Uszereguj Podane Skale Od Najwiekszej Do Najmniejszej

Cześć! Dziś zajmiemy się porządkowaniem skal. Od największej do najmniejszej. Brzmi groźnie? Spokojnie, zaraz wszystko stanie się jasne.

Najpierw, ustalmy co to jest skala.

Skala to stosunek. Stosunek odległości na mapie do odległości w terenie.

Myśl o niej jak o sposobie zmniejszenia świata. Tak, żeby zmieścił się na kartce.

Rodzaje Skal

Mamy różne sposoby zapisywania skali. Najpopularniejsze to:

• Skala liczbowa (np. 1:100 000)
• Skala mianowana (np. 1 cm – 1 km)
• Podziałka liniowa (graficzna reprezentacja skali)

Skala Liczbowa

Skala liczbowa to ułamek. Licznik zawsze wynosi 1. Mianownik to liczba, która mówi ile razy świat został pomniejszony.

Na przykład 1:100 000. Oznacza to, że 1 cm na mapie to 100 000 cm w rzeczywistości.

Czyli 1 cm na mapie to 1 km w terenie (bo 100 000 cm = 1 km).

Skala Mianowana

Skala mianowana jest prostsza do odczytania. Mówi wprost ile centymetrów na mapie odpowiada ilu kilometrom (lub metrom) w terenie.

Na przykład 1 cm – 1 km. Dokładnie to samo, co 1:100 000!

1 cm – 5 km. Oznacza, że 1 cm na mapie to 5 km w realnym świecie.

Podziałka Liniowa

Podziałka liniowa to graficzna reprezentacja skali. Wygląda jak linijka. Ma zaznaczone odcinki. Każdy odcinek odpowiada konkretnej odległości w terenie.

W zasadzie, to taka "gotowa" skala mianowana na mapie.

Rozmiar Skali: Co to znaczy?

Wielkość skali odnosi się do tego, jak bardzo świat został "skompresowany".

Duża skala oznacza mniejsze pomniejszenie. Czyli mapa pokazuje mały obszar, ale z dużą szczegółowością.

Mała skala oznacza duże pomniejszenie. Mapa pokazuje duży obszar, ale z mniejszą szczegółowością.

Wyobraź sobie, że robisz zdjęcie. Duża skala to jakbyś zrobił zdjęcie z bliska. Widzisz szczegóły, ale tylko mały fragment krajobrazu.

Mała skala to jakbyś zrobił zdjęcie z samolotu. Widzisz całe miasto, ale domy wyglądają jak małe klocki.

Porządkowanie Skal: Jak to robić?

Teraz najważniejsze. Jak uszeregować skale od największej do najmniejszej?

Kluczem jest mianownik w skali liczbowej. Im mniejszy mianownik, tym większa skala!

Pamiętaj: mniejszy mianownik = większa skala.

Dlaczego? Bo mniejszy mianownik oznacza mniejsze pomniejszenie.

Przykład 1

Mamy dwie skale: 1:10 000 i 1:100 000.

Która jest większa?

1:10 000 jest większa! Bo 10 000 jest mniejsze niż 100 000.

Czyli mapa w skali 1:10 000 pokaże mniejszy obszar, ale z większą szczegółowością niż mapa w skali 1:100 000.

Przykład 2

Uszereguj skale od największej do najmniejszej: 1:5 000, 1:25 000, 1:500 000, 1:1 000 000.

Oto rozwiązanie:

1. 1:5 000 (największa)
2. 1:25 000
3. 1:500 000
4. 1:1 000 000 (najmniejsza)

Przykład 3: Skale Mianowane

A co jeśli mamy skale mianowane? Trzeba je sprowadzić do postaci liczbowej. Albo porównać "na logikę".

Porównaj: 1 cm – 50 m i 1 cm – 2 km.

1 cm – 50 m to 1:5 000 (bo 50 m = 5 000 cm).

1 cm – 2 km to 1:200 000 (bo 2 km = 200 000 cm).

Więc 1 cm – 50 m jest większa niż 1 cm – 2 km.

Przykład 4: Trochę trudniej

Uporządkuj: 1:25 000, 1 cm - 10 km, 1:100 000, 1 cm - 500 m.

Najpierw zamieniamy skale mianowane na liczbowe:

• 1 cm - 10 km = 1:1 000 000
• 1 cm - 500 m = 1:50 000

Teraz mamy: 1:25 000, 1:1 000 000, 1:100 000, 1:50 000

Oto uporządkowanie:

1. 1:25 000 (największa)
2. 1:50 000
3. 1:100 000
4. 1:1 000 000 (najmniejsza)

Podsumowanie

Skala to stosunek odległości na mapie do odległości w terenie.

Duża skala = małe pomniejszenie = duża szczegółowość = mały obszar.

Mała skala = duże pomniejszenie = mała szczegółowość = duży obszar.

Porządkując skale, patrz na mianownik. Im mniejszy mianownik, tym większa skala!

Mam nadzieję, że teraz wszystko jest jasne. Powodzenia w nauce!