mieć ogromny wpływ na rozwój i wychowanie dzieci.
