Hej! Gotowi na powtórkę z tworzenia pytań do wyróżnionych części zdania? Świetnie! Zaczynamy. Pamiętaj, damy radę!
Podstawy: Co to w ogóle jest?
Chodzi o to, by zadać pytanie, którego *odpowiedź* jest podkreśloną częścią zdania. Myślisz o pytaniu, które *wydobywa* tą konkretną informację.
Zaczniemy od przykładu: Jan czyta książkę.
Podkreślony jest Jan. Jakie pytanie zadać? *Kto* czyta książkę? Widzisz? Proste!
Rodzaje pytań: O co pytamy?
Pytanie o podmiot
Podmiot to ten, kto wykonuje czynność. Tak jak w przykładzie powyżej. Często używamy zaimków pytajnych *kto* lub *co*.
Na przykład: Pies szczeka. Pytanie: Kto szczeka?
Albo: Deszcz pada. Pytanie: Co pada?
Pytanie o orzeczenie
Orzeczenie to czynność, którą wykonuje podmiot. Czyli czasownik!
Na przykład: Jan czyta książkę. Pytanie: Co robi Jan? Albo: Co się dzieje?
Inny przykład: Ptak śpiewa. Pytanie: Co robi ptak?
Pytanie o dopełnienie
Dopełnienie to element, który uzupełnia orzeczenie. Może być bliższe lub dalsze.
Na przykład: Jan czyta książkę. Pytanie: Co czyta Jan?
Albo: Dałem mamie kwiaty. Pytanie: Komu dałem kwiaty?
Pytanie o okolicznik
Okolicznik określa, *jak*, *gdzie*, *kiedy*, *dlaczego* coś się dzieje.
Na przykład: Jan czyta książkę w parku. Pytanie: Gdzie Jan czyta książkę?
Albo: Przyjechałem wczoraj. Pytanie: Kiedy przyjechałem?
Jeszcze jeden: Uczę się żeby zdać egzamin. Pytanie: Po co się uczę?
Pytanie o przydawkę
Przydawka określa rzeczownik. Jaki? Który? Czyj?
Na przykład: Mam czerwony samochód. Pytanie: Jaki mam samochód?
Albo: To jest mój rower. Pytanie: Czyj to rower?
Techniki pytania: Jak to robić dobrze?
Po pierwsze, **zrozum** co jest podkreślone. Czy to osoba? Miejsce? Czas?
Po drugie, **dobierz** odpowiedni zaimek pytajny: *kto*, *co*, *gdzie*, *kiedy*, *jak*, *dlaczego*, *czyj*, *jaki*.
Po trzecie, **ułóż** pytanie tak, aby podkreślona część zdania była *odpowiedzią*.
Po czwarte, **sprawdź**, czy pytanie ma sens i czy rzeczywiście pasuje do zdania.
Przykłady: Trenujemy!
Zdanie: Kasia napisała list.
Pytanie: Kto napisał list?
Zdanie: Kasia napisała list.
Pytanie: Co napisała Kasia?
Zdanie: Kasia napisała list wczoraj.
Pytanie: Kiedy Kasia napisała list?
Zdanie: Kasia napisała list starannie.
Pytanie: Jak Kasia napisała list?
Zdanie: To jest jej kot.
Pytanie: Czyj to kot?
Zdanie: Mieszkam w Krakowie.
Pytanie: Gdzie mieszkam?
Pułapki: Uważaj na to!
Uważaj na zdania z odmianą słów. Zaimki pytajne też się odmieniają!
Przykład: Dałem kwiaty Kasi. Pytanie: Komu dałem kwiaty?
Czasami trzeba **przekształcić** zdanie, żeby pytanie było poprawne.
Przykład: Lubię czerwone jabłka. Pytanie: Jakie jabłka lubię?
Zwróć uwagę na **szyk wyrazów** w pytaniu. W języku polskim nie zawsze jest on sztywny, ale staraj się, żeby pytanie brzmiało naturalnie.
Podsumowanie: Pamiętaj!
Pytamy o podmiot (kto/co robi?).
Pytamy o orzeczenie (co się dzieje?).
Pytamy o dopełnienie (co uzupełnia?).
Pytamy o okolicznik (gdzie/kiedy/jak/dlaczego?).
Pytamy o przydawkę (jaki/który/czyj?).
Dobieramy **odpowiedni zaimek pytajny**.
Tworzymy pytanie, którego **odpowiedzią** jest podkreślony fragment.
Sprawdzamy **poprawność** i **sens** pytania.
Pamiętaj: ćwiczenie czyni mistrza! Im więcej przykładów przerobisz, tym łatwiej będzie Ci tworzyć pytania. Powodzenia na egzaminie!
