Witajcie! Przygotujmy się razem do egzaminu z Psychologii Dziecka. Skupimy się na książce Vasta, Haith i Miller. Dasz radę!
Rozwój Poznawczy
Teorie rozwoju poznawczego
Pamiętaj o Piagetcie. Jego teoria zakłada stadialny rozwój. Dziecko aktywnie konstruuje wiedzę o świecie.
Mamy stadium sensoryczno-motoryczne (0-2 lata). Potem przedoperacyjne (2-7 lat). Następnie operacji konkretnych (7-12 lat). Na końcu operacji formalnych (12+ lat).
Vygotsky to inna perspektywa. Podkreśla rolę interakcji społecznych. Ważne jest strefa najbliższego rozwoju. Dziecko uczy się z pomocą innych.
Informacyjne podejście jest też istotne. Porównuje umysł do komputera. Skupia się na procesach przetwarzania informacji. Na przykład uwaga i pamięć.
Pamięć
Pamięć rozwija się z wiekiem. U niemowląt dominuje pamięć proceduralna. Z czasem pojawia się pamięć deklaratywna.
Dzieci uczą się strategii zapamiętywania. Powtarzanie, organizacja, elaboracja. To pomaga im efektywniej przechowywać informacje.
Pamięć autobiograficzna to wspomnienia osobiste. Zaczyna się kształtować około 3-4 roku życia.
Uwaga
Uwaga staje się bardziej selektywna z wiekiem. Dzieci uczą się ignorować bodźce rozpraszające.
Kontrola uwagi poprawia się dzięki dojrzewaniu mózgu. Ćwiczenia i gry mogą pomóc w jej wzmocnieniu.
Rozwiązywanie problemów
Dzieci używają różnych strategii rozwiązywania problemów. Czasem próbują wszystkiego po kolei. Innym razem planują.
Myślenie analogiczne to szukanie podobieństw między problemami. Pomaga w znajdowaniu rozwiązań.
Rozwój Społeczny i Emocjonalny
Teoria przywiązania
Bowlby stworzył teorię przywiązania. Podkreśla wagę wczesnych relacji z opiekunami.
Bezpieczne przywiązanie to podstawa zdrowego rozwoju. Dziecko czuje się bezpiecznie i kochane.
Istnieją różne style przywiązania. Lękowo-ambiwalentne, unikające i zdezorganizowane. Wynikają one z różnych doświadczeń z opiekunami.
Rozwój emocjonalny
Dzieci uczą się rozpoznawać i nazywać emocje. To ważny krok w rozwoju emocjonalnym.
Regulacja emocji to umiejętność kontrolowania swoich uczuć. Uczą się tego stopniowo z pomocą dorosłych.
Empatia rozwija się z wiekiem. Dzieci zaczynają rozumieć uczucia innych.
Rozwój moralny
Kohlberg opisał stadia rozwoju moralnego. Od orientacji na karę i nagrodę do zasad uniwersalnych.
Dzieci uczą się zasad moralnych. Rodzice, szkoła i rówieśnicy mają na to wpływ.
Zachowania prospołeczne, takie jak pomoc innym, są ważne. Warto je wspierać.
Relacje z rówieśnikami
Relacje z rówieśnikami są bardzo ważne. Dzieci uczą się współpracy i rozwiązywania konfliktów.
Akceptacja przez grupę rówieśniczą ma wpływ na poczucie własnej wartości.
Bullying to poważny problem. Trzeba mu przeciwdziałać.
Rozwój Językowy
Teorie rozwoju języka
Chomsky mówił o wrodzonej gramatyce uniwersalnej. Dzieci rodzą się z pewną wiedzą o języku.
Interakcjonizm podkreśla rolę interakcji z otoczeniem. Dzieci uczą się języka przez komunikację.
Etapy rozwoju języka
Guganie to pierwsze dźwięki wydawane przez niemowlęta. Potem pojawia się gaworzenie.
Pierwsze słowa pojawiają się około pierwszego roku życia. Zazwyczaj są to nazwy obiektów i osób.
Dzieci uczą się tworzyć zdania. Najpierw proste, potem bardziej złożone.
Rozwój słownictwa jest szybki w wieku przedszkolnym.
Znaczenie języka
Język pozwala komunikować się z innymi. Umożliwia wyrażanie myśli i uczuć.
Język wpływa na myślenie. Pomaga w rozwiązywaniu problemów.
Czytanie i pisanie to ważne umiejętności. Rozwijają się w wieku szkolnym.
Metodologia Badań
Metody badawcze
Obserwacja to jedna z podstawowych metod. Można obserwować dzieci w naturalnych warunkach.
Eksperyment to metoda pozwalająca sprawdzić związki przyczynowo-skutkowe.
Wywiady i kwestionariusze pozwalają zebrać informacje od dzieci i dorosłych.
Problemy etyczne
Badania z dziećmi wymagają szczególnej ostrożności. Trzeba dbać o ich dobro.
Zgoda rodziców jest niezbędna. Dzieci też powinny wyrazić zgodę, jeśli to możliwe.
Należy chronić prywatność dzieci. Zapewnić anonimowość.
Podsumowanie
Pamiętaj o głównych teoriach. Piaget, Vygotsky, Bowlby, Chomsky. Znaj ich założenia.
Zwróć uwagę na etapy rozwoju poznawczego, społecznego i językowego.
Przemyśl metody badawcze i problemy etyczne.
Ucz się regularnie. Powtarzaj materiał. Powodzenia na egzaminie!
