Cześć! Dziś nauczymy się tworzyć nowe czasowniki.
Użyjemy do tego przedrostków. Pomyśl o nich jak o klockach LEGO.
Dołączamy je na początku słowa.
Czym są przedrostki?
Przedrostki to małe słówka. Doklejamy je do innych słów. Zmieniają ich znaczenie.
Wyobraź sobie, że masz samochód. Jest to Twój podstawowy czasownik.
Teraz dołóż "do". To jakby dodać silnik odrzutowy! Samochód "do-jeżdża" gdzieś szybko.
Albo dodaj "od". Jakby włączyć hamulec ręczny i "od-jechać" do tyłu.
Widzisz? Małe zmiany, duży efekt!
Przykłady w akcji: "pisać"
Mamy słowo: pisać. Oznacza tworzenie tekstu.
Dodajmy "na". Mamy "napisać". To znaczy ukończyć pisanie czegoś.
Wyobraź sobie, że masz listę zakupów. "Pisać" ją, to dodawać kolejne produkty. "Napisać" ją, to zakończyć i mieć gotową listę.
Dodajmy "za". Mamy "zapisać". To znaczy utrwalić coś na piśmie.
Pomyśl o zapisywaniu notatek na lekcji. Utrwalasz wiedzę.
A teraz "prze". Mamy "przepisać". To znaczy skopiować coś, np. tekst.
Jakbyś robił kopię zapasową dokumentu.
I jeszcze "pod". Mamy "podpisać". Czyli złożyć swój podpis.
Tak jak dajesz znać, że się z czymś zgadzasz, stawiając podpis pod umową.
Zauważ, jak jeden czasownik ("pisać") zmienia swoje znaczenie z każdym przedrostkiem!
Inny przykład: "robić"
Mamy słowo: robić. Oznacza wykonywanie czynności.
Dodajmy "z". Mamy "zrobić". To znaczy ukończyć coś, wykonać.
Jakbyś miał zbudować wieżę z klocków. "Robić" to układać kolejne klocki. "Zrobić" to ukończyć wieżę.
Dodajmy "wy". Mamy "wyrobić". To znaczy wytworzyć coś, albo nabrać wprawy.
Pomyśl o wyrabianiu ciasta na pizzę. Musisz je dobrze wyrobić!
Dodajmy "do". Mamy "dorobić". To znaczy dołożyć coś do istniejącego.
Jakbyś dokładał pieniądze do skarbonki.
Dodajmy "prze". Mamy "przerobić". To znaczy zmodyfikować coś, poprawić.
Wyobraź sobie, że przerabiasz starą sukienkę na coś nowego.
Kilka dodatkowych przedrostków:
Od-: odchodzić, odwołać, odzyskać
Po-: polubić, posiedzieć, poskakać
U-: ugotować, umyć, ubrać
W-: wejść, wpisać, wrzucić
Roz-: rozłożyć, rozerwać, rozmawiać
Jak to zapamiętać?
Pomyśl o przedrostkach jak o instrukcjach.
Mówią Ci, jak zmienić podstawową czynność.
Zrób sobie wizualną mapę myśli. Narysuj słowo "pisać" w środku. Od niego odchodzą linie do "napisać", "zapisać" itd. Przy każdej linii narysuj obrazek, który kojarzy Ci się z tym słowem.
Używaj kolorów! Kolorowe notatki łatwiej zapamiętać.
Ćwicz! Im więcej będziesz próbował, tym łatwiej Ci to przyjdzie.
Szukaj przykładów w książkach, filmach, w życiu codziennym.
Zwracaj uwagę na to, jak ludzie używają różnych form czasowników.
Powodzenia!
