W Pustyni i w Puszczy to klasyczna powieść Henryka Sienkiewicza. Opowiada o przygodach Stasia Tarkowskiego i Nel Rawlison. Akcja rozgrywa się w Afryce pod koniec XIX wieku. Ważne jest zrozumienie jej fabuły i kontekstu.
Streszczenie Fabuły
Książka rozpoczyna się w Egipcie. Staś Tarkowski, syn polskiego inżyniera, i Nel Rawlison, córka angielskiego administratora, spędzają tam czas. Mają odpowiednio czternaście i osiem lat. Ich ojcowie pracują przy budowie Kanału Sueskiego.
Dzieci zostają porwane przez rebeliantów mahdystów. Ma to na celu wymuszenie na rządzie angielskim uwolnienia ważnych więźniów. Rozpoczyna się ich pełna niebezpieczeństw podróż przez Afrykę. Muszą radzić sobie z trudnymi warunkami i groźnymi zwierzętami. Ich spryt i odwaga są wystawione na próbę. Pamiętajcie, że Staś jest niezwykle zaradny.
Podczas ucieczki spotykają różnych ludzi. Poznają Sudańczyka Kalego i Wa-hima Meę. Stają się oni towarzyszami Stasia i Nel. Razem pokonują wiele przeszkód. Ważną postacią jest także wierny pies Saba, który towarzyszy im przez całą podróż. Pies okazuje się niezastąpiony.
Podróż prowadzi ich przez pustynię, dżunglę i góry. Dzieci stają w obliczu głodu, pragnienia i chorób. Staś musi dbać o Nel. Odpowiada za jej bezpieczeństwo. W końcu, dzięki swojej determinacji i inteligencji, udaje im się uciec z rąk porywaczy. Muszą jednak jeszcze wrócić do domu.
Ostatecznie Staś i Nel zostają uratowani przez oddziały angielskie. Ich przygoda dobiega końca. Wrócili do swoich rodzin. Historia pokazuje siłę przyjaźni i przetrwania. Opowieść jest pełna emocji i napięcia.
Wskazówki dla Nauczycieli
Wyjaśniając fabułę uczniom, warto podzielić książkę na mniejsze części. Następnie skupić się na najważniejszych wydarzeniach w każdej z nich. Można wykorzystać mapy Afryki. Pomogą one zlokalizować miejsca, przez które podróżowały dzieci. Warto także zwrócić uwagę na motywy przygodowe i edukacyjne. Zwróćcie uwagę na to, jak zmienia się Staś pod wpływem doświadczeń.
Omówcie tło historyczne powieści. Wyjaśnijcie, czym był mahdyzm i jakie były jego cele. Wyjaśnijcie pojęcia związane z geografią Afryki. Można zorganizować dyskusję na temat postaw bohaterów. Rozważcie, co sprawia, że Staś jest tak odważny. Rozmawiajcie o jego relacji z Nel.
Zachęćcie uczniów do krytycznego myślenia o powieści. Porozmawiajcie o stereotypach dotyczących Afryki i Afrykanów. Zastanówcie się, jak autor przedstawia różne kultury. Pamiętajcie o kontekście kolonialnym epoki. Można porównać książkę z innymi utworami przygodowymi. Uczniowie mogą przygotować prezentacje multimedialne o Afryce.
Typowe Nieporozumienia
Częstym nieporozumieniem jest postrzeganie powieści jako jedynie przygodowej opowieści. Pomija się wtedy jej historyczny i kulturowy kontekst. Niektórzy uczniowie mogą mieć trudności z zrozumieniem realiów XIX-wiecznej Afryki. Mogą też nie rozumieć złożoności relacji między bohaterami.
Ważne jest, aby podkreślić, że W Pustyni i w Puszczy to nie tylko historia o przygodzie. To także opowieść o dojrzewaniu, odpowiedzialności i przyjaźni. Należy zwrócić uwagę na moralne dylematy Stasia. Wyjaśnijcie, dlaczego podejmuje takie, a nie inne decyzje. Pomocne może być omówienie motywacji postaci drugoplanowych.
Trzeba pamiętać o krytycznym podejściu do treści. Zwróćcie uwagę na sposób przedstawiania Afryki i jej mieszkańców. Omówcie kwestie związane z kolonializmem i rasizmem. Możecie skorzystać z dodatkowych materiałów. Filmy dokumentalne o Afryce mogą pomóc uczniom zrozumieć realia tego kontynentu.
Jak Uatrakcyjnić Temat?
Można zorganizować inscenizację fragmentów powieści. Uczniowie mogą wcielić się w role Stasia, Nel, Kalego i Mei. Można przygotować kostiumy i rekwizyty. To pomoże uczniom wczuć się w klimat powieści.
Wykorzystajcie elementy grywalizacji. Można stworzyć quizy i konkursy wiedzy o książce. Uczniowie mogą pracować w grupach. Będą rozwiązywać zadania związane z fabułą i postaciami. To zwiększy ich zaangażowanie w naukę.
Zaprezentujcie uczniom zdjęcia i filmy z Afryki. Pokażcie im krajobrazy, zwierzęta i kulturę tego kontynentu. Można wykorzystać interaktywne mapy. Pozwolą one uczniom śledzić podróż bohaterów. To pomoże im lepiej zrozumieć realia powieści. Można też zorganizować spotkanie z podróżnikiem. Opowie on o swoich przygodach w Afryce. To na pewno zainteresuje uczniów.
Zaproponujcie uczniom stworzenie własnych zakończeń powieści. Mogą napisać opowiadanie o dalszych losach Stasia i Nel. Mogą też stworzyć komiks lub animację na podstawie książki. To pobudzi ich kreatywność i wyobraźnię.
Pamiętajcie, że W Pustyni i w Puszczy to klasyka literatury. Warto poświęcić jej czas i uwagę. Dzięki odpowiedniemu podejściu, uczniowie mogą odkryć w niej wiele wartościowych treści. Mogą też nauczyć się krytycznego myślenia i analizowania tekstów.
