Hej! Zaczynamy naszą przygodę z Wczoraj i Dziś, klasa 4, rozdział 1!
Pomyśl o tym jak o otwarciu pudełka z niespodziankami. Gotowi?
Rozdział 1: Skąd wiemy o przeszłości?
Dowiemy się, jak badacze odkrywają sekrety historii.
Co to jest źródło historyczne?
Wyobraź sobie, że jesteś detektywem. Szukasz wskazówek!
Źródło historyczne to taka wskazówka z przeszłości. Pomaga nam dowiedzieć się, jak żyli ludzie dawno temu.
To może być przedmiot, dokument, albo opowieść.
Rodzaje źródeł historycznych
Mamy różne rodzaje wskazówek!
Źródła pisane. Pomyśl o listach, pamiętnikach, książkach, gazetach. To jak SMS-y z przeszłości!
Źródła materialne. Budynki, narzędzia, ubrania, zabawki. Jakby oglądać starą szufladę pełną skarbów!
Źródła ikonograficzne. Obrazy, zdjęcia, rzeźby, rysunki. To jak stare Instagramy pokazujące dawne życie!
Źródła ustne. Opowieści, legendy, piosenki. Jakby słuchać dziadka opowiadającego o swoim dzieciństwie!
Przykłady źródeł historycznych
Popatrzmy na konkretne przykłady.
Stara moneta znaleziona w ziemi. To źródło materialne. Może nam powiedzieć, kto panował w danym czasie.
List napisany przez króla. To źródło pisane. Dowiemy się, co król myślał i robił.
Zdjęcie przedstawiające wieśniaków pracujących w polu. To źródło ikonograficzne. Zobaczymy, jak wyglądało życie na wsi.
Opowieść babci o tym, jak świętowano Boże Narodzenie kiedyś. To źródło ustne. Poznamy tradycje i zwyczaje.
Kto bada przeszłość?
Są osoby, które szukają tych wskazówek i je interpretują.
Archeolog. Wyobraź sobie go jako poszukiwacza skarbów, ale szukającego starych przedmiotów pod ziemią!
Historyk. On analizuje źródła pisane i opowiada nam o wydarzeniach z przeszłości.
Etnograf. On bada kulturę i tradycje różnych grup ludzi.
Jak interpretować źródła historyczne?
To nie tylko szukanie. Trzeba zrozumieć, co one oznaczają!
Spójrz na stary list. Kto go napisał? Kiedy? Do kogo? O czym on jest? Czy można mu zaufać?
Oglądasz stary budynek. Kto go zbudował? Po co? Z czego go zbudowano? Co on nam mówi o tamtych czasach?
Słuchasz opowieści. Kto ją opowiada? Skąd o niej wie? Czy to prawda, czy legenda?
Linia czasu
Wyobraź sobie linię. Na niej zaznaczamy wydarzenia po kolei.
Linia czasu pomaga nam zrozumieć, co było pierwsze, a co potem.
Możesz narysować własną linię czasu swojej rodziny! Zaznacz urodziny, śluby, ważne wydarzenia.
Przeszłość i teraźniejszość
To, co było, wpływa na to, co jest teraz!
Nasze domy, szkoły, miasta, języki, tradycje - wszystko ma swoje korzenie w przeszłości.
Ucząc się o przeszłości, lepiej rozumiemy teraźniejszość.
Ćwiczenia
Zróbmy kilka ćwiczeń!
Znajdź w domu stary przedmiot. Opisz go jako źródło materialne. Co o nim wiesz? Co możesz o nim wywnioskować?
Zapytaj kogoś z rodziny o opowieść z przeszłości. Zapisz ją jako źródło ustne. Sprawdź, czy możesz znaleźć potwierdzenie tej opowieści w innych źródłach.
Narysuj linię czasu swojego życia. Zaznacz ważne wydarzenia. Zastanów się, jak wpłynęły na to, kim jesteś dzisiaj.
Podsumowanie
Poznaliśmy różne rodzaje źródeł historycznych.
Dowiedzieliśmy się, jak je interpretować.
Zrozumieliśmy, jak przeszłość wpływa na teraźniejszość.
Brawo! To był świetny początek naszej przygody z historią!
