Witaj! Zanurzmy się w fascynujący świat piramid ekologicznych.
To takie wizualne reprezentacje tego, co dzieje się w ekosystemie.
Co to Piramida Ekologiczna?
Wyobraź sobie piramidę zbudowaną z klocków LEGO.
Każdy poziom piramidy reprezentuje troficzny poziom, czyli pozycję organizmu w łańcuchu pokarmowym.
Podstawa piramidy to producenci, czyli rośliny.
Następne poziomy to konsumenci: roślinożercy, drapieżniki.
Trzy Typy Piramid
Istnieją trzy główne typy piramid ekologicznych:
- Piramida liczb
- Piramida biomasy
- Piramida energii
Każda z nich pokazuje inną perspektywę.
Piramida Liczb
Piramida liczb pokazuje liczbę organizmów na każdym poziomie troficznym.
Wyobraź sobie drzewo (producenta).
Na drzewie żyje mnóstwo gąsienic (roślinożerców).
Gąsienice zjadają ptaki (drapieżniki pierwszego rzędu).
A ptaki zjadają jastrzębie (drapieżniki drugiego rzędu).
Zazwyczaj liczba organizmów maleje, gdy idziemy w górę piramidy.
Ale! Czasami piramida liczb może być odwrócona!
Np. jedno duże drzewo (producent) może żywić setki gąsienic (roślinożerców).
Piramida Biomasy
Piramida biomasy pokazuje całkowitą masę (wagę) organizmów na każdym poziomie troficznym.
Wyobraź sobie sad z jabłoniami.
Zważmy wszystkie jabłonie razem – to będzie biomasa producentów.
Potem zważmy wszystkie owady żywiące się jabłoniami – to będzie biomasa roślinożerców.
Biomasa zazwyczaj maleje, gdy idziemy w górę piramidy.
Więcej jest masy roślin niż masy zwierząt, które je zjadają.
Ale! I tutaj zdarzają się wyjątki.
W oceanach piramida biomasy może być odwrócona.
Fitoplankton (producenci) ma bardzo krótkie życie i szybko jest zjadany przez zooplankton (konsumenci).
Chociaż biomasa fitoplanktonu w danym momencie jest mniejsza, to szybko się odnawia.
Piramida Energii
Piramida energii pokazuje ilość energii dostępnej na każdym poziomie troficznym.
To najważniejsza piramida, bo najlepiej oddaje przepływ energii w ekosystemie.
Energia pochodzi ze słońca.
Rośliny wykorzystują energię słoneczną do fotosyntezy.
Kiedy roślinożerca zjada roślinę, otrzymuje tylko część energii.
Reszta energii zostaje zużyta przez roślinę na wzrost, rozmnażanie.
Podobnie, kiedy drapieżnik zjada roślinożercę, otrzymuje jeszcze mniejszą część energii.
Energia jest tracona na każdym poziomie troficznym w postaci ciepła, wydalania.
Dlatego piramida energii *zawsze* jest szeroka u podstawy i zwęża się ku górze.
Nie ma możliwości, żeby wyższy poziom troficzny miał więcej energii niż niższy.
Efektywność Ekologiczna
Zwykle tylko około 10% energii z jednego poziomu troficznego przechodzi na następny.
To nazywamy efektywnością ekologiczną.
Reszta energii jest tracona.
Podsumowanie
Piramidy ekologiczne to świetny sposób na wizualizację struktury ekosystemu.
Pokazują relacje między organizmami i przepływ energii.
Pamiętaj o trzech typach piramid: liczb, biomasy i energii.
Każda z nich ma swoje zalety i ograniczenia.
Piramida energii jest najważniejsza, bo pokazuje rzeczywisty przepływ energii.
Mam nadzieję, że teraz piramidy ekologiczne są dla Ciebie bardziej zrozumiałe!
